BUHÂRÎ İLE EBÛ DÂVUD’UN HOCASI MÜSEDDED B. MÜSERHED VE HADİS İLMİNDEKİ YERİ

ÖZÜnlü Muhaddis el-Buhârî (256/869), fakih muhaddislerden Ebû Dâvud es-Sicistanî (275/889) ile birçok hadis âlimine hocalık yapmış ve onlara önemli ölçüdekaynaklık etmiş hadisçilerden biri de Müsedded b. Müserhed’tir (228/843).Onun Basra’lı muhaddisler arasında ilk Müsned adlı eseri yazdığı bilinmektedir.Hadis tarihinde rastlanılan ilk şerhlerden biri, Ebû Hasen Muhammed b. EslemTusi’nin (ö.h.242-Tus) “Şerhu Müsned i’l-Müsedded” isimli Müsedded’in Müsnedi üzerine yapılan şerhidir. Ancak ne bu şerh ne de Müsedded’e ait bir eseringünümüze ulaştığına dair herhangi bir bilgi yoktur. Ayrıca Müsedded’in hayatıve hadis ilmindeki yeri ile ilgili müstakil bir çalışmamın da bulunmayışı, Müseddedile ilgili çalışmamızı sağlamıştır. Bu makalede konu olarak, musannif olanMüsedded b. Müserhed’in hayatı ve onun hadis ilmindeki yeri ele alınmıştır.Anahtar Kelimeler: Hadis, Müsedded b. Müserhed, Müsned , Buhârî, Ebû Dâvud. ABSTRACTBuhârî and Ebû Davûd’s Master Müsedded b. Müserhed and his Place in The Science of HadithMusedded b. Muserhed (228/843) was one of the hadith scholars who taughtrenowned Muhaddis el-Buhârî (256/869) and Ebû Dâvud es-Sicistanî (275/889)and was quoted significantly by many other hadith scholars. It is known that hewas the first scholar among muhaddises from Basra who wrote the treatise namedMusnad. One of the first annotations encountered in the history of hadith is EbûHasen Muhammed b. Eslem Tusi’s (ö.h.242-Tus) annotation named which ismade on the Müsedded’s Musnad. However, there is no any evidence about neitherthis “Şerhu Müsned ” nor a work on Müsedded has reached out up to present date.Furthermore, lacking of any individual study related to the Müsedded’s life and itsplace in the science of Hadith has enabled us to work on this article. In this study,Müsedded b. Müserhed’s life and his place in the science of hadith are handled asthe subject.Keywords: Hadith, Müsedded b.Müserhed, Müsned , Buhârî, Ebû Dâvud.

Buhârî and Ebû Davûd’s Master Müsedded b. Müserhed and his Place in The Science of Hadith

Buhârî and Ebû Davûd’s Master Müsedded b. Müserhed and his Place in The Science of HadithMusedded b. Muserhed (228/843) was one of the hadith scholars who taught renowned Muhaddis el-Buhârî (256/869) and Ebû Dâvud es-Sicistanî (275/889) and was quoted significantly by many other hadith scholars. It is known that he was the first scholar among muhaddises from Basra who wrote the treatise named Musnad. One of the first annotations encountered in the history of hadith is Ebû Hasen Muhammed b. Eslem Tusi’s (ö.h.242-Tus) annotation named which is made on the Müsedded’s Musnad. However, there is no any evidence about neither this “Şerhu Müsned ” nor a work on Müsedded has reached out up to present date. Furthermore, lacking of any individual study related to the Müsedded’s life and its * Yrd. Doç. Dr., Muş Alparslan Üniversitesi İslami İlimler Fak. Hadis Anabilim Dalı Öğretim Üyesiplace in the science of Hadith has enabled us to work on this article.In this study, Müsedded b. Müserhed’s life and his place in the science of hadith are handled as the subject.

___

  • Acurrî, Ebû ‘Ubeyd Muhammed b. Ali, Süâlat Ebî ‘Ubeyd el-Acurrî Ebâ Dâvud es-Sicistanî, (thk. Dr. Abdulalîm Abdulazîm el-Bestevî) Müessesetü Reyyan, Beyrut-1997. A’zamî, Muhammed Mustafa, Dirâsât fi’l-hadisi’n-nebevî ve târîhu tedvînihî, elMektebu’l-İslâmî, Beyrut 1998. Bağdadi, İsmail Paşa, Zeyl ala Keşfi’z-Zunun, (asıl adı: İdahu’l-Meknun fi’z-Zeyli ala’lKeşfi’z-Zunun ‘an Esami’l-Kütübi ve’l-Fünun, I-II, İstanbul,1971–72). Buhârî, Ebu Abdillah Muhammed b. İsmail, Sahihu’l-Buhârî, (thk. Salih b. Abdilaziz b. Muhammed b. İbrahim) 3. Bsk. Tek cilt (s. 1-670 ) Daru’s-Selam, Riyad 2000. ______, et-Tarihu’l-Kebîr, I-XII, Daru’l-Kütübü’l-‘İlmiyye, Beyrut, ty. Burhanuddin, İbrahim b. Muhammed, el-Maksadu’l-Erşed fi Zikri Ashabi’l-İmami Ahmed, I-III, (thk. Dr. Abdurrahman b. Süleyman el-‘Useymin) Mektebü’r-Rüşd, Riyad, 19 Ceyyanî, Ebu Ali Hüseyin b. Muhammed, Tesmiyetu Şüyuhi Ebî Davûd, I-II, Daru’l‘Ulum ve’l-Hikem, (thk. Dr. Ziyad Muhammed Mansur), Medine, 2004. Darakutnî, Ebu’l-Hasen Ali b. Ömer, Sunenu Darakutnî, (thk.S.Abdullah Haşim Yemani el-Medeni, Azimabadi’nin et-Ta’liku’l-Muğni’si ile beraber), Daru’l-Mehasin, Medine, 1966. Ebu Davud, Sülleymam b. Eşa’s es-Sicistani, Sunen-u Ebi Davud, (thk. Muhammed Abdulaziz el-Halidi) Tek cilt, I. bsk. Daru’l-Kutubi’l-İlmiyye, Beyrut–2001. Eren, Mehmet, Buhârî’nin Sahîh’i ve Hocaları, Nükte Kitap, Konya, 2003. Güler, Zekeriya, İlk Yedi Asırda Hadis İlimleri Literatürü, Adal-Ofset, Konya-2002. ______, “Müsedded b. Müserhed”, DİA, İstanbul, 2006. Hudarî, Muhammed, ed-Devletü’l-‘Abbasîyyetü, Daru’l-Kütübü’l-‘İlmiyye, Beyrut19
  • İbn Ebî Hatim er-Razî, Ebû Muhammed Abdurrahman, Kitabu’l-Cerhi ve’t-Ta’dîl, İhyau’t-Türasi’l-‘Arabî, Beyrut, ty. İbn Hacer, Ahmed b. Ali el-‘Askalânî, Tehzîbu’t-Tehzîb, I-X+Fihrist, Daru’l-Fikr, Beyrut-1995. __________, el-Metâlibu’l-‘Âliye bi Zevâidi’l-Mesânidi’s-Semaniye, Daru’l-‘Asime, Riyad-1998. İbnü Hibban, Muhammed el-Büstî, Kitabu’s-Sikât, (th. Seyyid Şefuddin Ahmed) I-IX, Daru’l-Fikr, 1975. İbnu Recep el-Hanbeli, Zeynuddin Ebu’l-Ferec Abdurrahman b. Ahmed, Şerhu ‘İleli’tTirmizî, (thk. Nurettin ‘Itr) I-II, 4.bsk. Daru’l-‘Ata’, Beyrut-2001. İbnu’l-Cevzî, Cemalüddin Ebu’l-Ferec, Telkîhu Fühumi Ehli’l-Eser, fi ‘Uyuni’t-Tarîh ve’s-Siyer, Şirketü Dari’l-Arkam b. Ebi’l-Arkam, Beyrut, 1997. İclî, Ahmed b. Abdillah, Kitabu’s-Sikât, II., (thk. Abdulalim Abdulazim), Mektebetü’dDar, Medine, 1985. Kâtip Çelebi, Hacı Halife Mustafa b. Abdillah, Keşfu’z-Zunun ‘an Esmai’l-Kutub ve’lFunun, İstanbul–1971. Kettani, Muhammed b. Cafer, er-Risaletu’l-Mustatrefe, Kahraman y. İstanbul–1986. Mizzi, Cemaluddin Ebu Hacca Yusuf b. Zeki Abdirrahman, Tehzibu’l-Kemal fi Esmair’r-Rical, (thk. Beşşar Avvad Maruf), Muessesetu’r-Risale, Beyrut-1987. _______, Tuhfetu’l-Eşraf bi Marifeti’l-Etraf, (İbn Hacer Askalani’nin en-Nuketu’zZiraf alel Etraf’ı ile beraber), (thk. Abdussamed Şerefuddin), I.bsk. ed-Daru’l-Kayyime, Bombay–1965. Nesai, Ebu Abdirrahman Ahmed b. Şuayb, es-Sunen, İstanbul–1981. Râzî, Ebu Muhammed Abdurrahman b. Ebi Hatim, Kitabu’l-Cerh ve’t-Ta’dil, Haydarabad-t.y. Sandıkçı, S.Kemal, İlk Üç Asırda İslam Coğrafyasında Hadis, D.İ.B.Y. Ankara–1991. Sezgin, Fuad, Buhârî’nin Kaynakları Hakkında Araştırmalar, Kitabiyat, Ankara– 2000. Süyutî, Celalüddin Abdurrahman b. Ebî Bekr, Tabakatu’l-Hüffaz, Daru’l-Kütübü’l‘İlmiyye, Beyrut-1983. Tirmizi, Ebu ‘İsa Muhammed b. ‘İsa, es-Sunen, I-V, İstanbul–1981. Yavuz, Y. Şevki, “Basra”, DİA, İstanbul, 1992. ______, “Basriyyûn”, DİA, İstanbul, 1992. ______, “İbn Ebî Duâd”, DİA, İstanbul, 1999. Yücel, Ahmet, Hadis Istılahlarının Doğuşu ve Gelişimi Hicri İlk Üç Asır, M.Ü.İ.F.V.Y. İstanbul-1996. ______,Hadis İlminde Tenkit Terimleri ve İlgili Çalışmalar, İFAV, İstanbul-1998. ______,Hadis Tarihi, İFAV yay. İstanbul 2011. Zehebi, Ebu Abdillah Şemsuddin Muhammed b. Ahmed, Tezkiretu’l-Huffaz, I-IV, Daru İhyai’t-Turasi’l-Arabî, t.y. ______, Siyeru ‘Alami’n-Nubela (thk. Şuayb el-Arnavud yönetiminde),I-XXV, Muessesetu’r-Risale, Beyrut–1990.