Zİya Gökalp'İ dİn Sosyolojİsİ açısından anlamak

Gökalp'in toplum çözümlemeleri "örf, hars ve mefkure" olmak üzere üç esas kavram çerçevesinde şekillenmiştir. İlim ve dini ayrılmaz bir bütün olarak değerlendiren Gökalp'e göre din, ilmin insanda boş bıraktığı vicdanı hayatı tamamlamaktadır. İslamiyet'ten önce Türklerin dininin toyonizm olduğunu belirterek eski Türklerin dininin sabit özellikler göstermediğini ve toplumsal yapının değişmesiyle dinin de değiştiğini belirtmektedir. İşlevsel din anlamda Gökalp'in teklifi, "modern bir İslam Türklüğü" oluşturmaktır. "Dini Türkçülük" en genel anlamda "din kitapları, hutbe ve vaazların" Türkçe olması anlamına gelmektedir. Dini hayatı anlamak için sosyal bilim ve fıkıh biliminin bir araya gelmesiyle oluşacak "ilmi ictimai fıkıh"ı teorik ve metodolojik bir zemin olarak teklif etmektedir. Sosyal yapı içerisinde din, devlet, eğitim, hukuk ve sanat gibi diğer toplumsal süreçlerden bağımsız bir şekilde kendi alanında temayüz etmelidir.

TO UnDERSTAnD ZİYA GOKAlP İn TERMS OF SOcİOlOGY OF RElİGİOn

Gökalp's societal solutions have been shaped in three main concepts, namely, "custom, cultur and idealism". According to Gokalp, who considers science and religion as an inseparable whole, religion and conscience complete the life of conscience left empty in human beings. Before Islam, he stated that the religion of the Turks was toonism and that the religion of the ancient Turks did not show any fixed characteristics and that the religion changed with the change of the social structure. In the sense of functional religion, Gökalp's proposal is to create a "modern Islamic Turkic". "Religious Turkism", in the most general sense, means that "religious books, sermons and sermons" are in Turkish. In order to understand religious life, he proposes " Sociology of Fıqh, ", which will be formed by the combination of social science and fiqh, as a theoretical and methodological basis. Within the social structure, religion, the state, education, law and art, other social processes should be independent in their own field.

PDF

___

Coenen-Huther, Jacques, Durkheim'i Anlamak, (Çev.: Sera Akyüz), İletişim Yayınları, Birinci Baskı, İstanbul, 2013
Coser A. Lewis, Sosyolojik Düşüncenin Ustaları, (Çev.: Himmet Hülür ve diğ.), De Ki Yayınları, İkinci Baskı, Ankara, 2011
Durkheim Emile, Dini Hayatın İlkel Biçimleri, (Çev.: Fuat Aydın), Eskiyeni Yayınları, İkinci Baskı, Ankara, 2011
Emirbayer Mustafa, Emile Durkheim -Sociologist of Modernity, Balckwell Publishing, 2003
Furseth, Inger ve Pal Repstad, Din Sosyolojisine Giriş, (Çev. İhsan Çapçıoğlu ve Halil Aydı- nalp), Birleşik Yayınları, Ankara, 2011
Gökalp Ziya, Makaleler I, Kültür Bakanlığı Yayınları, İstanbul,1976
Gökalp Ziya, Makaleler II, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara, 1982
Gökalp, Ziya, Makaleler III, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara, 1977
Gökalp, Ziya, Makaleler IV, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara, 1977
Gökalp, Ziya, Makaleler VII, Kültür Bakanlığı Yayınları, İstanbul, 1976
Gökalp, Ziya, Makaleleler VIII, Kültür Bakanlığı Yayınları, İstanbul, 1981
Gökalp Ziya, Makaleler IX, Kültür Bakanlığı Yayınları, İstanbul, 1980
Gökalp Ziya, Yeni Hayat -Şiirler-, Ötüken Neşriyat, İstanbul, 2015
Gökalp Ziya, Türk Medeniyeti Tarihi, Ötüken Neşriyat, İkinci Basım, İstanbul, 2015
Gökalp, Ziya, Türk Töresi, Ötüken Neşriyat, Dördüncü Basım, İstanbul, 2016
Gökalp Ziya, Çınaraltı Yazıları, Ötüken Neşriyat, İstanbul, 2016
Gökalp Ziya, Türkleşmek, İslamlaşmak, Muasırlaşmak, Ötüken Neşriyat, Üçüncü Basım, İstanbul,2016
Gökalp, Ziya, Türkçülüğün Esasları, Ötüken Neşriyat, İstanbul, Dördüncü Basım, 2016
Gökalp, Ziya, Milli Tetebbular, "Bir Kavmin Tetkikinde Takip Edilecek Usul", Ötüken Neş- riyat, İstanbul, 2016
Gözaydın İştar ve Nazlı Ökten Gülsoy, "Durkheim Sosyolojisinde Dinin Tarihsel ve Güncel Olanakları", Sosyoloji Dergisi, Sayı: 21, Dizi: 3, 2010
Günay, Ünver, "Ziya Gökalp'in Sosyolojisi, Erciyes Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, Sayı: 8, Yıl: 1992
Heyd Uriel, Ziya Gökalp Türk Milliyetçiliğinin Temelleri, (Çev. Cemil Meriç), Sebil Yayınevi, Birinci Basım, İstanbul, 1980
Karakaş, Mehmet, "Ziya Gökalp'e Yeniden Bakmak: Literatür ve Yeniden Değerlendirme", Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi, Cilt: 6, Sayı: 11, 2008, s. 435-476
Monivas Jesus Romeros, "Science and Religion in The Sosiology of Emile Durkheim", Europen Journal Of Science and Theology, March, 2007, Vol. 3, No.1
Nirun, Nihat, Sistematik Sosyoloji Açısından Ziya Gökalp, Kültür Bakanlığı Yayınları, Birinci Baskı, İstanbul, 1981
Nisbet Robert, Sosyolojik Düşünce Geleneği, (Çev.: Yusuf Kaplan), Paradigma Yayıncılık, Birinci Baskı, İstanbul, 2013
Ritzer George, Sociological Theory, Mc Graw Hill Companies, Eighth Edition, New York, 2010
Şentürk Recep, Türk Düşüncesinin Sosyolojisi -Fıkıhtan Sosyal Bilimlere-, Etkileşim Yayınları, İstanbul, 2008
Turner H. Jonathan, Leonard Beeghley ve Charles H. Powers, Sosyolojik Teorinin Oluşumu, (Çev.: Ümit Tatlıcan), Sentez Yayıncılık, Birinci Basım, Bursa, 2010
Türkdoğan Orhan, Ziya Gökalp ve Sosyolojik Düşünce Sistemi, Çizgi Kitabevi Yayınları, Konya, 2015
Yenen İbrahim, "Emile Durkheim Sosyolojisinde Din Fenomeni", Toplum Bilimleri Dergisi, Cilt: 9, Sayı: 17, 2015