İbn Miskeveyh. Tertibu’s-Sa’âdât ve Menâzilu’l-Ulûm, Mutluluk ve Felsefe. Neşr, Tercüme ve İnceleme, Hümeyra Özturan. İstanbul: Klasik Yayınları, 2017

Mutluluğun tanımı, mahiyeti ve felsefeyle ilişkisi gibi temel sorunlar, İslâm ahlâk felsefesi geleneğinin hiç şüphesiz en önemli isimleri arasında olan İbn Miskeveyh tarafından sistematik olarak ele alınmıştır. Filozof bu sorunları, hem Tehzibu’l-ahlâk ve Tathiru’l-arak, hem de Tertibu’s-sa’adât ve Menâzilu’l-ulûm adlı eserinde incelemiştir. Bu değerlendirmede Tertibu’s-sa’adât ve Menâzilu’l-ulûm: Mutluluk ve Felsefe adlı eser tanıtılmaya ve incelenmeye çalışılacaktır. İbn Miskeveyh hakkında yapılan çalışmalarda çoğunlukla bu esere yer verilmediği, İslam ahlâk felsefesine dair literatür tarandığında kolaylıkla tespit edilebilir. Titiz bir çalışmanın ürünü olan bu eser, hem mutlulukla felsefe arasındaki ilişkiyi, hem ilimlerle ahlâkın ilişkisini ortaya koyması ve hem de felsefenin bazı sorunlarını ele alması açısından son derece kıymetlidir. Ahlâkın aklî temellerinin ortaya konulduğu bu çalışmada, Aristoteles’in eserlerinin tanıtılarak mantığın ahlâk alanına katkısı da verilmeye çalışılmıştır. Aristoteles geleneğini sürdüren İbn Miskeveyh, bu eserini iki ana bölümde ele almıştır. İlk bölümde mutluluk konusu işlenirken; ikinci bölümde ilimlerin mertebeleri ele alınmıştır.

Ibn Miskawayh. Tartīb al-Saʿādāt wa Manāzil al-ʿUlūm: Happiness and Philosophy. Publication, Translation and Examination, Humeyra Ozturan. Istanbul: Klasik Publishing, 2017

The basic problems such as the definition of happiness, its nature and its relation to philosophy have been systematically addressed by Ibn Miskawayh, who is among the most important names of the tradition of Islamic moral philosophy. The philosopher has examined these problems both Tahdhib al-akhlāk wa-tathir al-aʿrāk and Tartīb al-Saʿādāt wa Manāzil-al ʿUlūm. In this review, Tartīb al-Saʿādāt wa Manāzil-al ʿUlūm will be tried to be introduced and examined. The works on Ibn Miskawayh has often not included this study. This can be easily detected when the Islamic moral philosophy literature is searched. This work, which is a meticulous work, is extremely valuable both for revealing the relationship between happiness and philosophy, for revealing the connection of both science and morals, and for addressing some problems of philosophy. In this work, in which the rational bases of morality are revealed, attempts have been made to make contributions to the field of morality by introducing the works of Aristotle. Ibn Miskawayh, who continued the tradition of Aristotle, handled this work in two main sections. In the first part, happiness is processed; in the second part, the ranks of the sciences are discussed.

___

Bircan, Hasan Hüseyin. İslâm Felsefesinde Mutluluk. İstanbul: İz Yayınları, 2001.

Özturan, Hümeyra. “Giriş”. Tertibu’s-Sa’âdât ve Menâzilu’l-Ulûm, Mutluluk ve Felsefe. İstanbul: Klâsik Yayınları, 2017.

Saruhan, Müfit Selim. Evrim ve Ahlâk Filozofu İbn Miskeveyh Düşüncesinde Tanrı, Evren ve İnsan. Ankara: Eski-Yeni Yayınları, 2018.

Saruhan, Müfit Selim. Tanrı ve İnsan. Ankara: İlahiyat Yayınları, 2005.

Turan, Ramazan. İbn Miskeveyh’in Adalet Anlayışı. Doktora Tezi, Erciyes Üniversitesi, 2014.

Zakheri, Ali. İbn Miskeveyh’in Ahlak Felsefesi. İstanbul: Yeni Zamanlar Yayınları 1997.