2012

Modernleşme, Toplumsal Yaşamın Hukuksallaşması ve Etik

Toplumun gerek coğrafi olarak gerekse nüfus bakımından büyüdüğü, bireyler, gruplar ve sosyal tabakalar arasında çıkar, görüş ve inanç ayrılıklarıyla çelişkilerin ve çatışmaların yaşandığı, geleneksel cemaat yaşamının sağladığı güven ve dayanışma duygusunun zayıfladığı, giderek birbirini tanımayan veya çok az tanıyan insanların bir araya geldiği, toplumsal ilişkilerin yerel bağlamından koparak yeni bir zaman ve mekan bağlamına yerleştiği, sosyal ilişkilere ve davranışlara yön veren geleneksel değerlerin, normların ve standartların etkinliklerini kaybettiği modernleşme koşullarında insanlar, daha önce hiç aşina olmadıkları ilişkiler, olaylar, sorunlar ve risklerle yüz yüze gelmişlerdir. Böyle bir ortamda; doğal olarak, insan ilişkilerini çerçeveleyecek ve düzenleyecek farklı bir normlar ve simgeler sistemine ihtiyaç duyulacaktır. Kişisel bağlılıkların zayıfladığı, toplumsal ilişkilerin anonimleştiği böyle bir ortamda, toplumsal dayanışmaya, barışa, düzene ve istikrara katkıda bulunacak bir mekanizma olarak, diğer sosyal düzen kurallarının yanında, giderek artan ölçülerde insan eliyle yaratılan veya şekillenen modern hukuk ortaya çıkmıştır. Bu gelişmeyle birlikte, geleneksel sosyal bütünleşme ve kontrol mekanizmalarının bıraktığı boşluğu, yazılı ve formel niteliği ağır basan kurallarıyla, prosedürleriyle ve mekanizmalarıyla modern hukuk doldurmaya çalışmıştır. Toplumsal yaşamın giderek artan ölçülerde önceden tasarlanmış ve insanın bilinçli müdahalesi ile şekillendirilmiş hukuki kodlar ve mekanizmalarla düzenlenmesi; bir yandan bireylerin kişisel özgürlük ve otonomilerini büyük ölçüde sınırlandırırken, diğer taraftan ahlaki değer ve normların oluşumunu güçleştirmektedir.

Modernisation, Legalisation of Social Life and Ethics

This article provides a discussion about the relationship of laws to society, modernizaton and ethics. It argues that legal regulations put limits on the personal freedom of individuals, but strenghtens formations of ethical norms and values.

PDF

___

Anleu, Sharyn L. Roach (2000). Law and Social Change. London: Sage Publication.
Bauman, Zygmunt (1996). Yasa Koyucular ile Yorumcular. Çev., Kemal Atakay. İstanbul: Metis Yayınları.
Bauman, Zygmunt (1997). Modernite ve Holocaust. Çev., Süha Safhabiboğlu. İstanbul: Sarmal Yayınları.
Bauman, Zygmunt (1998). Postmodern Etik. Çev., Alev Türker. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
Bauman, Zygmunt (2000). Siyaset Arayışı. Çev., Tuncay Birkan. İstanbul: Metis Yayınları.
Bauman, Zygmunt (2005). Bireyselleşmiş Toplum. Çev., Yavuz Alogan. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
Connor, Steven (2001). Postmodernist Kültür. Çev., Doğan Şahiner. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
Enriquez, Eugene (2004). Sürüden Devlete: Toplumsal Bağ Üzerine Psikanalitik Deneme. Çev., Nilgün Tutal. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
Friedman, Lawrance M. (1977). Law and Society. Nev Jersey: Pratice-Hall. Gorz, Andre (2001). Yaşadığımız Sefalet: Kurtuluş Çareleri Çev., Nilgün Tutal. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
Gressner, Volkmar, vd. (1996). "Introduction: The Basic Setting of Modem Formal Law". European Legal Cultures. Volkmar Gressner, vd. (der.) İçinde Aldershot: Dortmouth Publishing. 89-103.
Habermas, Jürgen (2001). İletişimsel Eylem Kuramı. Çev., Mustafa Tüzel. İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
Hayek, Friedrich A. (1994). Kanun, Yasama Faaliyeti ve Özgürlük: Kurallar ve Düzen. Çev., Atilla Yayla. Ankara: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
Hayek, Friedrich A. (1995). Kanun, Yasama Faaliyeti ve Özgürlük: Sosyal Adalet Serabı. Çev., Mustafa Erdoğan. Ankara: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
Kulcsâr, Kalman (1992). Modernization and Law. Budapest: Akademiai Kiado.
Maclntyre, Alasdair (2001). Erdem Peşinde. Çev., Muttalip Özcan. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
Murphy, John W.(2000). Postmodern Analiz ve Postmodern Eleştiri. Çev., Hüsamettin Arşlan. İstanbul: Paradigma Yayınları.
Öktem, Niyazi (1994), "Max Weber." İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası. LIV (1-4): 369-384.
Ritzer, George (1998). Toplumun McDonadlaştırılması: Çağdaş Toplum Yaşamının Değişen Karakteri Üzerine Bir İnceleme. Çev., Şen Süer Kaya. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
Silbey, Susan S. (1997). "Let Then Eat Cake: Globalization, Postmodern Colonialism, and the Possibilities of Justice". Law and Society Review. 31 (2): 207-237.
Solomon, Robert C. (2004). Adalet Tutkusu. Çev. Ertuğ Altınay. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
Tekeli, İlhan (1999). Modernite Aşılırken Siyaset. Ankara: İmge Kitabevi Yayınları.
Weber, Max (1986). Sosyoloji Yazıları, (der. H.H. Gert ve C. Wright Mills). Çev., Taha Parla. İstanbul: Hürriyet Vakfı Yayınları.
Weber, Max (1997). Protestan Ahlâkı ve Kapitalizmin Ruhu. Çev., Zeynep Aruoba. İstanbul: Hil Yayınları.
Yüksel, Mehmet (2001). Küreselleşme Ulusal Hukuk ve Türkiye. Ankara: Siyasal Kitabevi Yayını.
Yüksel, Mehmet (2002a). "Modernleşme Bağlamında Hukuk ve Etik İlişkisine Sosyolojik Bir Bakış". Ankara Üniversitesi SBF Dergisi. 57 (1): 177-197.
Yüksel, Mehmet (2002b). Modernite Postmodernite ve Hukuk. Ankara: Siyasal Kitabevi Yayını.