Halkla ilişkiler çalışmalarının dünü, bugünü ve geleceğine ilişkin bir değerlendirme

Halkla ilişkiler, çoğulculuk anlayışının gelişmiş olduğu demokratik toplumlarda örgütlerin gereksinim duydukları toplumsal desteği, güveni, rızayı elde etmek için gösterdikleri planlı ve sistemli iletişim çabalarıdır. Günümüzdeki anlamda halkla ilişkiler çalışmalarının tarihsel arka planı çok eski değildir. Bununla birlikte, halkla ilişkilere özgü bir nüveyi çok eski çağlardan bu yana süre gelen örgüt-çevre ilişkilerinin, iktidar mücadelelerinin içerisinde görebilmek mümkündür. Kurumlar, kuruluşlar, yönetme erkini elinde bulunduranlar etkili olabilmek, yasal meşruiyetin yanı sıra toplumsal meşruiyet de elde edebilmek adına her zaman için çevrelerinin desteğine gereksinim duymuşlardır. Bu desteğin elde ediliş yöntemi ise dönemin siyasal, ekonomik, teknolojik koşularına bağlı olarak değişmiş; basit propaganda tekniklerinden halkla ilişkilere doğru evrilmiştir. Halkla ilişkiler, toplumsal değişimin izlenmesi, toplumsal taleplerin belirlenmesi, örgütlerin kendilerini ifade edebilmesi gibi açılardan günümüzde önemli işlevlere sahiptir. Ancak, yakın bir gelecekte bu işlevini, önemini yitireceğine ilişkin önemli göstergeler vardır. İnsanlar hızlı bir şekilde çevrelerinde olup bitenlere karşı ilgilerini, kendi yaşamlarını ilgilendiren kararlara katılma iradelerini kaybetmektedirler.

An analysis of yesterday, today and tomorrow of public relations studies

Public relations are systematic and planned communication strategies of organizations to obtain social support, trust, and obedience that they need in democratic societies in which the idea of pluralism has been rooted. The contemporary public relations studies do not have a long history. However, we can observe the existence of core of public relations within the relationship between organizations and their environment, and in power struggles since the old ages. The institutions, organizations, and rulers always need to have the support of their environments in order to be influential, and to obtain social legitimacy besides legal legitimacy. The ways of obtaining this support have changed in accordance with the changing political, economic, and technological conditions of the time period; the simple propaganda techniques were evolved into public relations. In contemporary age, public relations have important functions for observing social changes, determining social demands, and for providing opportunities for organizations to express themselves. Nevertheless, there are some clues to propose that public relations will not be able to fulfill these functions in the near future since people have been loosing their interests to their environments, and their will to participate in decision-making process that will affect their life.

___

  • ALTHUSSER, Louis (1994) Devletin İdeolojik Aygıtları, Y. Alp ve M. Özışık (Çev.), İstanbul: İletişim Yayınları.
  • ATİKER, Erhan (1998) Modernizm ve Kitle Toplumu, Ankara: Vadi Yayınları.
  • BOBBIO, Norberto ve TEXIER, Jacques (1982) Gramsci ve Sivil Toplum, A. İpek ve K. Somer (çev.), Ankara: Sevinç Matbaası.
  • BRIGGS, Asa ve BURKE, Peter (2004) Medyanın Toplumsal Tarihi, İ. Şener (Çev.), İstanbul: İzdüşüm Yayınları.
  • COŞKUN, Vahap (2009) Ulus-Devletin Dönüşümü ve Meşruluk Sorunu, Ankara: Liberte Yayınları.
  • DAFT, Richard L. (1983) Organization Theory and Design, St. Paul, Minnesota: West Publishing Co.
  • ERTEKİN, Yücel (1995) Halkla İlişkiler, Ankara: TODAİE Yayınları No: 259.
  • FAULSTICH, Werner (2001) Grundwissen Öffentlichkeitsarbeit, München: Wilhelm Fink Werlag.
  • HABERMAS, Jürgen (1990) Strukturwandel der Öffentlichkeit, Frankfurt: Suhrkampverlag.
  • HABERMAS, Jürgen (2001) İletişimsel Eylem Kuramı, M. Tüzel (Çev.), İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
  • HORKHEIMER, Max ve ADORNO, Theodor W. (1996) Aydınlanmanın Diyalektiği, O. Özügül (Çev.), İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
  • JARREN, Otfried ve Röttger Ulrike (2004) “Steuerung, Reflexierung und Interpenetration: Kernelemente einer Strukturationstheoretisch begründeten PR-Theorie”, Theorien der Public Relations, Der.Ulrike RÖTTGER, Wiesbaden: VS Verlag für Sozialwissenschaften.
  • KAPANİ, Münci (1998) Politika Bilimine Giriş, İstanbul: Bilgi Yayınevi.
  • KAZANCI, Metin (1997) Kamuda ve Özel Sektörde Halkla İlişkiler, Ankara: Turhan Kitabevi.
  • KUNCZIK, Michael (2002) Public Relations: Konzepte und Theorien, 4.Auflage, Köln: Böhlau Verlag.
  • LESLY, Philip (1983) Lesly’s Public Relations Handbook, New Jersey: Prentice- Hall.
  • MARDİN, Betül (1988) “Halkla İlişkilerin ABD'de Gelişimi ve Avrupa'ya Girişi”, Halkla İlişkiler Sempozyumu–1987, Ankara: A.Ü. BYYO Yayınları No: 10.
  • MIHÇIOĞLU, Cemal (1976) “Kamusal İlişkiler Nedir?”,Kamu Kuruluşlarında Halkla İlişkiler Sorunları Semineri, Ankara: MPM Yay.
  • ORRICK, James B. (1967) Halkla İlişkiler Ders Notları, O. Onaran (Çev.), Ankara: A.Ü. BYYO Yayınları No: 1.
  • PELTEKOĞLU, Filiz Balta (1998) Halkla İlişkiler Nedir, İstanbul: Beta Basım Yayım.
  • PFLAUM, Dieter ve PIEPER, Wolfgang (1993) Lexikon der Public Relations, Regensburg: Moderne Industrie.
  • POSTMAN, Neil (2004) Televizyon Öldüren Eğlence: Gösteri Çağında Kamusal Söylem, O. Akınhay (Çev.), İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
  • SRIRAMES, K. ve WHITE, Jon (2005) “ Toplum Kültürü ve Halkla İlişkiler” Halkla İlişkiler ve İletişim Yönetiminde Mükemmellik, J. E. Grunig (Der.), E. Özsayar, (Çev.), İstanbul: Rota Yayınları.
  • ŞAHİN, Haluk (2004) İletişimde Karavanadan Kafeteryaya, İstanbul: Dünya Yayıncılık.
  • ŞAYLAN, Gencay (2003) Değişim, Küreselleşme ve Devletin Yeni İşlevi, Ankara: İmge Kitabevi.
  • TOCQUEVILLE, Alexis de (1994) Amerika’da Demokrasi, İ. Sezal ve F. Dilber (Çev.), Ankara: Yetkin Yayınları.
  • UYSAL, Birkan (1986) “Halkla İlişkiler: Bir Değerlendirme”, Halkla İlişkiler (Seçme Yazılar), Fermani Maviş (Der.), Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları No: 154.
  • UYSAL, Birkan (1998) Siyaset Yönetim Halkla İlişkiler, Ankara: TODAİE Yayınları No: 287.
  • WEBER, Max (1995) Toplumsal ve Ekonomik Örgütlenme Kuramı, Çev. Özer Ozankaya, Ankara: İmge Kitapevi.
  • VIRILIO, Paul (2003) Enformasyon Bombası, K. Şahin (Çev.), İstanbul: Metis Yayınları.
  • YILMAZ, Aytekin (1996) Modernden Postmoderne Siyasal Arayışlar, Ankara: Vadi Yayınları.