EBÛ HUREYRE’YE YÖNELİK İKSÂRU’L-HADÎS ELEŞTİRİSİNE FARKLI BİR BAKIŞ

ÖZHadis tarihinde en çok tartışılan şahsiyetlerden birisi Ebû Hureyre’dir. Onunmerkezinde olduğu tartışmalar hayatta olduğu dönemden günümüze kadar değişikfrekanslarda devam edegelmiştir.İlgili tartışmalarda Ebû Hureyre’ye yönelik bir takım eleştirilerin olduğu görülmektedir.Bu meyanda kendisine yöneltilen eleştirilerden birisi de çok hadisrivayet ettiği şeklindedir.Bu çalışmada konuyla ilgili rivayetler sübut ve delâlet açısından ele alınmış,konuyla ilgili diğer rivayet ve bilgiler çerçevesinde yapılan tenkitin manası tespitedilmeye çalışılmıştır.Anahtar Kelimeler: Ebû Hureyre, tenkit, iksâru’l-hadîs, sahabe. ABSTRACTA Different Perspective on that Critic Has Been Levelled at Abu Huraıra in Iksâr al-Ahadith (narrating a lot of hadith)Abu Hurayrah is one of the most discussed figures on the hadith history. Thesediscussions have persisted from the period of his life to the present day at differentfrequencies.In these discussions, a number of criticisms against Abu Hurayrah has beenseen. In this context, one of the criticisms leveled at him is that he had narrated alot of hadith.In this study, the terms of the relevant narrations are discussed in terms of signifyand authenticity. It has been studied to determine the meaning of the criticismsaccordance with narrated and other relevant information.Keywords: Abu Hurayrah, Criticism, Ikthâr al-Ahadith (narrating a lot of hadith), the Companions. 

A Different Perspective on that Critic Has Been Levelled at Abu Huraıra in Iksâr al-Ahadith (narrating a lot of hadith)

A Different Perspective on that Critic Has Been Levelled at Abu Huraıra in Iksâr al-Ahadith (narrating a lot of hadith)Abu Hurayrah is one of the most discussed figures on the hadith history. These discussions have persisted from the period of his life to the present day at different frequencies.In these discussions, a number of criticisms against Abu Hurayrah has been seen. In this context, one of the criticisms leveled at him is that he had narrated a lot of hadith.In this study, the terms of the relevant narrations are discussed in terms of signify and authenticity. It has been studied to determine the meaning of the criticisms accordance with narrated and other relevant information.

___

  • A’zamî, M. Mustafa, Menhecu’n-Nakd İnde’l-Muhaddisîn, Mektebetu’l-Kevser, elMemleketu’l-Arabiyyetu’s-Suûdiyye 1990. Abacı, Hasan Muhammed, “Ma’mer b. Râşid ve Merviyyâtu’l-Basriyyîn anhu fi’sSahîhayn”, Câmiatu İmâm Muhammed b. Suûd el-İslâmî, 2(54), 1427/2006, s. 1- 49. Ahmed b. Hanbel, el-Musned, Thk. Şuayb Arnaut ve Arkadaşları, Muesseetur’-Risâle, Beyrut 1999. ------------------------, el-Müsned, Müessesetu Kurtuba, Mısır Tsz. Akyüz, Ali, Abdurrezzâk es-San’ânî, DİA, İstanbul, 1988, I, 298-299. Ali b. Mutteki el-Hindî, Kenzu’l-Ummâl fî Suneni’l-Ekvâli ve’l-Ef’âl, Thk. Safvet esSafâ-Bekrî Hayyânî, Müessesetu’r-Risâle, Beyrut 1985. Ateş, Ali Osman, Hadîs Temelli Kalıp Yargılarda Kadın, Beyan Yayınları, İstanbul 2000. ------------------------, Oryantalistlerin Hz. Peygamber İle İlgili İddialarına Cevaplar, Beyan Yayınları, İstanbul 1996. Bağcı, H. Musa, Hadîs Rivâyetinde Sahâbenin Kavrama ve Nakletme Sorunu Hadîs Metodolojisinde Sahâbenin Zabtı, İlâhiyât Yayınları, Ankara 2004. el-Buhârî, Muhammed b. İsmâîl, el-Câmiu’s-Sahîh, Thk. Muhammed Zuheyr b. Nâsırunâsır, Dâru Tavki’n-Necât, Beyrut, 2001., Coşkun, Selçuk, Hadîse Bütüncül Bakış, İFAV. Yayınları, İstanbul, 2011. Çakın, Kamil, Hadîs İnkarcıları, Seba Yayınları, Ankara 1998. ------------------------,İslâm ’da Hadîs ve Sünnetin Yeri, Seba Yayınları, Ankara 1997. Ebû Dâvûd, Süleyman b. el-Eş’aş, Sunenu Ebî Dâvud, Thk. Kemâl Yusûf el-Hût, Müessesetu’l-Kutubi’s-Sakafiyye-Dâru’l-Cinân, Beyrut 1988. Ebu Reyye, Mahmûd, Muhammedî Sünnetin Aydınlatılması, çev. Muharrem Tan, Yeni Zamanlar Yayınları, İstanbul, 2013. Ebû Zur’a ed-Dımaşkî, Abdurrahmân b. Amr, Thk. Şukrullah Ni’metulla el-Kûcânî, Târîhu Ebî Zur’a ed-Dımaşkî, Mecmau’l-Luğati’l-Arabiyye, Dımaşk, Tsz., Fayda, Mustafa, “Ömer b. el-Hattâb”, DİA, İstanbul 2007, XXXIV, 47.
  • Görmez, Mehmet, Sünnet ve Hadîsin Anlaşılması ve Yorumlanmasında Metodoloji Sorunu, TDV Yayınları, Ankara 1997. Güner, Osman, Ebu Hureyre’ye Yönelik Eleştiriler, İnsan Yayınları, İstanbul, 2008. el-Hâkim, Ebû Abdillah Muhammed en-Neysaburî, el-Müstedrek Ale’s-Sahîhayn, Dâru’l-Kutubi’l-İlmiyye, Beyrut 1990. Hatîb el-Bağdâdî, Ebû Bekr Ahmed b. Ali, Târîhu Bağdâd, Thk. Beşşâr Avvâd, Dâru’lĞarbi’l-İslâmî, Beyrut 2001. ------------------------, Ebû Bekr Ahmed b. Ali, el-Câmi li Ahlâki’r-Râvî ve Âdâbi’s-Sâmi’, Thk. Ebû Abdirrahmân Salah b. Muhammed, Dâru’l-Kutubi’l-İlmiyye, Beyrut 2003 Hatiboğlu, İbrahim, İslâm ’da Yenilenme Düşüncesi Açısından Modernistlerin Sünnet Anlayışı (Basılmamış Doktora Tezi), İstanbul 1996. Hatiboğlu, Mehmet Sait, “Batı’daki Hadîs Çalışmaları Üzerine”, İslâmî Araştırmalar, Cilt: 6, Sayı: 12, 1992. İbn Abdilberr, Ebû Ömer, Yûsuf b. Abdillah, el-İstîâb fî Ma’rifeti Ashâb, Thk. Ali Muhammed el-Becâvî, Dâru’l-Cîl, Beyrut, 1992. İbn Asâkir, Ebû’l-Kâsım Alî b. el-Hasan, Târîhu Medîneti Dımaşk ve Zikru Fadlihâ, Thk. Muhibbuddîn el-Amrevî, Dâru’l-Fikr, Beyrut 1995. İbn Ebî Hâtim, Ebû Muhammed Abdurrahmân er-Râzî, el-Cerh ve’t-Tadîl, Dâru İhyâi’t-Turâsi’l-Arabî Beyrut 1952. İbn Hacer, Ahmed b. Ali el-Askalânî, Tehzîbu’t-Tehzîb, Matbaatu Dâireti’l-Meârifi’nNizâmiyye, Hindistan, 1326 ------------------------, Fethu’l-Bârî bi Şerhi Sahîhi’l-Buhârî, Thk. Abdulazîz b. Abdillâh b. Bâz, Dâru’l-Meârif, Beyrut Tsz. ------------------------, el-İsâbe fi Temyîzi’s-Sahâbe, Thk. Ali Muhammed el-Becâvî, Dâru’l-Cîl, Beyrut, 1992. İbn Kesîr, Ebû’l-Fidâ İsmâîl b. Ömer, el-Bidâye ve’n-Nihâye , Dâru’l-Fikr, Beyrut, 19 İbn Mâce, Ebû Abdillah el-Kazvînî, Sunen, Thk. Muhammed Fuâd Abdulbâkî, elMektebetu’l-İslâmiyye, İstanbul Tsz. İbn Sa’d, Ebû Abdillah Muhammed el-Basrî, et-Tabakâtu’l-Kübrâ, Thk. İhsân Abbâs, Dâru Sadr, Beyrut 1968. Karacabey, Salih, Hadîs Tenkidi, Sır Yayıcılık, İstanbul 2001. Karataş, Mustafa, Hadislerin Sayısı, Nun Yayınları, İstanbul, 2008. Keleş, Ahmet, Hadîslerin Kur’ân’a Arzı, İnsan Yayınları, İstanbul 1998. Kırbaşoğlu, M. Hayri, Alternatif Hadîs Metodolojisi, Kitâbiyât, Ankara 2002. ------------------------, İslâm Düşüncesinde Hadîs Metodolojisi, Ankara Okulu Yayınları, Ankara 1999.
  • Koçkuzu, Ali Osman, Rivâyet İlimlerinde Haber-i Vahitlerin İtikat ve Teşri Yönlerinden Değeri, DİB Yayınları, Ankara 1988. Koçyiğit, Talat, Kelamcılarla Hadîsçiler Arasındaki Münakaşalar, TDV Yayınları, Ankara 1984. Ma’mer b. Râşid, el-Câmi, (Abdurrezzâk’ın el-Musannaf’ının Son İki Cildi Olarak Basılmıştır), Thk. Habîbu’r-Rahmân el-Âzâmî, el-Mektebetu’l-İslâmî, Beyrut, 1983. el-Mizzî, Ebû’l-Haccâc Yusûf b. ez-Zekî, Tehzîbu’l-Kemâl, Thk. Beşşâr Avvâd Ma’rûf, Müessesetu’r-Risâle, Beyrut 1980. Muhammed Accâc el-Hatîb, Ebû Hureyre Râviyetu’l-İslâm, Mektebetu Vehbe, Ysz., 1982 Muhsin Koçak, İslâm Hukukunda Hükümlerin Değişmesi Açısından Hz. Ömer’in Bazı Uygulamaları, Kardeşler Dizgi ve Matbaa, Samsun, 1997. Murat Mısırlı, Hz. Ömer Döneminde Maliye Teşkilatı, (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara 2001. Muslim b. el-Haccâc, Ebû’l-Huseyn, Sahîhu Muslim, Thk. Muhammed Fuâd Abdulbâkî, el-Mektebetu’l-İslâmiyye, İstanbul 1955. Okiç, M. Tayyib, Bazı Hadîs Meseleleri Üzerinde Tetkikler, Osman Yalçın Matbaası, İstanbul 1959. Özafşar, Mehmet Emin, Hadîsi Yeniden Düşünmek Fıkhî Hadîsler Bağlamında Bir İnceleme, Ankara Okulu Yayınları, Ankara 1998. ------------------------, Oryantalist Yaklaşıma İtirazlar, Araştırma Yayınları, Ankara 19 Özkan, Halit, “Zührî”, DİA, İstanbul,2013, XLIV,544-549. Özsoy, Abdulvahap, Hicrî I. Yy.’da Hadis Tenkit Kriterleri ve İlgili Rivayetlerin Değerlendirilmesi, (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum, 2011. Sancaklı, Saffet, Sünneti Doğru Anlamak, Sır Yayıncılık, İstanbul 2001. Sifil, Ebubekir, Hazreti Ömer ve Nebevî Sünnet, Kayıhan Yayınları, İstanbul 2007. Tekineş, Ayhan, Hadîsi Anlama Problemi, Işık Yayınları, İstanbul 2002. Toksarı, Ali, Delil Olma Yönünden Sünnet, Rey Yayıncılık, Kayseri 1994. Ünal, Yavuz, Cumhuriyet Türkiyesi Hadîs Çalışmaları (1920-1997), Etüd Yayınları, Samsun 1997. ------------------------, Hadîsin Doğuş ve Gelişim Tarihine Yeniden Bakış, Etüd Yayınları, Samsun 2001. ------------------------, Hadîslerin Hz. Peygamber’e Aidiyetini Tesbit ve Değerlendirmede Aklın Rolü, Samsun 1997. Zehebî, Şemsuddîn Muhammed b. Ahmed, Siyeru A’lâmi’n-Nubelâ, Thk. Beşşâr Avvâd Ma’rûf, Müessesetu’r-Risâle, Beyrut 1996.