KORUMA TEDBİRLERİ NEDENİYLE TAZMİNATTA RÜCU SORUNU
Koruma tedbirleri nedeniyle tazminat meselesi, CMK’nın 141 ila 144. maddeleri arasında düzenlenmiştir. Kişiler, CMK m. 141’de sınırlı sayıda belirtilen hallerden ötürü koruma tedbirleri nedeniyle tazminat isteyebilir. Burada tazminat, kovuşturmaya yer olmadığı kararının veya hükmün kesinleştiğinin ilgilisine tebliğinden itibaren üç ay ve herhalde hükmün kesinleşme tarihinden itibaren bir yıl içinde ağır ceza mahkemeleri aracılığıyla tazminata neden olan sorumlulardan değil, Devletten istenebilir. Devlet, koruma tedbirleri nedeniyle ödediği tazminattan dolayı sorumlulara rücu eder. CMK’da rücu edilebilecek kişiler, hâkim ve Cumhuriyet savcıları ile iftira eden ve yalan tanıklıkta bulunanlarla sınırlandırılmıştır. Ancak koruma tedbirlerine ilişkin haksızlığı veya hukuka aykırılığı gerçekleştiren diğer kamu görevlilerine dahi, idarenin genel sorumluluk esaslarına göre Devletin rücu edebilmesi mümkündür. Çalışmamızın ilk kısmında koruma tedbirlerine ilişkin genel açıklamalarda bulunduktan sonra ikinci kısmında rücu kavramı hakkında bilgi verilmiştir. Üçüncü kısımda ise, koruma tedbirleri nedeniyle tazminatta rücu meselesi ele alınmıştır. Bu kısımda, Devletin rücu edebileceği kişiler hakkında ayrıntılı açıklamalarda bulunulup, rücu amacıyla açılacak tazminat davasında süre, görevli ve yetkili mahkeme ile davanın incelenmesi ele alınmıştır.
THE ISSUE OF RECOURSE FOR COMPENSATION OWING TO THE PROTECTION MEASURES
The issue of compensation for protection measures is expressed between the articles 141 to 144 of the Code of Criminal Procedure (CCP). Individuals can claim compensation for a limited number of cases arranged in the article 141 of the Code of Criminal Procedure for protection measures. Compensation hereby can be requested from the State, not from the responsible, within three months since the date of the judgement that there is no room for the prosecution or the date of notification of the finalization of the judgement or in any case within a year since the date of finalization of the judgement via assize courts. The State recourses to those responsible for the compensation it has paid for the protection measures. Those who are recoursed by the state, could be adjudicators, public prosecutors and calumniators, perjures in accordance with the CCP. However, it is possible for the state to recourse to other public officials who perform injustices or unlawful acts in respect of protection measures in accordance with the general principles of the administration. In the first part of our study, after making general statements about protection measures, the second part informed about the concept of recourse. In the third part, the issue of recourse for compensation owing to the protection measures was discussed. In this section, detailed explanations are made concerning the individuals that the state can recourse to, and consequently it is assessed the duration, competent court and place of the jurisdiction of the compensation case.
___
- AKGÜNER, Tayfun/ BERK, Kahraman, İdare Hukuku, 8. Baskı, İstanbul 2017.
- AKYILMAZ, Bahtiyar, Kamu Zararı ve Kamu Zararında Rücu, İÜHFM, C: 69, S: 1-2, 2011.
- ALBAYRAK, Mustafa/ÖZER, Fatma/İLHAN, Fikret/ERDOĞAN, Mustafa, Yargı Kararları Işığında Koruma Tedbirleri Nedeniyle Tazminat Davaları, Ankara 2014.
- ALDEMİR, Hüsnü, Koruma Tedbirleri Nedeniyle Tazminat, Ankara 2012.
- ANTALYA, Gökhan, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Cilt: 2, İstanbul 2017.
- AYCI, Emrullah, Ceza Yargılamasında Koruma Tedbirleri Nedeniyle Tazminat, Ankara 2014.
- AYDIN, Hüseyin, Ceza Muhakemesi Kanunu’nda Koruma Tedbirleri Nedeniyle Tazminat, Ceza Hukuku Dergisi, 2012.
- BAYTAR, Serdal, Koruma Tedbirlerinden Doğan Zararın Karşılanması, TBB Dergisi, S: 61, 2015.
- CANOĞLU, Veysel Candan, Ceza Muhakemesi Hukukunda Koruma Tedbirleri Nedeniyle Tazminat Davaları, Ankara 2017.
- CENTEL, Nur/ZAFER, Hamide, Ceza Muhakemesi Hukuku, 13. Baskı, İstanbul 2017.
- DONAY, Süheyl, Ceza Yargılama Hukuku, 2. Baskı, İstanbul 2012.
- GÖKCAN, Hasan Tahsin, Haksız Fiil Hukuku ve Maddi- Manevi Tazminat Davaları, 2. Baskı, Ankara 2009.
- GÖKCEN, Ahmet/BALCI, Murat/ALŞAHİN, M. Emin/ÇAKIR, Kerim, Ceza Muhakemesi Hukuku II, 2. Baskı, Ankara 2018.
- GÖZLER, Kemal/KAPLAN, Gürsel, İdare Hukuku Dersleri, 19. Baskı, Bursa 2017.
- GÜLTAŞ, Veysel, Tutuklama ve Kanun Yolları, 5. Baskı, Ankara 2018.
- KARSLI, Abdurrahim, Usul Hukuku Açısından Rücu Davaları, İstanbul 1994.
- KAYA, Cemil, Rücuen Tazminat İstemiyle Açılan Davalarda Görevli Yargı Yerinin Belirlenmesi Konusunda Uyuşmazlık Mahkemesi Uygulaması, İÜHFM, Cilt: 70, Sayı: 1.
- OĞUZMAN, M. Kemal/ÖZ, M. TURGUT, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Cilt: 2, 13. Baskı, İstanbul 2017.
- ÖZBEK, Veli Özer/DOĞAN, Koray/BACAKSIZ, Pınar/TEPE, İlker, Ceza Muhakemesi Hukuku, 10. Baskı, Ankara 2017.
- ÖZEN, Mustafa, Ceza Muhakemesi Hukuku Dersleri, 2. Baskı, Ankara 2017.
- ÖZTÜRK, Bahri/EKER KAZANCI, Behiye/SOYER GÜLEÇ, Sesim, Ceza Muhakemesi Hukukunda Koruma Tedbirleri, 2. Baskı, Ankara 2017.
- ÖZTÜRK, Bahri/TEZCAN, Durmuş/ERDEM, Mustafa Ruhan/SIRMA GEZER, Özge/SAYGILAR KIRIT, Yasemin F./ALAN AKCAN, Esra/ÖZAYDIN, Özdem/ERDEN TÜTÜNCÜ, Efser, Nazari ve Uygulamalı Ceza Muhakemesi Hukuku, 11. Baskı, Ankara 2017.
- SINAR, Hasan, Ceza Muhakemesi Hukukunda Tutuklama, İstanbul 2016.
- SOYASLAN, Doğan, Ceza Muhakemesi Hukuku, 6. Baskı, Ankara 2016.
- ŞAHİN, Cumhur, Ceza Muhakemesi Hukuku -I-, 8. Baskı, Ankara 2017.
- ŞEN, Ersan, Hâkim ve Savcının Şahsi Sorumluluğu ve Denetimi, http://www.haber7.com.
- TANGAL, Murat, Koruma Tedbirleri Nedeniyle Tazminat, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İzmir 2016.
- UNGAN, Abdulkadir, Haksız Fiil Tazminatı ile Koruma Tedbirlerine Aykırılıktan Doğan Tazminat, Ankara 2017.
- ÜNVER, Yener/HAKERİ, Hakan, Ceza Muhakemesi Hukuku, 13. Baskı, Ankara 2017.
- YENİSEY, Feridun/NUHOĞLU, Ayşe, Ceza Muhakemesi Hukuku, 5. Baskı, Ankara 2017.
- YERDELEN, Erdal, Soruşturma ve Koruma Tedbirleri, Ankara 2006.
- YILDIRIM, Turan/YASİN, Melikşah/KAMAN, Nur/ÖZDEMİR, H. Eyüp/ÜSTÜN, Gül/OKAY TEKİNSOY, Özge, İdare Hukuku, 6. Baskı, İstanbul 2016.
- YURTCAN, Erdener, CMK Şerhi, 8. Baskı, C: 1, Ankara 2017.
- YURTCAN, Erdener, Ceza Yargılaması Hukuku, 15. Baskı, Ankara 2018.
- www.tdk.gov.tr.
- https://emsal.yargitay.gov.tr.
- https://www.corpus.com.tr.
- www.kazanci.com.tr.