türkİye'de dİn Sosyolojİsİnİn kurumsallaşması Sürecİnde ankara ünİversİtesİ İlahİyat Fakültesİ

Türkiye'de din sosyolojisinin gelişimini dört döneme ayırarak incelemek mümkündür: Başlangıç Dönemi , Hazırlık Dönemi , Kurumsallaşma Dönemi ve Gelişim Dönemi (1982 -...). Bu sınıflamada, alanın Türkiye'deki seyrini belirleyen belli başlı farklılaşma eksenleri göz önünde bulundurulmuştur. Bu bağlamda din sosyolojisinin gelişimi, kurumsallaşma öncesi ve sonrası olmak üzere iki ana döneme ayrılmıştır. Kurumsallaşma öncesi başlangıç ve hazırlık dönemlerini, kurumsallaşma sonrası ise kurumsallaşmanın başlangıç ve gelişim dönemlerini kapsamaktadır. Ancak bu çalışmada, kurumsallaşma öncesi dönemin özelliklerine kısaca temas edilmiş, Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi'nin kuruluşuyla başlayan kurumsallaşma ve sonrası dönemin özellikleri ise ayrıntılı biçimde incelenmiştir. Böylece araştırma, Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi çatısı altında din sosyolojisi anabilim dalının gelişimine katkıda bulunan bilim insanlarının çalışmaları ile sınırlandırılmıştır. Araştırmada, söz konusu isimlerin din sosyolojisine katkıları, literatür taraması yoluyla elde edilen bilgilerden hareketle eserlerinde ele aldıkları belli başlı konular, geliştirdikleri perspektifler ve yetiştirdikleri öğretim elemanları örneğinde kronolojik ve analitik bir çerçevede ele alınmıştır.

DIVINITY FACULTY OF ANKARA UNIVERSITY IN THE INSTITUTIONALIZATION PROCESS OF SOCIOLOGY OF RELIGION IN TURKEY

It is possible to deal with the development of sociology of religion in Turkey within four periods: Initial Period , Preparatory Period (19321949), Institutionalization Period and Development Period (1982-...). In this classification, the main axes of differentiation that determine the progress of the field in Turkey are taken into consideration. In this context, the development of sociology of religion has been divided into two man periods: pre-institutionalization and post-institutionalization. While pre-institutionalization covers the initial and preparatory periods, post-institutionalization covers the initial and development periods of institutionalization. However, the aspects of pre-institutionalization period, in this study, are touched briefly, the aspects of institutionalization and the following periods that started with the foundation of Divinity Faculty of Ankara University are dealt with in detail. So, the study is limited to the works of scholars who have played a role in the development of sociology of religion in Divinity Faculty of Ankara University. In the study, through literature research, the contributions of these scholars have been shown by illustrating the main subjects they studied, perspectives they developed and the academicians they taught in a chronological and analytical framework.

PDF

___

Akyüz, Hüseyin. "Hans Freyer (1887-1969)", Türkiye'de Sosyoloji I, (der. M. Çağatay Özdemir), Phoenix Yayınları, Ankara, 2008, ss. 439-492.
Akyüz, Niyazi, "Türkiye'de Din Sosyolojisi", Ana Başlıklarıyla Din Sosyolojisi, (ed. Niyazi Akyüz - İhsan Çapcıoğlu), Gündüz Eğitim ve Yayıncılık, Ankara, 2008, ss. 163-179.
Ayas, Kevser Gülçiçek, Türk Din Sosyolojisinde Mehmet Rami Ayas, İz Yayıncılık, İstanbul, 2012.
Ayas, Mehmet Rami, Türkiye'de İlk Tarikat Zümreleşmeleri, İz Yayıncılık, İstanbul, 2008.
Balakbabalar, Muhsin. "Mehmet Karasan", Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, Cilt: 1, Sayı: 20, Ankara, 1972, ss. XXIII-XXV.
Çapcıoğlu, İhsan, "Türkiye'de Akademisyen Din Sosyologları Bibliyografyası", Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, Cilt: XLIV Sayı: 2, Ankara, 2003, ss. 207-255.
Çapcıoğlu, İhsan, "Türkiye'deki İlahiyat Fakültelerinde Din Sosyolojisi Alanında Tamamlanmış Lisansüstü Tezler Üzerine Bir Araştırma", Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, Cilt: XLV, Sayı: 1, Ankara, 2004, ss. 203-224.
Çapcıoğlu, İhsan, "Türkiye'de Din Sosyolojisi: Tarihsel Arka plan ve Yeni Gelişmeler", Türk Bilimsel Derlemeler Dergisi, Cilt: 2, Sayı: 1, Ankara, 2009, ss. 211-225.
Demir, Remzi ve Atılgan, Doğan, Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi ve Türkiye'de Beşeri Bilimlerin Yeniden İnşası -Elli Portre, Ankara Üniversitesi Yayınları, Ankara, 2008.
Doğan, Recai, "Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesine Alman Bilim İnsanlarının Katkıları", Ed. Kasım Karatürk, İkinci Vatan ve Ankara Üniversitesi (1933-1970), Ankara, 2016, ss. 534-545.
Er, İzzet, "Türkiye'de Din Sosyolojisi Çalışmaları", Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, Cilt: 1, Sayı: 1, Bursa, 1986.
Er, İzzet. Din Sosyolojisi, Akçağ Yayınları, Genişletilmiş 2. Baskı, Ankara, 2008.
Freyer, Hans, Din Sosyolojisi, Çev. Turgut Kalpsuz, Ankara Üniversitesi Basımevi, Ankara, 1964.
Freyer, Hans, Sosyoloji Kuramları Tarihi, Çev. Tahir Çağatay/Haz. M. Rami Ayas, Doğu Batı Yayınları, Ankara, 2012.
Freyer, Hans, Sosyolojiye Giriş, Çev. Nermin Abadan, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları, Ankara, 1957.
http://www.biyografya.com/biyografi/6472, 'Mehmet Karasan' [Erişim tarihi: 13.03.2017].
http://www.haberveriyorum.net/haber/hasan-ali-yucel-ve-tercume-burosu, [Erişim tarihi: 13.03.2017]. "H.Z. Ülken'in Eserleri ve Makaleleri", Sosyoloji Konferansları Dergisi, Sayı: 17, 1979, ss. 175-185.
Karasan, Mehmet, Din Sosyolojisine Giriş (Yayınlanmamış Ders Notları), Ankara Üniversitesi Kütüphanesi, (Kütüphane Yer Numarası: 301.4 KARd).
Kenevir, Fatma, Türkiye'de Din Sosyolojisinin Doğuşu ve Gelişimi, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara, 2010.
Kenevir, Fatma. "VI. Din Sosyolojisi Anabilim Dalı Koordinasyon Toplantısı ve Türkiye'de Dini Grup Araştırmalarının Teorik ve Metodolojik Sorunları", Toplum Bilimleri Dergisi, Cilt: 4, Sayı: 7, Ankara, 2010, ss. 317-320.
Koştaş, Münir, "Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi (Dünü Bugünü)", Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, Cilt: 39, Sayı: 2, Ankara, 1999, ss. 141-184.
Koştaş, Münir, "Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi", Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, Cilt: XXXI, Ankara, 1989, ss. 1-27.
Koştaş, Münir, "Türkiye'de Laikliğin Gelişimi (1920'den Günümüze Kadar)", Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi Cumhuriyetin 75. Yıldönümü Özel Sayısı, Ankara, 1999, ss. 185-196.
Koştaş, Münir, Üniversite Öğrencilerinde Dine Bakış, Diyanet Vakfı Yayınları, Ankara, 1995.
Mengi, Ayşegül, "Kent Bilim ve Yerel Yönetimler Alanı İle Siyasal Bilgiler Fakültesine Alman Bilim İnsanlarının Katkıları", İkinci Vatan ve Ankara Üniversitesi (1933-1970), (ed. Kasım Karatürk), Ankara, 2016, ss. 507-510.
Özdemir, M. Çağatay, "Sunuş", Türkiye'de Sosyoloji I, (der. M. Çağatay Özdemir), Phoenix Yayınları, Ankara, 2008, Cilt: 1, ss. I-VI.
Taplamacıoğlu, Mehmet, Din Sosyolojisi, Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Yayınları, 2. Baskı, Ankara,1975.
Taplamacıoğlu, Mehmet, Din Sosyolojisine Giriş, Ankara Üniversitesi Basımevi, 2. Baskı, Ankara, 1967.
Taplamacıoğlu, Mehmet, Genel Sosyoloji Üzerine Bir Deneme, Ankara Üniversitesi Basımevi, 1. Baskı, Ankara, 1961.
Taplamacıoğlu, Mehmet, Genel Sosyoloji Üzerine Bir Deneme, Ankara Üniversitesi Basımevi, 2. Baskı, Ankara, 1969.
Ülken, Hilmi Ziya, Dini Sosyoloji, İbrahim Horoz Basımevi, İstanbul, 1943.
Vergili, Ayhan, "Hilmi Ziya Ülken (1901-1974)", Türkiye'de Sosyoloji I, (der. M. Çağatay Özdemir), Phoenix Yayınları, Ankara, 2008, ss. 597-627.