Klasik Arap Edebiyatında Tebrik

Sosyal hayatta insanların mutluluk ve üzüntülerini paylaştıkları çeşitli yollar bulunmaktadır. Mutluluğun paylaşıldığı yollardan biri de tebriklerdir. Bir başarı elde eden ya da sevinç kaynağı başka bir durum yaşayan kişilere yönelik sözlü ya da yazılı olarak tebrikler sunmak birçok kültürde yaygın bir vakıadır. Arap kültüründe de sevinç kaynağı olan durumlarda tebrikleşmeler sürekli olarak yapılmıştır. Özellikle birey ya da devlet hayatında önemli olan fetih, yeni bir göreve başlama, evlilik, doğum, hac vs. konularında tebriklerin yapıldığı ve edebi nitelikleri sayesinde bu tebriklerin edebiyat kitaplarında yer edindikleri görülmektedir. Bu çalışmada klasik Arap edebiyatı kaynakları taranarak yazılan tebrikler tespit edilmeye çalışılmış ve incelenmiştir. Tebrikler konularına göre tasnif edilmiş, her bir konuda yazılan tebriklerden birer, ikişer örnek verilerek Arap edebiyatında yazılan tebriklerin ana hatları çizilmeye çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

kutlama, sevinç, Arap edebiyatı, tebrik, Arap toplumu

Greeting in Classical Arabic Literature

There are various ways in which people share their happiness and sadness in social life. One way of sharing happiness is greetings. It is widespread in many cultures to offer, orally or written, greetings to people who have had a success or who are in a state of joy. In the case of happiness, greetings have always been widespread in the Arabic culture. Greetings are made especially after conquests, appointments, marriages, births and pilgrimage and these greetings are widely observed in literary books due to their literary value. This study aims to analyse different greeting messages in the works of classical Arabic literature. All the messages are classified according to their subjects and these greeting messages in Arabic literature are outlined by providing one or two examples selected according to their subjects.

Keywords:

Arabic literature, congratulation, celebration, pleasure, Arab society,

PDF

___

Âbî, Ebû Sa‘d Mansûr b. el-Hüseyn. Nesru’d-dur fi’l-muḥâdarât. Thk. Hâlid Abdülğanî Mahfûz. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-‘İlmiyye, 2004.
Bûnisî, Ebû İshak İbrâhim b. Ebi’l-Hasan. Kenzu’l-kuttâb ve muntaḫabu’l-âdâb. Thk. Hayât Kâre. Abu Dabi: el-Mecma‘u’s-Sekâfî, 2004.
Câhiz, Ebû Osmân Amr b. Bahr. el-Beyân ve’t-tebyîn. Beyrut: Dâru Mekte-beti’l-Hilâl, 1423.
Ebşîhî, Muhammed b. Ahmed b. Mansûr. el-Müsteṭraf fî külli fennin müs-teẓraf. Beyrut: ‘Âlemu’l-Kütüb,1419.
Ebû Hayyân et-Tevhîdî, Alî b. Muhammed b. Abbâs. el-Baṣâir ve’ẓ ẓeḫâir. Thk. Veddâd el-Kâdî. Beyrut: Dâru Sâdır, 1408.
Ebû Hilâl el-‘Askerî, Hasan b. Abdillah. Dîvânü’l-me‘ânî. Thk. Ahmed Ha-san Basac. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-‘İlmiyye, 1414.
Esbehânî, Ebû Abdullah Muhammed b. Muhammed. Cerîdetü’l-ḳasr ve cerîdetü’l-‘aṣr. Thk. Muhammed Behcet el-Esrî. Irak: Matba‘atü’l-Mecma‘i’l-‘İlmî’l-‘Irâki, 1375.
Hâşimî, Ahmed b. İbrâhîm. Cevâhirü’l-edeb fî edebiyyâti ve inşâi luġati’l-‘Arab. Beyrut: Müessesetü’l-Me‘ârif, ts.
Husrî, Ebû İshâk İbrâhîm b. Alî. Zehrü’l-âdâb ve semerü’l-elbâb. Beyrut: Daru’l-Cîl, ts.
İbn ‘Abdürabbih, Ahmed b. Muhammed. el-‘İkdü’l-ferîd. Beyrut: Dârü’l-Kütübi’l-‘İlmiyye,1404.
İbn Cevzî, Abdurrahman b. Ali b. Muhammed el-Cevzî. Aḫbâru’l-ḥamkâ ve’l-muġaffelîn. Beyrut: Dârü’l-Fikri’l-Lübnânî, 1990.
İbn Hamdûn, Muhammed b. Hasan. et-Teẕkiretü’l-ḥamdûniyye. Thk. İhsân ‘Abbâs-Bekr Abbâs. Beyrut: Dâr-u Sâdır, 1996.
İbn Kuteybe. Abdullah b. Müslim. ‘Uyûnu’l-aḫbâr. Beyrut: Dâru’l-Kitâbi’l-‘Arabî: 1443.
İbn Manzûr, Muhammed b. Mükerrem b. Alî. Lisânu’l-‘Arab. Beyrut: Dâru Sâdır,1414.
İbn Münkız, Üsâme b. Mürşid b. Alî b. Mukalled b. Nasr. Lübâbu’l-âdâb. Thk. Ahmed Muhammed Şâkir. Kahire: Mektebetü’s-Sünne, 1407.
Kâlî, İsmâil b. Kâsım Ebû Alî. el-Emâlî. Kahire: Dârü’l-Kütübi’l-Mısriyye,1344.
Kalkaşendî, Ahmed b. Alî. Ṣubḥu’l-a‘şâ fî ṣınâ‘ati’l-inşâ. Kahire: Dâru’l-kütübi’l-Mısriyye,1340.
Kavak, Fadime. “Klasik Arap Edebiyatında Taziye”. Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 24/1, (2015): 105-132.
Meydânî, Ahmed b. Muhammed. Mecma‘u’l-emsâl. Thk. Muhammed Muh-yiddîn Abdülhamid. Beyrut: Dâru’l-Ma‘rife, ts.
Müsta‘samî, Muhammed Aydemir. ed-Dürrü’l-ferîd ve beytü’l-ḳaṣîd. Thk. Kâmil Selman el-Cebbûrî. Beyrut: Daru’l-Kütübi’l-‘İlmiyye, 1436.
Nuveyrî, Ahmed b. Abdilvehhâb. Nihâyetü’l-ereb fî fünûni’l-edeb. Kahire: Dâru’l-Kütüb ve’l-Vesâki’l-Kavmiyye, 1423.
Râgıb el-İsfahânî, Hüseyn b. Muhammed. Muḥâdarâtu’l-udebâ ve muʻâverâtu’ş-şu‘âra ve’l-bulaġâ. Beyrut: Şirketu Dar’il-Erkâm b. Ebî’l-Erkâm,1420.
Se‘âlîbî, Muhammed b. İsmail Ebû Mansûr. Aḥsenu mâ semi‘tû. Beyrut: Dârü’l-Kütübi’l-‘İlmiyye,1421.
Se‘âlîbî, Muhammed b. İsmail Ebû Mansûr. el-Letâif ve’ẓ-ẓerâif. Beyrut: Dâru’l-Menâhil, ts.
Se‘âlîbî, Muhammed b. İsmail Ebû Mansûr. Simâru’l-ḳulûb fi’l-muḍâf ve’l-mensûb. Kahire: Dâru’l-Me‘ârif, ts.
Se‘âlîbî, Muhammed b. İsmail Ebû Mansûr. Siḥru’l-belâġa ve sirru’l-berâ‘a. Thk. Abdusselam el-Hûfî. Beyrut: Dârü’l-Kütübi’l-‘İlmiyye, ts.
Sûlî, Muhammed b. Yahya. Eş‘âru evlâdi’l-ḫulefâ ve aḫbâruhum. B.y. Mat-ba‘atu’s- Sâvî, 1936.
Şeşen, Ramazan. Selâhaddîn Eyyûbi ve Devri. İstanbul: İsar Yayınları, 2000.
Şeyhû, Rızkullah b. Yusuf. Mecâni’l-edeb fî ḥedâiḳi’l-‘Arab. Beyrut: Mat-ba‘atu’l-Âbâi’l-Mesû‘iyyîn, 1913.
Zebîdî, Muhammed b. Muhammed. Tâcü’l-‘arûs min cevâhiri’l-ḳâmûs. Thk. Komisyon. B.y. Dârü’l-Hidâye: ts.
Zemahşerî, Muhammed b. ‘Ömer. Rebî‘u’l-ebrâr ve nuṣûṣu’l-aḫbâr. Thk. Abdulemîr Mihnâ. Beyrut: Müessesetü’l-A‘lemî, 1412.
Zemahşerî, Muhammed b. ‘Ömer. el-Muṣtaḳsâ fî emsâli’l-‘Arab. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-‘İlmiyye, 1987.