Örgütsel Sinizm’in Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Üzerindeki Etkisinin Yapısal Eşitlik Modeli ile İncelenmesi

Araştırmanın amacı örgütsel sinizmin örgütsel vatandaşlık davranışı üzerindeki etkisini ortaya koymaktır. Bu amaç çerçevesinde kamu ve vakıf üniversitelerinde görev yapan 291 araştırma görevlisine anket çalışması uygulanmıştır. Elde edilen veriler yapısal eşitlik modellemesi aracılığıyla doğrulayıcı faktör analizi ve regresyon analizleri ile analiz edilmiştir. Yapılan analizler sonucunda örgütsel sinizmin örgütsel vatandaşlık davranışının alt boyutlarını negatif ve anlamlı bir şekilde etkilediği görülmektedir. Sinizmin davranışsal boyutunun örgütsel vatandaşlık davranışının boyutlarından diğergamlık, centilmenlik ve sivil erdem boyutlarını anlamlı ve negatif bir şekilde etkilediği tespit edilmiştir. Bununla birlikte duyuşsal sinizmin örgütsel vatandaşlık davranışının diğergamlık ve sivil erdem alt boyutları üzerinde anlamlı ve negatif bir etkisinin olduğu bulunmuştur. Bilişsel boyutun ise örgütsel vatandaşlık davranışını anlamlı bir şekilde etkilemediği görülmektedir. Araştırma olumsuz bir davranış biçimi olan sinizmin örgütsel vatandaşlık davranışı üzerindeki etkisini göstermesi ve akademisyenlik mesleğinin ilk adımı olan araştırma görevlilerinin örgütsel sinizm ve örgütsel vatandaşlık davranışına ilişkin algılarını ortaya koyması açısından literatüre katkı sağlamayı hedeflemektedir.

Investigation of the Effect of Organizational Cynicism on Organizational Citizenship Behavior via Structural Equation Model

The aim of research is to reveal the effect of organizational cynicism on organizational citizenship behavior. Within the scope of this aim, a questionnaire was applied to 291 research assistants working at public and foundation universities. The obtained data were analyzed by confirmatory factor analysis and regression analysis through structural equation modeling. It has been found that the behavioral dimension of organizational cynicism significantly and negatively influences altruism, sportsmanship and civic virtue dimensions of organizational citizenship behavior. However, affective cynicism has a significant and negative effect on the altruism and civic virtue dimensions of organizational citizenship behavior. The cognitive dimension, on the other hand, does not significantly affect organizational citizenship behavior. The research aims to contribute the literature in terms of; showing effects of organizational cynicism on organizational citizenship behavior, and revealing the perceptions of research assistants toward organizational cynicism and organizational citizenship behavior.

PDF

___

Abraham, R. (2000). “Organizational Cynicism: Bases and Consequences”, Genetic, Social and General Psychology Monographs, 126(3), 269.
Andersson, L. M. (1996). “Employee Cynicism: An Examination Using A Contract Violation Framework”, Human Relations, 49(11), 1395-1418.
Andersson, L. M., & Bateman, T. S. (1997). “Cynicism in the Workplace: Some Causes and Effects”, Journal of Organizational Behavior, 18, 449-469.
Baker, R. P. (2016). “Examining Leadership Style and Employee Engagement in Organizational Citizenship Behaviors Toward the Ecological Environment”, Northcentral University: USA.
Barnes, L. L. (2010). “The Effects of Organizational Cynicism on Community Colleges: Exploring Concepts from Positive Psychology”, Yayımlanmamaış Doktora Tezi, Faculty of Claremont Graduate University , Claremont, California.
Basım, H. N. & Şeşen, H. (2006). “Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Ölçeği Uyarlama ve Karşılaştırma Çalışması”, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 61(4). 83-100.
Bateman, T. S., Sakano, T., & Fujita, M. (1992). “Roger, Me, and My Attitude: Film Propaganda and Cynicism toward Corporate Leadership”, Journal of Applied Psychology, 77(5), 768-771.
Bateman, T. S., & Organ, D. W. (1983). “Job Satisfaction and the Good Soldier: The Relationship between Affect and Employee “Citizenship”, Academy of management Journal, 26(4), 587-595.
Brandes, P. (1997). “Organizational Cynicism: Its Nature, Antecedents, and Consequences”, Yayımlanmamaış Doktora Tezi, Division of Research and Advanced Studies of the University of Cincinnati: USA.
Bryman, A., & Cramer, D. (2001). “Quantitative Analysis with SPSS Release 10 for Windows: A Guide For Social Scientists”, London and New York: Routledge.
Child, D. (2006). “The Essentials of Factor Analysis”, London and New York: Continium.
Cole, M.S., Brunch, H. & Vogel, B. (2006). “Emotion as Mediators of the Relations between Percived Supervision Support and Psychological Hardiness on Employee Cynicism”, Journal of Organizational Behavior, 27, 463-484.
Comrey, A. L., & Lee, H. B. (2013). “A First Course in Factor Analysis”, Psychology Press.
Curry,C.D.2016). “Exploring Vertical And Horizontal Dımensions of Individualism And Collectivism as Predictors of Organizational Citizenshıp Behavior”, Barry University: USA.
Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G., & Büyüköztürk, Ş. (2012), “Sosyal Bilimler için Çok Değişkenli İstatistik: SPSS ve LISREL Uygulamaları”, Ankara: Pegem Akademi.
Davis, W. D., & Gardner, W. L. (2004). “Perceptions of Politics and Organizational Cynicism: An Attributional and Leader–Member Exchange Perspective”, The Leadership Quarterly, 15(4): 439-465.
Dean, J. W., Brandes, P. & Dharwadkar, R. (1998). “Note Organizational Cynicism”, Academy of Management Review, 23(2): 341-352.
Demirel, Y., Seçkin, Z. Ve Özçınar, M. F. (2011). Örgütsel İletişim İle Vatandaşlık Davranışı Arasındaki ilişki Üzerine Bir Araştırma. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20(2), 33-48.
Eaton, J. A. (2000). “A Social Motivation Approach to Organizational Cynicism”, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Graduate Program in Psychology, York University, Toronto.
Erdost, H. E., Karacaoğlu, K., & Reyhanoğlu, M. (2007). “Örgütsel Sinizm Kavramı ve İlgili Ölçeklerin Türkiye’deki Bir Firmada Test Edilmesi”, 15. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi Bildiriler Kitabı, Sakarya, 514-524.
Erdoğan, P. & Bedük, A. (2013). “Örgütsel Sinizm ile Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Arasındaki İlişki: Sağlık Sektöründe Bir Araştırma”, Selçuk Üniversitesi Sosyal ve Teknik Araştırmalar Dergisi, 1(6), 17-36.
Ertosun, A., Genç, N. & Çekmecelioğlu, H. G. (2016). “Örgütsel Sinizm ile Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi ve Bir Araştırma”, Uluslararası Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 2(1), 43-53.
FitzGerald, M. R. (2002). “Organizational Cynicism: Its Relationship to Perceived Organizational İnjustice and Explanatory Style”, Division of Research and Advanced Studies of the University of Cincinnati: USA.
Graham, J. W. (1991). “An Essay on Organizational Citizenship Behavior”, Employee Responsibilities and Rights Journal, 4(4), 249-270.
Gujarati, D. (1995). “Basic Econometrics”, Singapore: McGraw-Hill.
James, M. S. (2005). “Antecedents and Consequences of Cynicism in Organizations: An Examination of the Potential Positive and Negative Effects on School Systems”, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Florida State University: USA.
Kanbur, A. & Kanbur, E. (2015). “Lider-Üye Etkileşiminin Örgütsel Sinizme Etkisi: Algılanan İçsellik Statüsünün Aracılık Rolü”. Journal of World of Turks, 7(2), 193-216.
Kanbur E., Kanbur, A. ve Özdemir, B. (2017). Psikolojik Dayanıklılık İle Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Arasındaki İlişkide İş Doyumunun Aracılık Rolü: Havacılık Sektöründe Bir Araştırma. İş ve İnsan Dergisi, 4(2), 127-141.
Kidder, D. L. (2002). “The Influence of Gender on the Performance of Organizational Citizenship Behaviors”, Journal of Management, 28(5), 629-648.
Lambert, E. G. (2010). “The Relationship of Organizational Citizenship Behavior with Job Satisfaction, Turnover Intent, Life Satisfaction, and Burnout among Correctional Staff”, Criminal Justice Studies, 23(4), 361-380.
Lo, M. C., & Ramayah, T. (2009). “Dimensionality of Organizational Citizenship Behavior (OCB) in a Multicultural Society: The Case of Malaysia”, International Business Research, 2(1), 48-55.
Magdalena, S. M. (2014). “The Effects of Organizational Citizenship Behavior in the Academic Environment”, Procedia-Social and Behavioral Sciences, 127, 738- 742.
Meydan, C. H., & Şeşen, H. (2011). “Yapısal Eşitlik Modellemesi AMOS Uygulamaları”, Ankara: Detay Yayıncılık.
Moorman, R. H., & Blakely, G. L. (1995). “Individualism-Collectivism As an Individual Difference Predictor of Organizational Citizenship Behavior”, Journal of Organizational Behavior, 16(2), 127-142.
Newson Jr, D. R. (2002). “Organizational Cynicism: The Impact on Citizenship Behavior and Organizational Change”, Yayımlanmamış Doktora Tezi, University of South Florida, USA.
Organ, D. W. (1988). “Organizational Citizenship Behavior: The Good Soldier Syndrome”, Lexington: Lexington Books.
Organ, D. W., & Konovsky, M. (1989). “Cognitive Versus Affective Determinants of Organizational Citizenship Behavior”, Journal of Applied Psychology, 74(1), 157-164.
Organ, D. W., & Ryan, K. (1995). “A Meta?Analytic Review of Attitudinal and Dispositional Predictors of Organizational Citizenship Behavior”, Personnel Psychology, 48(4), 775-802.
Özler, D. E. & Atalay, C. G. & Şahin, M. D. (2010), “Örgütlerde Sinizm Güvensizlikle mi Bulaşır?”, Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 2(2), 47-57.
Geuens, M. & De Pelsmacker, P. (2002). “Validity and Reliability of Scores on the Reduced Emotional Intensity Scale”, Educational and Psychological Measurement, 62 (2), 299-315.
Podsakoff, P. M., MacKenzie, S. B., Paine, J. B., & Bachrach, D. G. (2000). “Organizational Citizenship Behaviors: A Critical Review of the Theoretical and Empirical Literature and Suggestions for Future Research”, Journal of Management, 26(3), 513-563.
Rumsey, D. J. (2011). “Statistics for Dummies”, John Wiley & Sons.
Smith, C. A., Organ, D. W. ve Near, J. P. (1983). “Organizational Citizenship Behavior: Its Nature and Antecedents”, Journal of Applied Psychology, 68(4), 653-663.
Taşcı, D., & Koç, U. (2007). “Örgütsel Vatandaşlık Davranışı-Örgütsel Öğrenme Değerleri İlişkisi: Akademisyenler Üzerinde Görgül Bir Araştırma”, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(2), 373-382.
Taşçı, D. & Yalçınkaya, A. (2015). “Türkiye’de Örgütsel Sinizm Araştırmalarının Genel Görünümü”, içinde Türkiye’de Örgütsel Davranış Çalışmaları I (Ed. Rana Özen Kutanis), Ankara: Gazi Kitabevi.
Tavşancıl, E. (2010). “Tutumların Ölçülmesi ve SPSS ile Veri Analizi”, Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Tokgöz, N. & Yılmaz, H. (2008). “Örgütsel Sinizm: Eskişehir ve Alanya’daki Otel İşletmelerinde Bir Uygulama”, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi,8(2), 283-305.
Türkmen, F., & Aykac, E. (2017). “The Association between Organizational Cynicism and Organizational Citizenship Behavior: A Case Study”, European Research Studies Journal, 20(4A), 742-753.
Vey, M. A., & Campbell, J. P. (2004). “In-Role or Extra-Role Organizational Citizenship Behavior: Which Are We Measuring?”, Human Performance, 17(1), 119-135.
Williams, L. J., & Anderson, S. E. (1991). Job Satisfaction and Organizational Commitment As Predictors of Organizational Citizenship and In-Role Behaviors, Journal of Management, 17(3), 601-617.
Williams, S., & Shiaw, W. T. (1999). “Mood and Organizational Citizenship Behavior: The Effects of Positive Affect on Employee Organizational Citizenship Behavior Intentions”, The Journal of Psychology, 133(6), 656-668.
Yalçınkaya, A. (2014). “Türkiye’de Örgütsel Sinizm: 2007-2012 Yılları Arasındaki Çalışmalar Üzerine Bir Değerlendirme”, İş Güç Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 16(3), 106-130.
Yetim, S. A., & Ceylan, Ö. Ö. (2011). “Örgütsel Sinizm ve Örgütsel Vatandaşlık Davranışları Arasındaki İlişkiyi Belirlemeye İlişkin Bir Araştırma”, E-Journal of New World Sciences Academy, 6(1), 682-695.