Sağlık ekonomisinin temel amacı, bireylerin temel hakları arasında yer alan sağlıklı yaşama hakkının bireylere eşitlik ve etkinlik sınırları altında verilebilmesi için kıt kaynakların en etkin düzeyde kullanılarak sağlık alanında maksimum üretim düzeyine ulaşılmasıdır. Sağlık hizmetlerinin etkin bir biçimde sunulması bağlamında, iyi düzeyde yapılandırılmış sağlık hizmetleri talebi, sağlık sektörünün istenilen düzeyde gelişmesi açısından sağlık hizmetleri arzı- na göre daha belirleyici konumdadır. Dolayısıyla, sağlık sektörünün etkin bir biçimde işleyebilmesi için sağlık hizmetlerine yönelik talebin analizi büyük önem taşımaktadır. Bu çalışma, Türkiye’de sağlık hizmetlerine yönelik talebin, sağlık hizmetleri talebine etki eden faktörler bağlamında analizini amaçlamaktadır. Bu bağlamda, Türkiye’de sağlık hizmetlerine yönelik talebin en yüksek olduğu İstanbul, Ankara ve İzmir şehir merkezlerinde Şubat-Nisan 2014 döneminde 20 yaş ve üstü bireyler üzerinde anket uygulaması yapılmıştır. Anketler sonucunda elde edilen veriler yardımıyla çok durumlu logit model tahmin edilmiştir. Elde edilen bulgulara göre, sağlık sorunu ile karşılaşıldığında Devlet Hastanesi-Üniversite Hastanesi yerine Sağlık Ocağı-Aile Hekimini tercih etme olasılığı, sosyal güvencesi olmayan, kronik hastalığı olmayan, başvuru sonrasında tedavi olana kadar 0-30 dakika süre geçiren, tercih edilen sağlık kuruluşuna uzaklığı 0-1000 metre olan, tedavi ücretlerinin ilk tercihini etkilemeyen bireylerde daha fazladır. Ayrıca, sağlık sorunu ile karşılaşıldığında Devlet Hastanesi-Üniversite Hastanesi yerine Özel Hastane-Poliklinik-Muayenehaneyi tercih etme olasılığı hanedeki birey sayısı 1-4 aralığında olan, başvuru sonrasında tedavi olana kadar 0-30 dakika ve 30-60 dakika aralığında süre geçiren, sağlık durumu orta düzeyde olan ve tedavi ücretlerinin ilk tercihini etkilemeyen bireylerde daha fazladır. Gelir düzeyi 1000-1999 TL, 2000-2999 TL aralığında olan bireylerin gelir düzeyi 3000 TL ve üzerinde olan bireylere, SSK’lı, Emekli Sandığına bağlı, Bağ-Kur’lu bireylerin özel sağlık sigortası sahibi olan bireylere ve kronik hastalığı olmayan bireylerin kronik hastalığa sahip bireylere göre sağlık sorunu ile karşılaştıklarında Devlet Hastanesi-Üniversite Hastanesi yerine Özel Hastane-Poliklinik-Muayenehaneyi tercih etme olasılığı daha azdır.

The main purpose of health economics is to reach maximum production level in health sector by using scarce resources at the most efficient level for giving the health right to individuals in the context of equity and efficiency. In the context of giving health care services at the most efficient level and improving of health care sector, the well-built health care demand is more determinant than health care supply. Hence, demand analysis for health care is very important to achieve health sector efficiently. This study aims to demand analysis for health care services in Turkey in the context of determinants of health care demand. For this purpose, questionnaries were employed at 20 years old or older individuals in city centers of İstanbul, Ankara and İzmir in which the health care demand is at the highest level. With using data obtained from questionnaries a multinomial logit model was estimated. The findings revealed that uninsured individuals, individuals without chronic disease, individuals waiting for care 0-30 minutes, individuals whose distance to preferred health care facility 0-1000 meters and individuals whose preferences are not be affected by health care prices have higher probability to prefer public clinics with compared to public-university hospitals. Moreover, individuals whose household include 1-4 members, individuals waiting for care 0-30 and 30-60 minutes, individuals with medium health status and individuals whose preferences are not be affected by health care prices have higher probability to prefer private health care services with compared to public-university hospitals. Individuals with income level 1000-1999 TL and 2000-2999 TL compared to individuals with income level 3000 TL and higher level, individuals who have SSK, Emekli Sandığı and Bağ-Kur with compared to individuals who have private health insurance and individuals without chronic disease with compared to individuals with chronic disease have lower probability to prefer private health care services with compared to public-university hospitals.