İBRAHİM KILIÇ, SİNAN SARAÇLI, İLKAY DOĞAN, ELBEYİ PELİT

Hastane İşletmelerinde Mobbingin Örgütsel Yabancılaşma Üzerine Etkisi: Afyonkarahisar'da Bir Uygulama

Bu araştırmanın amacı sağlık çalışanlarının mobbing algısının örgütsel yabancılaşma düzeyleri üzerindeki etkisini ortaya koymaktır. Çalışmanın örneklemi, Afyonkarahisar il merkezinde faaliyet gösteren hastanelerde görev yapan 403 sağlık çalışanından (hemşire, doktor ve diğer) oluşmaktadır. Veri toplama tekniği olarak Leymann mobbing ve Mottaz örgütsel yabancılaşma ölçeklerini içeren anket kullanılmıştır. Elde edilen verilerin analizinde, betimsel istatistikler (frekans,-yüzde dağılımı, aritmetik ortalama, standart sapma), t testi, varyans analizi, korelasyon ve regresyon analizi kullanılmıştır. Araştırma sonucunda, sağlık çalışanlarının mobbing algılarının oldukça düşük, örgütsel yabancılaşma düzeylerinin ise orta düzeyin altında olduğu saptanmıştır. Bununla birlikte mobbing ile örgütsel yabancılaşma arasında pozitif yönlü ve orta düzeyde bir ilişki olduğu belirlenmiş olup, regresyon modeline göre mobbing algısındaki bir (1) birimlik artışın örgütsel yabancılaşma üzerinde 0,875 birimlik artış yarattığı tespit edilmiştir

The Effect of Mobbing on Organizational Alienation in Hospital Enterprises: An Application in Afyonkarahisar

The purpose of this study is to put forward the effect of mobbing perception on the levels of organizational alienation. The sample of the study is composed of 403 health professionals (nurse, doctor etc.) working at the different hospital in the city center of Afyonkarihar providence. As data collecting technique, a questionnaire including the Lehman's mobbing scale and Mottaz's organizational alienation scale is used. To analyze this data set, descriptive statistics (frequency- percentile distribution, mean, standard deviation) t test, analysis of variance (ANOVA), regression and correlation analysis are used. As a result of the study, its determined that health professionals' mobbing perceptions is very low and the organizational alienation levels are less than the medium level. On the other hand, a positive and medium correlation between the mobbing perceptions and organizational alienation is found out and an increase with the coefficient of 0.875 on organizational alienation is determined for a 1-unit increase of mobbing perception, related with the result of a regression analysis

PDF

___

Adalar Solmaz, S. (2015). Kamu Sağlık Personelinin Mobbing Karşısındaki Tutumu ve Hukuki Haklarının Bilinirlik Düzeyinin Ölçülmesi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Beykent Üniversitesi, İstanbul.
Aksoy, F. (2008). Psikolojik Şiddet’in (Mobbing) Sağlık Çalışanlarına Etkisi. (Doktora Tezi). Marmara Üniversitesi, İstanbul.
Arısoy, A. (2011). Mobbingi Ortaya Çıkaran Faktörler: Isparta-Antalya-Burdur’da Sağlık Sektöründe Hemşireler Üzerine Bir Araştırma. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Süleyman Demirel Üniversitesi, Isparta.
Begenirbaş, M. (2015). “Psikolojik Sermayenin Çalışanların Duygu Gösterimleri ve İşe Yabancılaşmalarına Etkileri: Sağlık Sektöründe Bir Araştırma”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt.20, Sayı.3, 249-263.
Bolton, S. C. (2005). Emotion Management in the Workplace, Houndsmills: Palgrave MacMillan.
Çöl, S. (2008). “İşyerinde Psikolojik Şiddet: Hastane Çalışanları Üzerinde Bir Araştırma”, Çalışma ve Toplum, Cilt.4, Sayı.19, 107-134.
ÇSGB (2014). İşyerlerinde Psikolojik Taciz (Mobbing) Bilgilendirme Rehberi, ÇSGB Çalışma Genel Müdürlüğü, Ankara.
Demirel, A. G., Ötken, A. B. ve Kunday, Ö. (2012). “Mobbing and Work Alienation: Support From Colleagues As a Moderator”, Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt.30, Sayı.1, 1-28.
Ergun Özler, D. ve Mercan, N. (2009). Yönetsel ve Örgütsel Açıdan Psikolojik Terör, Detay Yayıncılık, Ankara.
Hacıcaferoğlu, S. (2010). Gençlik ve Spor İl Müdürlüğü Personelinin Çalışma Ortamlarında Maruz Kaldıkları Yıldırma (Mobbing) Davranışları. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Fırat Üniversitesi, Elâzığ.
Hegney, D., Plank, A. ve Parker, V. (2003). “Workplace Violence in Nursing in Queensland, Australia: A self-reported Study”, International Journal of Nursing Practice, Cilt.9, 261–268.
Hubert, Adrienne B. ve Marc van Veldhoven (2001). “Risk Sectors For Undesirable Behavior and Mobbing”. European Journal of Work And Organizational Psychology, Vol.10, No.4, 415-424.
Jackson, D., Clare, J. ve Mannix, J. (2002). “Who Would Want to Be a Nurse? Violence in the Workplace – A Factor in Recruitment and Retention”, Journal of Nursing Management, Vol.10, 13-20.
Karsavuran, S. (2014). “Sağlık Sektöründe Mobbing: Hastane Yöneticileri Üzerinde Bir Uygulama”, Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt.11, Sayı.26, 271-296.
Kaya, U. ve Serçeoğlu, N. (2013). “Duygu İşçilerinde İşe Yabancılaşma: Hizmet Sektöründe Bir Araştırma”, Çalışma ve Toplum Dergisi, Cilt.1, Sayı.36, 311-346.
Kılıç, N. (2013). Sağlık Çalışanlarında Mobbing Algı ve İş Doyumunun Belirlenmesi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Cumhuriyet Üniversitesi, Sivas. Kırel, Ç. (2007). “Örgütlerde Mobbing Yönetiminde Destekleyici ve Risk Azaltıcı Öneriler”, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt.7, Sayı.2, 317-334.
Kıngma, M. (2001). “Workplace Violence in the Health Sector: A Problem of Epidemic Proportion”, International Nursing Review, Vol.48, 129-130.
Leymann, H. L. (1996). “The Content and Development of Mobbing at Work”, European Journal, Vol.5, No.2, 165-184.
Lutz, E. V. (2012). “İşyerinde Kadına Yönelik Psikolojik Şiddet: Mobbing”, Güncel Sağlık Hukuku ve Etiği Sempozyumu-II sözel bildirisi, Erişim Tarihi: 3.12.2016.
Mottaz, C. J. (1981). “Some Determinants of Work Alienation”, The Sociological Quarterly, Vol.22, No.4, 515-529.
Niedl, Klaus (1996). “Mobbing and Wellbeing: Economic and Personnel Development Implications”, European Journal of Work and Organizational Psychology, Vol.5, No.2, 239- 249.
Öntürk, Y. (2015). Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokullarında Görev Yapan Akademik Personelin Mobbinge Maruz Kalma Durumlarının İncelenmesi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi. Muğla.
Özdamar, K. (2001). Spss ile Biyoistatistik (4.Baskı), Kaan Kitabevi, Eskişehir. Özdemir, S. (2014). Mobbing ve İş Doyumu İlişkisi (Hemşireler Üzerine Bir Araştırma). (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Atılım Üniversitesi, Ankara.
Pelit, E. ve Kılıç, İ. (2012). “Mobbing İle Örgütsel Bağlılık İlişkisi: Şehir ve Sayfiye Otellerinde Bir Uygulama”, İşletme Araştırmaları Dergisi, Cilt.4, Sayı.2, 122- 140.
Salihoğlu, G. H. (2014). “Örgütsel Yabancılaşma”, Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, Cilt.6, Sayı.2, 1-11.
Solakoğlu, İ. (2007). İşletmelerde Mobbing’in Örgütsel Stresle İlişkisi ve Bir Sağlık Kuruluşunda Uygulama. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Dumlupınar Üniversitesi, Kütahya.
Tanoğlu, Ş. Ç. (2006). İşletmelerde Yıldırmanın (Mobbing) Değerlendirilmesi ve Bir Yüksek Öğrenim Kurumunda Uygulama. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Konya.
Tutar, H. (2004). İşyerlerinde Psikolojik Şiddet (3. Baskı), Plati Yayıncılık, Ankara.
Ural, A., Kılıç, İ. (2006). Bilimsel Araştırma Süreci ve SPSS ile Veri Analizi (2. Baskı), Detay Yayıncılık, Ankara.
Yalçın, İ. ve Koyuncu, S. C. (2014). “Örgütsel Yabancılaşma Olgusunun İş Tatmini Üzerine Etkisi: Niğde İlinde Bir Araştırma”, KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, Cilt.16, Sayı.26, 86-94.
Yavuz, H. (2007). Çalışanlarda Mobbing Algısını Etkileyen Faktörler: SDÜ Tıp Fakültesi Üzerine Bir Araştırma. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Süleyman Demirel Üniversitesi, Isparta.
Yılmaz, E. (2013). Mobbing Davranışı ve Bandırma İli Kamu Hastaneleri Çalışanlarına Yönelik Bir Araştırma. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Okan Üniversitesi, İstanbul.
Yılmaz, S. ve Sarpkaya, P. (2019). “Eğitim Örgütlerinde Yabancılaşma ve Yönetim”, Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, Cilt.6, Sayı.2, 314-333.
Yücetürk, Elif and Kemal M. Öke (2005). “Mobbing and Bullying: Legal Aspects Related to Workplace Bullying in Turkey”. South-East Europe Review, Vol.2, 61- 70
Zengin, Y. ve Kaygın, E. (2016). “Mobbing’in Örgütsel Yabancılaşmaya Etkisi: Bankacılık Sektörü Üzerinde Bir Araştırma”, International Turgut Özal Congress on Business, Economics and Political Science – II, 55-65.
Zonp, Z. (2012). Psikiyatri Kliniklerinde Çalışan Hemşirelerin Mobbing Algıları ve İlişkili Faktörler. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Üniversitesi, İstanbul.