KUR’ÂN-I KERÎM’DE BİR AF YOLU: TEKFÎRU’S-SEYYİÂT

ÖZBu makalede, bağışlamanın bir yolu olarak Kur’ân’da yer alan ‘tekfîr/tekfîru’sseyyiât’yani, günahların örtülmesi ve affedilmesi ele alınmaktadır. Konu ‘tekfîr’kavramı üzerinde yoğunlaşmaktadır. Bu kavram ile aynı manaya gelen diğerbenzeri kavramlarda (tebdil/değiştirmek ve izhâb/gidermek, silmek) ilgili ayetlerçerçevesinde detaylıca işlenmektedir. Bu ayetlerde vurgu yapılan ortak temelnokta, kötü eylemlerin (seyyie) iyi eylemler (hasene) ile örtülmesi, değiştirilmesi vesilinmesi hadisesidir. Böylece bu makalede, aşağıdaki şu sorulara cevap aranacaktır.Kur’an’da kötülüklerin iyiliklerle örtülmesi/silinmesi bağlamında ‘hasenât’ ve‘seyyiât’ ile hangi tür eylemler kastedilmektedir? Kötü amellerin silinme keyfiyetinedir? Kötülüklerin iyiliklere çevrilmesi dünyada iken mi yoksa ahirette mi vukubulacaktır? Kötülüklerin silinmesi kendiliğinden mi yoksa tevbe ile mi gerçekleşir?Anahtar Kelimeler: Tekfîr, Tebdîl, İzhâb, Seyyiât, Hasenât. ABSTRACTA way of forgiveness in the Qur’anThe “tekfir” that is located in the Qur’an as a way of forgiveness, also meansthe (covering and) forgiveness of sins is considered in this article. Other similarconcepts which have the same meanings with this concept such as (Tebdil/changeand İzhâb/remove) are also examined in detail in the context of the relevant verses.The common basic point emphasized in these verses is the case that bad activities(seyyie) are covered, changed and removed with good activities (hasene). Thus,the answers will be sought for the following questions in this article: What kindsof actions are meant by “hasenât” and “seyyiât” in the Qur’an in the context ofthe coverage/removal of badness? In which way can bad acts be removed? Willthe badness be turned into the goodness in the world or the after the life? Will thebadness be removed spontaneously or with repentance?Keywords: Cover, Change, Remove, Bad activities, Good activities.

A way of forgiveness in the Qur’an

A way of forgiveness in the Qur’anThe “tekfir” that is located in the Qur’an as a way of forgiveness, also means the (covering and) forgiveness of sins is considered in this article. Other similar concepts which have the same meanings with this concept such as (Tebdil/change and İzhâb/remove) are also examined in detail in the context of the relevant verses. The common basic point emphasized in these verses is the case that bad activities (seyyie) are covered, changed and removed with good activities (hasene). Thus, the answers will be sought for the following questions in this article: What kinds of actions are meant by “hasenât” and “seyyiât” in the Qur’an in the context of the coverage/removal of badness? In which way can bad acts be removed? Will the badness be turned into the goodness in the world or the after the life? Will the badness be removed spontaneously or with repentance?

___

  • Ahmed b. Hanbel, Ebu Abdillah, Müsned, Kahire, 1400.
  • Ali b. Nayif eş-Şehud, Mükeffiratü’z-Zünub fi’l-Kur’âni ve’s-Sünneti, Mısır, 2008.
  • Alusi, Şihabuddin, Ruhu’l-Meanî, Beyrut, 1999.
  • Asım Efendi, Kâmûs Tercemesi, İstanbul, 1304.
  • Ateş, Süleyman, Kur’ân-ı Kerim ve Yüce Meali, İstanbul, 1990.
  • Bağavi, Ebu Muhammed Hüseyn b. Mesud, Mealimu’t-Tenzîl, (Tah: Heyet) Riyad, 140 Beydavi, Abdullah b. Ömer, Envaru’t-Tenzîl ve Esraru’t-Te’vîl, (Tah: Muhammed Abdurrahman) Beyrut, 1998. Buhari, Muhammed b. İsmail, Sahîhu’l-Buharî, Beyrut, 1987. Bulaç, Ali, Kur’ân-ı Kerim’in Türkçe Anlamı, İstanbul, 2012. Cebeci, Lütfullah, Kur’ân da Şer Problemi, Ankara, 1985. Cürcanî, Seyyid Şerif, Ta’rîfât, İstanbul, 1300. Çağrıcı, Mustafa, ‘Af’ mad. ‘Seyyie’ mad. İslam Ansiklopedisi, DİA. Çetiner, Bedreddin, Fatiha’dan Nas’a Esbab-ı Nüzul, İstanbul, 2002. Dıhlevi, Şah Veliyyullah b.İbrahim, Huccetullahu’l-Baliğa, Kahire, tsz. Ebu Davut, Süleyman b. Eş’as, Sünenu Ebî Davûd, Beyrut, tsz. Ebu Hayyân, Muhammed b. Yusuf, el-Bahru’l-Muhît, Tah: Heyet, Beyrut, 1993. Ebu Ubeyde Ma’mer b.el-Müsenna, Mecâzu’l-Kur’ân, (Tah: M. Fuad Sezgin), Kahire, tsz.
  • Ebu’l-Bekâ, Eyyub b. Musa, el-Külliyyât, Beyrut, 2011.
  • Ebu’s-Suud, Muhammed el-İmadî, İrşadü’l-Akli’s-Selîm, (Tah:A.Ahmed Ata, Riyad, 1997) El-Askeri, Ebu Hilal, el-Füruk fi’l-Luğa, Beyrut, 2006. El-Ezherî, Tehzîbu’l-Luğa, Beyrut, 1993. el Ezraî, Vecihüddin Abdurrahman, Beşaratu’l-Mahbub bi Tekfîri’z-Zünub, (Tahk: Eymen Abdülcabir el-Buhayrî)Kahire, 2002. Elmalılı, Hamdi Yazır, Hak Dini Kur’ân Dili, İstanbul, 1938. Eş’arî, Ali b. İsmail, Makâlatu’l-İslamiyyîn, (Tas. Hellmut Ritter) Wiesbaden, 1963. Fîruzabadî, Muhammed b. Yakup, Kamusu’l-Muhît, Beyrut, 1991. Halil Altuntaş/Muzaffer Şahin, Kur’ân-ı Kerim Meali, Ankara, 2001. Harputî, Abdullatif, Tenkîhu’l-Kelâm, İstanbul, 1330. Hasan Basri Çantay, Kur’ân-ı Hakim ve Meal-i Kerim, İstanbul, 1968. Hazin, Alauddin Ali b. Muhammed, Lübabu’t-Te’vîl fi Mea’ni’t-Tenzîl, Mısır, 1306. Heytemi, Ahmed b. Muhammed, ez-Zevacir an İktirafi’l-Kebair, Beyrut, 1987. İbn Atiyye, Ebu Muhammed Abdulhak b. Galib, el-Muharraru’l-Vecîz, (Tah: Abdüsselam Abdüşşafî Muhammed) Beyrut, 2001. İbn Cevzî, Abdurrahman b. Ali b. Muhammed, Zadu’l-Mesîr fî İlmi’t-Tefsîr, Beyrut, 140 İbn Kesîr, Ebu’l-Fida İsmail, Tefsîru’l-Kur’âni’l-Azîm, (Tah: Mustafa es-Seyyid Muhammed ve arkadaşları) Mısır, 2000. İbn Mace, Ebu Abdillah el- Kazvînî, Sünen, (Tah: M. Fuad Abdulbaki) İstanbul, tsz. İbn Manzur, Muhammed b. Mükrem, Lisanu’l-Arab, Beyrut, tsz. İbn Teymiyye, Takiyyüddin Ahmed, el-Hasene ve’s-Seyyie, (Tah: Hannan bint Ali) Mısır, 1988. Izutsu, Toshihiko, Kur’ân’da Dîni ve Ahlakî Kavramlar, (Terc: Selahaddin Ayaz), İstanbul, 1991. İbrahim Mustafa ve Arkadaşları, el-Mu’cemu’l-Vesîd, Mısır, 1980. Kandemir, Yaşar, ‘Seffarini’ mad. İslam Ansiklopedisi, DİA. Kara, Ömer, Izutsu’nun Kur’ân Semantiğinde Mühmel Boyut: el-Furuku’l-Luğaviyye, İslami Araştırmalar Dergisi, Ankara, 2005. Kılıç, Sadık, Kur’ân’da Günah Kavramı, Konya,1984. Kuşeyrî, Abdulkerim, Letaifu’l-İşarat, (Tefsîru’l-Kuşeyrî), Mısır, tsz. Matürîdî, Ebu Mansur, Muhammed b. Muhammed, Te’vîlatu Ehli’s-Sünne, Beyrut, 200 Maverdî, Ali b. Muhammed, en-Nüket ve’l-Uyûn, Beyrut, 2007. Muhammed b. Muhammed b. Yusuf el-Cezeri, ez-Zehrul-Faih fi Zikri Men Tenezzehe Ani’z-Zünubi ve’l-Kabaih, (Tah: Abdulkadir Ata) Beyrut, 1986.
  • Muhammed b. Muhammed. B. Abdurrezzak, Tacu’l-Arus, Kahire, 1973.
  • Muhammed Esed, Kur’ân Mesajı, İstanbul, 2002.
  • Muhammed Fuad Abdulbaki, el-Mu’cemü’l-Müfehres, ‘kfr’ md. Mısır, tsz. Muhammed Yahya b. Muhammed el-Muhtar el-Velatî, Şerhu Nazmi Mükeffirati’zZünub, Nevakşud, 1266. Mutçalı, Serdar, el-Mu’cemu’l-Arabiyyu’l-Hadîs, İstanbul 1995. Müslim, Haccac b. Müslim, Sahihu Müslim, Beyrut, 1990. Nesefi, Abdullah b. Ahmed b. Mahmud, Medariku’t-Tenzîl ve Hakaiku’t-Te’vîl, Beyrut, 19 Nîsaburî, Nizamuddin Hasan b. Muhammed, Ğaraibu’l-Kur’ân Mısır, 1969. Ö. Nasuhi Bilmen, Kur’ân-ı Kerimin Yüce Meali Alisi ve Tefsiri, İstanbul, 1972. Öge, Sinan, İslam Düşüncesinde Fısk Kavramı, (Basılmamış Y.L.Tezi) Erzurum, 2000. Râğıb, Hüseyin b. Muhammed, el-Müfredat, Mısır, 1961. Razi, Fahreddin, et-Tefsîru’l-Kebîr, Beyrut, 1981. Sealibi, Abdurrahman b. Muhammed b. Mahluf, el-Cevahiru’l-Hisan fî Tefsîri’l-Kur’ân, Beyrut, 1997. Sabunî, Muhammed Ali, Safvetu’t-Tefasîr, Kahire, tsz. Sabûnî, Nureddin Ahmed, el-Bidaye fî Usuli’d-Dîn, (Nşr.Bekir Topaloğlu) Ankara, 19 Seyyid Asker, Asaru’l-Measî ve’z-Zünub, Tanta, 1997. Süleyman b. Ömer, Fütuhatü’l-İlahiyye (Cemel), Mısır, tsz. Süyuti, Celaleddin, Camius-Sağîr, Mısır, tsz. --- ed-Dürru’l-Mensur, (Tah: Abdulmuhsin et-Türkî) Kahire, 2003. --- Esbâbu Nüzûl’l-Kur’ân, Mısır, 1304. Şerbunî, Abdülmecid, Şerhu’l-Hikemi’l-Ataiyye, Beyrut, 1997. Şevkanî, Muhammed b. Ali b. Muhammed, Fethu’l-Kadîr, (Tah: Abdurrahman Amîre) 1994. Taberanî, Süleyman b. Ahmed, el-Mu’cemu’l-Kebîr, (Tah: Hamdi b. Abdulmecîd) Musul, 1983. Taberi, Ebu Cafer Muhammed b. Cerir, Câmiu’l-Beyân an Te’vîli Ayi’l-Kur’ân, (Tah: Abdullah b.Abdulmuhsin et-Türkî) Mısır, 2001. Tirmizî, Muhammed b. İsa, Sünen-i Tirmizî, Beyrut, 2001. Vahidî, Ali b. Ahmed, Esbabu Nüzuli’l-Kur’ân, Beyrut, 1991. Vecihüddin Abdurrahman el Ezraî, Beşaratu’l-Mahbub bi Tekfîri’z-Zünub, (Tah: Eymen Abdülcabir el-Buhayrî) Kahire, 2002. Wensinch ve Arkadaşları, Mu’cemu’l-Müfehres li elfazi’l-Hadîsi’n-Nebeviyyi, Leiden, 19
  • Yahya b. Hamza el-Yemani, Tasfiyetü’l-Kulub min Edrani’l-Evzari ve’z-Zünub, (Tah: Muhammed Makbulî) Beyrut, 1995. Yaşar Nuri Öztürk, Kur’ân-ı Kerim Meali, İstanbul, 2013. Yavuz, Ali Fikri, Kur’ân-ı Kerim ve Meali Alisi, İstanbul, 1973. Yıldırım, Celal, Asrın Kur’ân Tefsiri, İstanbul, 1991. Yıldırım, Suat, Kur’ân-ı Hakim ve Açıklamalı Meali, İstanbul, 2013. Zehebî, Şemsüddin, Kitabu’l-Kebair, Beyrut, 1988. Zemahşerî, Mahmud b. Ömer, el-Keşşaf, (Tah: Adil Ahmed Ali Muhammed) Riyad, 19