ÇEVİRİ EĞİTİMİNDE ÇEVİRMEN ADAYI ÖĞRENCİLERİN EDİNMESİ GEREKEN TEMEL BECERİLERE BİR ÜST BAKIŞ
İnsanlık tarihinden bu yana bir etkinlik olarak sürdürülen çeviri, toplum ve kültürler arası ilişkilerde ortak bir iletişim aracıdır. Ancak geçmişi yüzyıllara dayanan bu etkinliğin “öğretilebilirliği” ve araştırma konusu olması çok daha yenidir. Bu özelliği nedeniyle çeviri etkinliği son yüzyılın ikinci yarısından sonra bir uzmanlık alanı olarak kabul edilmiş ve bilimsel açıdan incelenmeye başlanmıştır. Bu anlamda son yıllarda birçok üniversitenin bünyesinde çeviri eğitimine daha çok yer verildiği ve bu konuda bilimsel tartışmaların yaygınlaştığı görülmektedir. Bu tartışmalar çeviri eğitiminin temel amacı olan çevirmen adaylarına çeviri becerisi ve edinci kazandırmak üzerinde yoğunlaşmaktadır. Çevirmen adaylarının kazanması gereken “çeviri edinci” çeviri eğitimi açısından üzerinde durulması gereken en önemli konudur. Çeviri edinci bu anlamda adayların yabancı dil ve ana dil bilinci, kuramsal bilgi, kültür edinci ve yöntem bilgisi edinmelerini de içermektedir. Çeviri eğitimi müfredatı tüm bu becerilerin kazanılmasına yönelik olarak düzenlenmelidir. Birbiriyle ilişkili ve eş güdümlü olarak kazanılması gereken bu beceriler, çeviri eğitiminde istenilen amaca ulaşma açısından vazgeçilmez görünmektedir. Çevirmen adaylarının çeviri edinci kazanmaları her şeyden önce söz konusu olan bu becerilerin edinilmesine bağlıdır. Çeviri eğitiminde çevirmen adayı öğrencilerin edinmesi gereken becerilerin neler olduğuna yönelik yapılan bu betimsel çalışmanın amacı, ilgili temel becerilere dair genel bilgiler sunmaktır. Bu becerilerin sunulması çeviri eğitimi, eğitim müfredatı ve eğitim sonrası çevirmenin sahip olması gereken özelliklerin ana hatlarıyla ele alınmasını gerekli kılmaktadır. Çalışmada her bir konu, başlıklar halinde değerlendirilmiş ve incelenen kaynaklarda çalışmanın konusu ile ilgili ortak kabulün olduğu görülmüştür.
Anahtar Kelimeler:
Çeviri edinci, Ana dil edinci, Yabancı dil edinci, Kültür edinci, Yöntem bilgisi, çeviri eğitimi
AN OVERVIEW OF THE BASIC SKILLS REQUIRED TO BE ACQUIRED BY TRANSLATOR CANDIDATES IN TRANSLATOR TRAINING
Translation, which has been carried out as an activity through the human history, is a common communication medium in the relations between the societies and cultures. Yet, “teachability” of this activity, history of which dates back to centuries ago, and its emergence as a research subject is far more recent. By reason of this character, translation activity has been regarded as an area of expertise since the second half of the last century, and started to be researched with scientific interest. In this sense, it has been observed in recent years that translator training has been included ever-increasingly within many universities and scientific researches in this field have become prevalent. These discussions concentrate upon improving translator candidates in terms of translation skill and competence which are the basic objectives of translator training. “Translation competence” which translator candidates should acquire is the most significant subject that must be emphasized in terms of translator training. In this sense, translation competence also includes the acquisition of foreign language and native language awareness, theoretical knowledge, cultural competence and methodology for the candidates. Translator training should be organized in a way to acquire all of these skills. These skills, which should be acquired in an interrelated and coordinated way, seem to be indispensable in terms of achieving the ultimate goal in translator training. Acquisition of translation competence for the translator candidates depends before anything else on developing these skills in question. The aim of this descriptive study concerning the skills required to be acquired by translator candidates in translator training is to give a general review about these basic skills. This overview involves a general description of translator training, curriculum design and the qualifications which translators should have after the training. In this study, each topic was dealt with under different headings. The study highlights the consensus on the subject matter observed in the literature reviewed.
Keywords:
Translation competence, translator training, native language competence, foreign language competence, cultural competence, methodology,
___
- Atayman, V. (1997). Kültür Politikaları Açısından Çeviri Eğitimi ya da Çeviri Eğitiminde Kültürel Birikim Sorunu. Forum: Türkiye’de Çeviri Eğitimi, Nerden Nereye, T. Kurultay ve İ. Birkandan. 13-23, İstanbul: Sel Yayıncılık.Akalın, R. (2016). Akademik Çeviri Eğitimi Açısından Çeviri Edinci Kavramı ve İçerimleri. Diyalog, 2016/2, 56-65.Akalın, R.& Gündoğdu, M. (2010). Akademik Çeviri Eğitiminin Temel İlkeleri Üzerine Düşünceler: Uygulanan Ders İzlenceleri Bağlamında Hedefler ve Beklentiler. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt 6, Sayı 1, 79-93.Akbulut, Ayşe N. (2004). Söylenceden Gerçekliğe. İstanbul: Multilingual.Amman, M. (2008). Akademik Çeviri Eğitimine Giriş. çev. E. Deniz Ekeman. İstanbul: Multilingual.Baydan, Esra Birkan (2013). Çeviri Eğitiminde Çeviri/Çevirmenlik Edinci: Problem Çözme ve Karar Verme Konusunda Bir Farkındalık Uygulaması. İstanbul Üniversitesi Çeviribilim Dergisi, Sayı: 7, 103-125.Berk, Ö. (2005). Kuramlar Işığında Çeviribilim Terimcesi. İstanbul: Multilingual.Eruz, S. (2003). Çeviriden Çeviribilime. İstanbul: Multilingual.Eruz, S. (2004). Çeviri Bir Sanat Mıdır? Çevirmen Yetiştirme Sürecinde Akademik Çeviri Eğitimi. Internationales Übersetzungssymposium -Übersetzung- und Übersetzerprobleme. (Uluslararası Çeviri Sempozyumu -Günümüzde Çeviri ve Çevirmen Sorunları), 11-12 Ekim 2004, Sakarya Üniversitesi, Sakarya. Eruz, S. (2005). Türkiye’de Çevirmen Olmak. Çevirmenlik Mesleği- Çeviri Piyasası- Çeviri Eğitimi. IV. Dil, Yazın ve Deyişbilim Sempozyumu, 17-19 Haziran 2005, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Çanakkale.Eruz, S. (2008). Akademik Çeviri Eğitimi, Çeviri Amaçlı Metin Çözümlemesi. İstanbul: Multilingual.Gündoğdu, M. (2005). Çeviride Kuram-Uygulama İlişkisi. IV. Dil, Yazın ve Deyişbilim Sempozyumu, 17-19 Haziran 2005, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Çanakkale.Gündoğdu, M. (2004). Çeviribilimde Yöntem Sorunu. Internationales Übersetzungssymposium -Übersetzung- und Übersetzerprobleme. (Uluslararası Çeviri Sempozyumu -Günümüzde Çeviri ve Çevirmen Sorunları), 11-12 Ekim 2004, Sakarya Üniversitesi, Sakarya. Gürçağlar, Şehnaz T. (2014). Çevirinin ABC’si. ABC Dizisi. İstanbul: Say Yayınları.Hansen, G. (1999). Die Rolle der Fremdsprachlichen Kompetenz, Handbuch Translation içinde, Mary Snell-Hornby, Hans G. Hönig, Paul Kussmaul, Peter A. Schmitt, 341-343. Tübingen: Stauffenburg Verlag.Hönig H., Kussmaul P. (1982). Strategie der Übersetzung. Ein Lehr- und Arbeitsbuch. Tübingen: NarrKautz, U. (2002). Handbuch Didaktik des Übersetzens und Dolmetschens. München: Iudicium-Verlag.Kurultay, T.(1997). Neler Olmazsa Çeviri Eğitimi Olmaz. Forum: Türkiye’de Çeviri Eğitimi, Nereden Nereye. T. Kurultay ve İ. Birkandan, 23-31. İstanbul: Sel Yayıncılık.Köktürk, Ş. (2015). Uygulamalı Çeviribilim. Ankara: Detay Yayıncılık.Reiss, K. (1993). Texttyp und Übersetzungsmethode: Der operative Text, Heidelberg: Julius Groos Verlag.Şimşek, F. (2013). Kültürbilim Alanında Yaşanan Kültürel Dönüşümlerin Kültür Odaklı Çeviri Kuramlarına Yansıması, TÜRÜK Dil Edebiyat ve Halkbilim Araştırmaları Dergisi, Sayı:2, 258-264.Tosun, M.& Akın, A.& Şimşek, F.(2015). Courses On Specialized Field In Undergraduate Programs Of Translation&Interpretation Departments In Turkey: The Importance Of Courses On Specialized Field In The Specialization Process Of Translator Candidates, Akademik Bakış Dergisi, Sayı: 49, 189-198. Tosun, M. (2012). Öğrenci ve Akademisyen Profili Açısından Çeviri Eğitiminin Somut Sorunlarına Eleştirel Bir Bakış - Avrupa Birliği Bakanlığı Çeviri Platformu – 09 Haziran 2012, İstanbul.Yazıcı, M. (2005). Çeviribilim Temel Kavram Ve Kuramları. İstanbul: Multilingual.Yücel, F. (2007). Etkili Bir Çeviri Eğitimi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Sayı: 22, 144-155. Venuti, L. (1995). The Translator Invisibility: A History of Translation. London: Routledge.Witte, H. (1999). Die Rolle der Kulturkompetenz, içinde Handbuch Translation. Mary Snell-Hornby, Hans G. Hönig, Paul Kussmaul, Peter A. Schmitt, Tübingen: Stauffenburg Verlag.
- ISSN: 2528-9624
- Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
- Başlangıç: 2016
- Yayıncı: Aksaray Üniversitesi
Sayıdaki Diğer Makaleler
ÇEVİRİ EĞİTİMİNDE ÇEVİRMEN ADAYI ÖĞRENCİLERİN EDİNMESİ GEREKEN TEMEL BECERİLERE BİR ÜST BAKIŞ
FEN BİLİMLERİ ÖĞRETMEN ADAYLARININ YAKIN ÇEVRESİNDEKİ BİTKİLERİ TANIMA DÜZEYLERİ
SUYLA İLGİLİ ATASÖZLERİNDE ÇEVRE - DOĞA VE ÇEVRE EĞİTİMİNE YÖNELİK BİLGELİK UNSURLARI
Yahya AYDIN, Ömer Seyfettin SEVİNÇ
BİR PROGRAM DEĞERLENDİRME ÖRNEĞİ: DOĞUM EĞİTİMİ*
Meltem ŞEREF, Fatma Dilek GÖZÜTOK
ORTAOKUL ÖĞRENCİLERİNİN FEN-TEKNOLOJİ-MÜHENDİSLİK-MATEMATİK (STEM) MESLEKLERİNE OLAN İLGİLERİ