ANGLO-AMERİKAN HUKUKUNDAN KITA AVRUPASI HUKUKUNA – ÖZEL HUKUKTA DE MINIMIS KURALI

Karşılaştırmalı hukukun işlevsel denklik ilkesi bir hukuk düzeninde somut hukuki soruna getirilen çözümden yola çıkılarak, bir başka hukuk düzeninde o kuruma işlevsel olarak denk hukuk kurumlarının tespitini gerektirir. De minimis, özellikle Amerikan hukukunda sıklıkla yargı tarafından başvurulan bir kurumdur. Bu kurum, önemsiz zararların tazmin edilmemesini veya dava edilememesini sağlamaktadır. Buna karşılık yazılı hukuk kurallarını hukukun birincil kaynağı olarak kabul eden kıta Avrupası ülkelerinde açıkça de minimis kuralı olarak nitelendirebileceğimiz bir kurala rastlanmamaktadır. Anglo-Amerikan hukukunda sıklıkla kullanılan bu kurumun, kıta Avrupası hukuk düzenlerinde birebir karşılığı bulunmasa da, karşılaştırmalı hukuk bakış açısıyla yaklaşıldığında aynı işlevi gören kuralların izlerini tespit etmek mümkündür. Özellikle haksız fiiller ve komşuluk hukukundaki bazı düzenlemelerin, önemli ve önemsiz zararlar ayrımı yaptığı görülmektedir.Avrupa Birliğinde bazı alanlarda hazırlanan direktifler, üye ülkelerin bu kurumu iç hukuklarına almaları sonucunu doğurmuştur. Bunlardan en bilinenleri rekabet hukukuna ilişkin düzenlemeler, ayıplı ürünlerin neden olduğu zararlardan doğan düzenlemeler ve fikri haklar alanında yapılan düzenlemelerdir. De Minimis kuralına Avrupa’da hukukun birleştirilmesi çalışmaları kapsamında da yer verildiği görülmektedir. Nitekim bu gelişmeler altında de minimis kuralı kıta Avrupası hukuklarına yabancı bir kurum değildir.

Anahtar Kelimeler:

DCFR, önemsiz zarar, haksız fiiller hukuku, tazminat hukuku, De minimis, tazminat hukuku

FROM ANGLO-AMERICAN LAW TO CONTINENTAL EUROPEAN LAW– DE MINIMIS RULE IN PRIVATE LAW

Functional method of comparative law necessitates determining the functionally equivalent institutions in different legal systems, on the basis of a solution to a legal problem adopted in a particular legal system.De minimis rule is a solution which is especially utilized by the American judiciary. This institution ensures trivial damages not to be compensated or litigated. On the other hand, in continental European law, which accepts written legal rules as the primary source of law, de minimis rule is not explicitly designated.Although this institution is often used in Anglo-American law and cannot be found in the continental European law, it is possible to find the traces of the same functioning institutions when they are being approached from a comparative law point of view. Particularly in some regulations of tort law and neighborhood law, it appears that there is a distinction between significant and insignificant damages.European Union law forced the member states by its directives to codify this institution in their domestic laws in particular areas. The most known examples can be found in antitrust law, the law on liability for defective products and copyright law. De minimis rule is also found in the scope of the unification of laws in Europe. As a matter of fact, it can be concluded that it is not a foreign institution to continental European law.

Keywords:

De Minimis, DCFR, trivial damages, law of torts, damages,

PDF

___

ARI, Zekeriyya: “Rekabet Hukukunda De Minimis Kuralı (Hissedilir Etki)”, Batider, C. XXI, S. 4, 2002, s. 357-386.
ATEŞ, Mustafa: “Son Yapılan Düzenlemeler Işığında AB Rekabet Hukuku ve Politikasına Genel Bir Bakış”, Ankara Avrupa Çalışmaları Dergisi, C. 7, No. 2, 2008, s. 47-76.
AYRANCI, Hasan: “Yargıtay Uygulaması Işığında Manevi Tazminat Miktarının Belirlenmesinde Tarafların Sıfatı, İşgal Ettikleri Makam, Diğer Sosyal ve Ekonomik Durumlar”, e-Akademi, Nisan 2006, S. 50, -http://www.e-akademi.org/makaleler/hayranci-1.htm, (Erişim Tarihi: 20.07.2018).
Black’s Law Dictionary, (GARNER, Bryan A. ed.), 2004.
BREHM, Ronald: “Die Entstehung durch unerlaubte Handlungen, Art. 41 - 61 OR Schweizerisches Zivilgesetzbuch”, Das Obligationenrecht, Berner Kommentar Art. 49, 2013.
GÖZLER, Kemal: Anayasa Hukukunun Genel Teorisi, C. II, Bursa 2011.
INESI, Andrew: “A Theory of De Minimis and a Proposal for Its Application in Copyright”, Berkeley Technology Law Journal, Vol. 21, Issue 2, 2006, s. 945-995.
HEIERLI, Christian/ SCHNYDER, K. Anton: Basler Kommentar, Obligationenrecht I, Art. 1-529 OR, 5. Auflage 2011.
KESKİN, A. Dilşad: Objektif Manevi Zarar Teorisi Açısından Manevi Tazminat, Ankara 2016.
KILIÇOĞLU, Ahmet: “Medeni Kanunda Manevi Tazminatta Ağır Kusur Konusunda Yapılan Değişiklik, Prof. Dr. Haluk Tandoğan’ın Anısına Armağan, Ankara 1990, s.103-110.
KIRCA, Çiğdem: Ürün Sorumluluğu, Ankara 2007.
KOZIOL, Helmut: Basic Questions of Tort Law from a Germanic Perspective, 2012, https://www.jan-sramek-verlag.at/fileadmin/user_upload/Koziol_BasicQuestions_ePDF_HighResOpen_FINAL.pdf, (E-book, Erişim Tarihi: 20.07.2018).
KOZIOL, Helmut: “Comparative Conclusions”, in Koziol, Helmut (ed.), Basic Questions of Tort Law from a Comparative Perspective, 2015; https://www.jan-sramek-verlag.at/fileadmin/user_upload/Koziol_ComparaTortLaw_Eng_0040_2_DRUCK_eBook.pdf (Erişim tarihi: 20.07.2018).
LANDOLT, Hardy: “Die Entstehung durch unerlaubte Handlungen, Zweite Lieferung, Art. 45-49 OR”, Kommentar zum schweizerischen Zivilrecht, Obligationenrecht, Kommentar zur 1. und 2. Abteilung (Art. 1-529 OR), Zürcher Kommentar Band/Nr. V/1c/2, 2007.
MORETEAU, Olivier: “Basic Questions of Tort Law from a French Perspective”, in Koziol, Helmut (ed.), Basic Questions of Tort Law from a Comparative Perspective, 2015; https://www.jan-sramek-verlag.at/fileadmin/user_upload/Koziol_ComparaTortLaw_Eng_0040_2_DRUCK_eBook.pdf (Erişim tarihi: 20.07.2018).
MULLER, Christof: Handkommentar zum Schweizer Privatrecht, 2016.
NEMEROFSKY, Jeffrey: “What is Trifle Anyway?”, Gonz. L. Rev., Vol. 37, 2001, s. 315-341.
OĞUZ, Arzu: Karşılaştırmalı Hukuk, Ankara 2003.
OĞUZMAN, M. Kemal/ SELİÇİ, Özer/ OKTAY-ÖZDEMİR, Saibe: Eşya Hukuku, 2009 İstanbul.
ÖZKAN, Zehra: “Avrupa Özel Hukukunun Uyumlaştırılması”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 66, S. 1, 2017, s. 157-199.
Principles, Definitions and Model Rules of European Private Law, Draft Common Frame of Reference, Münih 2009.
SİRMEN; A. Lale: Eşya Hukuku, 4. Baskı Ankara 2016.
TOMUR, Kerem: Kobiler ve Rekabet Politikası De Minimis Kuralının Rekabet Hukukundaki Yeri, İşlevi ve Uygulama Prensipleri, Ankara 2004.
VAN BOOM, Wilhelm: “De Minimis Curat Praetor-Redress for Dispersed Trifle Losses”, Journal of Comparative Law, Vol. 4, 2009, s. 171-185.
VEECH, Max L./MOON Charles R.: “De Minimis Non Curat Lex”, Michigan Law Review, Vol. 45, No. 5, 1947, s. 537-570.
VON BAR, Christian/CLIVE Eric (ed.): Principles, Definitions and Model Rules of European Private Law Draft Common Frame of Reference (DCFR), Vol. 4, Münih 2009.