MUSTAFA TAŞLIYAN, BENGÜ HIRLAK, GAMZE EBRU ÇİFTÇİ

Akademisyenlerin Duygusal Zekâ, İş Tatmini ve Tükenmişlik Düzeyleri Arasındaki İlişki

Bu çalışmanın temel amacı, duygusal zekâ; iş tatmini ve tükenmişlik düzeyleri arasındaki ilişkiyi ortaya koyarak duygusal zekâ faktörlerinin bazı demografik özelliklere göre farklılık gösterip göstermediğini tespit etmektir. Bu amaçla, çeşitli üniversitedeki çalışan toplam291 akademik personel üzerinde bir araştırma yapılmıştır. Araştırmada veri toplamak için toplam üç ölçek kullanılmıştır. Duygusal zekâyı ölçmek için Chan (2004 ve 2006) EI12 tarafından geliştirilen ölçek; iş tatminini ölçmek için, D. J. Weiss, R.V. Dawis, G. W. England, L. H. Lofquist tarafından geliştirilen Minnesota İş Tatmin Ölçeği (MSQ-Kısa Form), tükenmişlik düzeyini ölçmek için Maslach ve Jackson (1981) tarafından geliştirilen Maslach Tükenmişlik Envanteri ölçeği kullanılmıştır. Araştırma sonucunda, duygusal zekâ ile iş tatmini ve tükenmişlik düzeyi arasında anlamlı bir ilişki olduğu saptanmıştır. Ayrıca duygusal zekâ faktörlerinin bazı demografik özelliklere (cinsiyet, medeni durum, yaş) göre farklılık gösterdiği de tespit edilmiştir

The Investigation of Relationship between Emotional Intelligence and Job Satisfactions with Burnout Level of Academıcıans

The key objective of this study is to ascertain if the emotional intelligence factors vary among some demographic characteristics through exposing the relationships between emotional intelligence factors and job satisfactions with burnout level. For this purpose, a research was conducted on total 291 academic staffs who work in various universities. This research was used a total of three scales were used for data collection. Measure emotional intelligence Chen (2004 and 2006) scale developed by EI12; to measure job satisfaction, D.J Weiss, R. V. Dawis, G.W England, L.H Lofquist developed by the Minnesota Job Satisfaction Questionnaire (MSQ-Short Form); to measure Maslach and Jackson burnout level (1981) developed by Maslach Burnout Inventory scale. Findings of the study revealed that there is a significant relationship between the subscales of emotional intelligence, job satisfactions and burnout. It was also determined that emotional intelligence factors vary among some demographic characteristics (gender, marital status and age)

PDF

___

Adıgüzel, Z., Karadağ, M., Ünsal , Y. (2011). “Fen Ve Teknoloji Öğretmenlerinin İş Tatmin Düzeylerinin Bazı Değişkenlere Göre İncelenmesi”, Batı Anadolu Eğitim Bilimleri Dergisi (BAED), Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Cilt. 02, Sayı. 04, 49-74, İzmir-Türkiye ISSN 1308 – 8971.
Aksu, N. (2012). “İş Tatmininin Bazı Demografik Değişkenler Açısından İncelenmesi”, Polis Bilimleri Dergisi, Cilt.14, Sayı. 1, 59-79.
Arı Sağlam, G., Bal Çına, E. (2008). “Tükenmişlik Kavramı: Birey ve Örgütler Açısından Önemi”, Yönetim Ve Ekonomi, Cilt.15, Sayı.1 Celal Bayar Üniversitesi İ.İ.B.F. Manisa, 131-148.
Ashforth, B. E., Humphrey, R. H. (1995). “Emotion in the workplace: A reappraisal”. Human Relations, Cilt. 48, Sayı. 2, 97-125.
Aslan, Ş., Özata, M. (2008). “Duygusal Zekâ Ve Tükenmişlik Arasındaki İlişkilerin Araştırılması: Sağlık Çalışanları Örneği”, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Sayı. 30, 77-97.
Başaran, İbrahim Ethem. (2004). Yönetimde İnsan İlişkileri, 3. Bası, Mart, Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Baycan, A. (1985). An Analysis of Several Aspects of Job Satisfaction Between Diffrent Occupational Groups, Boğaziçi Üniversitesi Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
Berberoğlu, M., Sağlam, B. (2010). “Meslek Yüksekokulu Akademik Personellerinin Tükenmişliği Ve İş Tatmini Üzerine Bir Araştırma”, Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Elektronik Dergisi, Sayı. 2, http://sbedergi.gumushane.edu.tr/ belgeler/sbe-cilt1-sayi2/sayi2-910MuratBerberogluBulentSaglam.pdf
Chan, David W. (2004), “Perceived Emotional Intelligence And Self-Efficacy Among Chinese Secondary School Teachers İn Hong Kong”, Personality And Individual Differences, Vol. 36, 1781–1795.
Chan, David W. (2006), “Emotional İntelligence And Components Of Burnout Among Chinese Secondary School Teachers İn Hong Kong”, Teaching and Teacher Education, Vol. 22, 1042–1054.
Doğan, S., Demiral, Ö. (2007). “Kurumların Başarısında Duygusal Zekânın Rolü Ve Önemi”, Yönetim ve Ekonomi, Cilt.14, Sayı.1, 209-230, Manisa.
Dulewıcz, Victor., Hıggs, Malcolm. (2000). “Emotional Intelligence, A Review and Evaluation Study”, Journal of Managerial Psychology, Vol. 15, No. 4, 341–372.
Erdoğan, İ. (1996). İşletme Yönetiminde Örgütsel Davranış, İstanbul: İşletme Fakültesi, Yayın No. 266.
Ergin, C. (1993). “Doktor Ve Hemşirelerde Tükenmişlik ve Maslach Tükenmişlik Ölçeğinin Uyarlanması”, VII. Ulusal Psikoloji Kongresi Bilimsel Çalışmaları, Bayraktar. R ve Dağ. İ (der): Ankara, Türk Psikologlar Derneği Yayını, 143- 154.
Freudenberger, Herbert J. (1974). “Staff Burn-Out”, Journal of Social Issues, Vol.30, No.1, 159-165.
Goleman, Daniel (2000). İşbasında Duygusal Zekâ, (Çev. Handan Balkara), 2. Basım, İstanbul: Varlık Yayınları.
Güllüce Çağlar, A. (2006). “Mesleki Tükenmişlik Ve Duygusal Zekâ Arasındaki İlişki (Yöneticiler Üzerine Bir Uygulama)”, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Erzurum.
Gürbüz, S., Yüksel, M. (2008). “Çalışma Ortamında Duygusal Zekâ: İş Performansı, İş Tatmini, Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Ve Bazı Demografik Özelliklerle İlişkisi”, Doğuş Üniversitesi Dergisi, Cilt. 9, Sayı. 2, 174-190.
Koçel, Tamer (2005). İşletme Yöneticiliği, 10. Bası, İstanbul: Arıkan Yayıncılık.
Konakay, G. (2013). “Akademisyenlerde Duygusal Zekâ Faktörlerinin Tükenmişlik Faktörleri İle İlişkisine Yönelik Bir Araştırma: Kocaeli Üniversitesi Örneği”. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. Cilt: 15, Sayı: 1, 121-144.
Law, K. S., Wong, C., Song, L. J. (2000). “The Construct and Criterion Validity of Emotional Intelligence and Its Potential Utility For Management Studies”, Journal of Applied Psychology, Vol. 89, No. 3, 483–496.
Maslach, Christina ve Jackson, Susan E. (1981). “The Measurement Of Experienced Burnout”, Journal Of Occupational Behavior, Vol. 2, No. 2, 99–113.
Maslach, C., Schaufeli, W.B., Leiter, M.P. (2001). “Job Burnout”, Annual Review of Psychology, Vol. 52, 397-422.
Maslach, Christina. (2003). “Job Burnout: New Directions in Research and Intervention”, Current Directions in Psychological Science, Vol.12, No. 5, 189- 192.
Matris, Robert L., Jackson, John H., (2008). “USA: Human Resource Management”, Twelfth Edition, Thomson South Western.
Mayer D. J., Stevens, A. A. (1994). “An Emerging Understanding of the Reflective (Meta-) Experience of Mood”, Journal of Research In Personality, Vol. 28, 351- 373.
Oruç, S. (2007). “Özel Eğitim Alanında Çalışan Öğretmenlerin Tükenmişlik Düzeylerinin Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi (Adana İli Örneği)”, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İlköğretim Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Adana.
Pérez, Juan, C., Petrıdes, K.V., Furnham, A. (2005). “Measuring Trait Emotional Intelligence: International Handbook of Emotional Intelligence”, Cambridge, MA: Hogrefe & Huber, 123-143.
Poskey, Mike (2006). “The Importance of Emotional Intelligence in the Workplace, Why It Matters More than Personality”, http://www.zeroriskhr.com/articles/ emotionalintelligence.aspx
Salovey, P., Mayer, J.D. (1990). “Emotional intelligence, Imagination, Cognition, and Personality”, Vol. 9, 185–211.
Seligman, M. (1990). “Learned Optimism”, New York: Simon LE Schuster.
Sevimli F., İşcan F. (2005). Bireysel ve İş Ortamına Ait Etkenler Açısından İş Tatmini, Ege Akademik Bakış; Ekonomi, İşletme, Uluslararası İlişkiler ve Siyaset Bilimleri Dergisi, Cilt: 5, Sayı: 1-2, 55-64.
Schutte, N. S., Malouff, J. M., Hall, L. E., Haggerty, D. J., Cooper, J. T., Golden, C. J., et al. (1998). “Development And Validation Of A Measure Of Emotional İntelligence”. Personality and Individual Differences, Vol. 25, 167–177.
Tengilimoğlu, Dilaver. (2005). “Hizmet İşletmelerinde Liderlik Davranışları İle İş Doyumu Arasındaki İlişkinin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma”, Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi: 1, 23-45.
Üngüren, E. ve Doğan, H. (2010). “Beş Yıldızlı Konaklama İşletmelerinde Çalışanların İş Tatmin Düzeylerinin Chaid Analiz Yöntemiyle Değerlendirilmesi”. C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt. 11, No. 2, 39-52.
Weıss, David J., Dawıs, Rene V., England, George W., Lofquıst, Lloyd H. (1967). “Manual for the Minnesota Satisfaction Questionnaire”, Minnesota Studies in Vocational Rehabilitation, XXII.
Wong, C. S., Law, K. S. (2002). “The Effects Of Leader And Follower Emotional İntelligence On Performance Attitude: An Exploratory Study”. The Leadership Quarterly, Vol. 13, No. 3, 243-274.
Wrıght, Thomas A., Douglas, G. Bonett (1997). “The Contribution of Burnout to Work Performance”, Journal of Organizational Behavior, Vol. 18, 491-499.