DİN SOSYOLOJİSİ METOT ARIYOR: MÜMTAZ TURHAN VE GÖSTERGEBİLİMSEL ANALİZ

Sosyolojinin metotlarını kullanan bir alt disiplin hüviyetindeki din sosyolojisi, Müslüman bireylerin toplumda neleri nasıl yaptığını, kurumsal yapılanmaların ve sosyal ilişkilerin nasıl geliştiğini inceleme soruları olarak ele almaktadır. Bugün nomotetik yaklaşımlardan ziyade ideografik eğilimleri takip eden çalışmalar, sıradan insana eğilerek bireyi, önce kendi toplumunun, sonra büyük T’li Toplumun içinde geliştirdiği tavırları bağlamlarında açıklamaya, daha net ifadeyle “anlamaya” uğraşmaktadır. Bu çalışmanın hedefi inceleme masasına yatırılan birimlerin katlarını açmak için, iletişim, görsel sanatlar, medya, reklamcılık, dilbilimi gibi alanlarda geniş açı sağlayan “göstergebiliminin”, din sosyolojisi alanı içindeki yöntemsel imkânını tartışmaktır. Hipotetik olarak “göstergebilim din sosyolojisi disiplinine metodolojik açı sağlar” ve “Mümtaz Turhan’ın din sosyolojisine katkıları göstergebilimsel olarak yeniden okunabilir” şeklinde formüle edilen iki önerme sorgulanmaktadır. Bu çerçevede, çalışmanın birinci bölümünde, din sosyolojisi disiplini ile göstergebilimin yöntemsel olabilirliği tartışılacak; ardından Mümtaz Turhan’ın din sosyolojisine katkıları açımlanarak, alan çalışmasından elde ettiği verileri göstergebilim açısından tekrar yorumlanacaktır.

___

  • -