Mustafa Lutfî el-Menfâlûtî’de ‘Koyu Karamsarlık’

Vahyin akılla, bilimin dinle, benliğin yaratıcıyla, dünyanın ahiretle çeliştiğini düşünen Batı modernitesi en güçlü etkisini kendi yuvası Avrupa’da gösterdikten kısa bir süre sonra 18. yüzyılda komşu topraklara Afrika ve Asya’ya dünya görüşünü neşretmiştir. Napolyon’un Mısır işgali kuşkusuz bu etkinin Arap dünyası sathında kıvılcımı olmuştur. Başta Mısır insanı olmak üzere tüm Arap dünyası basın ve yayın yoluyla Batı tarzı yaşam tarzı ile tanışmış ve kendi geleneği aleyhinde olumsuz etkilenmiştir. Bu olumsuz etkiyi kendi toplumunda gören Menfalûtî, halkına karşı sorumluluk hisleriyle vaaz ve irşat içerikli edebi eserler ortaya koymuştur. Ancak onun bu eserlerinde çoğu zaman karamsar bir üslup kullandığı ifade edilmiştir. Hikâyelerinde seçtiği karakterlerin başlarına gelen acı felaketlerin eserlerine melankolik bir hava kattığı belirtilmiştir. Bu makale yazarın bu karamsar üslubu benimsemesinin nedenlerinden biri üzerine duracaktır.

Anahtar Kelimeler:

Modern Arap edebiyatı, Menfalûtî, nesir, karamsarlık

‘Intense Pessimism’ in Mostafa Lutfi al-Manfaluti

Western modernity, which considers revelation is in contradiction with reason, science with religion, selfness with the creator and the world with the afterworld, shortly after showing its most powerful influence in its homeland Europe, revealed its world view in Africa and Asia, namely its neighboring lands in the 18th century. Napoleon’s invasion of Egypt has undoubtedly sparked this influence in the Arab world. The Arab world, particularly Egyptian people, has been introduced to Western lifestyle through press and publication and has been negatively affected against its own tradition. Menfalûtî, who sees this negative effect in his own society, has produced literary works with preaching and directing sense of responsibility to his people. However, it is stated that in his works, he often uses a pessimistic style. It is seen that the characters he selected in his stories gave a melancholic atmosphere to the works because of the bitter disasters they experienced. This article will focus on one of the reasons why the author adopts this pessimistic style.

Keywords:

Modern Arab literature, Manfaluti, prose, pessimism,

PDF

___

Adalar, Derya. “Apollo Grubu: Bir Modern Arap Şiiri Ekolü”. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi 47/2 (2007): 61-81.
Araz, Mehmet Ali Kılay. “Modern Arap Edebiyatında Öne Çıkan Bazı Eleştirmenler”. Eskiyeni 26 (Bahar 2013): 181-192.
Bek, Mecid Salih - Aʻrabî, Mînâ - Aʻrabî, Nesîm. “el-Kıṣaṣu’l-mevḍûaʻ fi’l-aʻberât; dirâse taḥlîliyye”. Dirâsâtu’l-edebi’l-muʻâsır 23 (1393): 73-89.
Cemşîdî, Fetâne Manṣûra. “Muṣtafa Lutfî Menfelûtî; nebze min ḥayâtihî ve edebihî”. Dirâsâtu’l-edebi’l-muʻâsır 27 (1394): 107-121.
Delice, Ali. “Emevi Devletinin Yıkılış Nedenleri Üzerine Bazı Mülahaza-lar”. Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 3 (1999): 299-320.
Demirci, Gülyaşar. Mısır Edebiyatında Kısa Hikâye. Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi, 2014.
Doğan, Cem. “Osmanlı Men’-i Müskirât Cemiyeti ve Men’-i Müskirât Kânunu”. Ulus-lararası Sosyal Araştırmalar Dergisi 6/26 (Bahar 2013): 161-181.
Duman, İsmail Serdar. Emevilerde Sosyal Hayat. Yüksek Lisans Tezi, Er-ciyes Üniversitesi, 2004.
Durmuş, İsmail. "Menfelûtî, Mustafa Lutfî". Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 29: 134-136. Ankara: TDV Yayınları, 2004.
Er, Rahmi. Modern Arap Edebiyatında Mısır’ın Yeri. http://www. misir-kultur.net/ tr/article.php?id_article=17 (Erişim: 26.12.2018)
Erginli, Zafer. “Temel Tasavvuf Klasiklerinde Dünya Algısına Toplu Bir Bakış”. Erişim: 26 Aralık 2018. http://isamveri.org/pdfdrg/ D00193/2006_15_2/2006 _XV_2_ERGINLIZ.pdf.
İşler, Emrullah. “Modern Arap Edebiyatında Bir Öncü Mustafa Lutfi El-Menfalûtî”. Nüsha 1/3 (2001 Güz): 71-88.
Kırmızı, İsmail. 19. Yüzyılda Mısırlı Panislamist Milliyetçi Entelektüel: Ahmet Şevki’nin Osmanlı-Mısır İlişkileri Açısından Değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, Karabük Üniversitesi, 2013.
Kıvılcımlı, Hikmet. Edebiyat-ı Cedide’ nin Otopsisi. Köxüz Yayınları.
Menfalûtî, Mustafa Lütfî. el-Aʻbarât. Kahire: Müessesetu Hindâvî li’t-taʻlîm ve’s-seḳâfe, 2012.
Menfalûtî, Mustafa Lütfî. Erdem Nerede. Şule Yayınları. Erişim: 26 Ara-lık 2018. https://www.kitapyurdu.com/kitap/erdemnerede/5248.html
Menfalûtî, Mustafa Lütfî. Acılar Kitabı. Trc. Selahattin Hacıoğlu. İstanbul: Bordo Siyah, 2004.
Menfalûtî, Mustafa Lütfî. en-Naẓarât. Beyrut: Dâru’l-cîl, 1984.
Tuzcu, Kemal. “Mısırlı Neo-Klasik Şairler”. Nüsha 5 (Bahar 2002): 107-130.
Ürün, Ahmet Kazım. “El-Menfalûtî ve Zengin-Fakir Çatışmasını İçeren Bir Makalesi”. Selçuk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi 14 (2002): 202-211.
Ürün, Ahmet Kazım. Çağdaş Mısır Romanında Necip Mahfuz ve Toplum-cu Gerçekçi Romanları. Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi, 1994.
Suzan, Yahya. “Ebû Nuvâs ve Zühdiyeleri”. Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi 20 (Eylül 2012): 63-90.
Yariz, Enes. “Doğruluk ve Yalan Üzerine”. İnönü Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 4/2 (Güz 2013): 253-259.
Yeşildağ, Abdussamed. “Arap Şiirinde Şarap”. Kırıkkale Üniversitesi Sos-yal Bilimler Dergisi 7/1 (Ocak 2017): 281-316.