Yeniden İşlevlendirilen Kırşehir Konaklarının Sosyokültürel Sürdürülebilirlik Kapsamında İrdelenmesi
Geçmişin kültürel ayak izinin geleceğe aktarılması, sosyal ve kültürel toplumsal birikimin sürekliliğinin sağlanması tarihi yapıların korunması ile mümkün olmaktadır. Bu yapıların korunarak mirasın geleceğe aktarılması ile sosyokültürel sürdürülebilirliğin devamlılığı, toplumda geçmiş kültür bilinci oluşturulması ve kentsel kimliğin korunması sağlanmış olur. Anıt eserlerinin Selçuklu Dönemine tarihlendiği Kırşehir kentinde 20. yy. başlarına tarihlenen konak yapıları yer almaktadır. Belli bir doku oluşturmayan konaklardan bazıları günümüzde özgününden farklı işlevlerle korunarak kullanılmaya devam etmektedir. Çalışmanın konusu olarak seçilen, özgün ya da özgünden farklı işlevle kullanılmaya devam eden konaklar farklı tarihlerde geçirdikleri koruma çalışmaları ile müze, kafe/restoran ve Ahilik Araştırma Merkezi olarak dönüştürülmüştür. Bu çalışma ile işlevsel olarak dönüştürülen konakların kent kimliğine, sosyokültürel devamlılığın sağlanmasına ve kullanıcıya sağladığı katkı, rastgele seçilen kullanıcı grubuna yapılan anket ile belirlenmeye çalışılmıştır. Anket sorularında kullanıcıların yapıları kullanma durum ve sıklıkları belirlenerek gerçekleştirilen işlevsel dönüşümün kullanıcı ve yapı arasındaki ilişkiye sağladığı katkı belirlenmeye çalışılmıştır. Bu kapsamda, günümüz kullanım koşullarına uygun işlevlerle dönüştürülen tarihi eser yapıların korunma ve yaşatılma düzeyinin arttığı belirlenmiştir. Kentin sosyokültürel değerlerinin devamını sağlamakta etkin olan yapıların sürdürülebilirliğinin işlevsel dönüşümle sağlanmış olması kentin kültürel ayak izinin kuşaklara aktarılmasında etkili önemli uygulamalardır.
Investigation of ReFunctioned Kırşehir Mansions within the Scope of Sociocultural Sustainability
The continuity of sociocultural sustainability, the creation of awareness of the past culture in the society and the preservation of urban identity are ensured through preservation of histo-rical structures and transfer of the heritage to the future. In Kırşehir, the monuments are dated to the Seljuk Period and the mansions are dated to the beginning of the 20th century. The chosen mansions within the scope of this study have been transformed into museums, cafes/restaurants and Ahi Research Center with the preservation works they have undergone on different dates. With this study, the contribution of the refunctioned mansions to the urban identity and the user was attempted to be determined by a questionnaire conducted to a randomly selected user group. In this context, it has been determined that the level of pro-tection and survival of historical monuments, which have been transformed with functions suitable for today's usage conditions, has increased. The sustainability of the buildings, which are effective in ensuring the continuation of the socioultural values of the city, through func-tional transformation are important practices that are effective in transferring the cultural footprint of the city to generations.
___
- Acar, İ. (2018). Kırşehir il merkezindeki türk mimari eserleri. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, İstanbul.
- Anonim, (2004). Adaptive reuse, preserving our past, building our future. Australia/Australian Government, Department of Environment and Heritage: Printed by Prion.
- Arabacıoğlu, F, P. ve Aydemir, I. (2007). Tarihi çevrelerde yeniden değerlendirme kavramı. Megaron, 2 (4), 204–212.
- Aydın, D. ve Okuyucu, E. Ş. (2009). Yeniden kullanıma adaptasyon ve sosyokültürel sürdürülebilirlik bağlamında Afyonkarahisar Millet Hamamının değerlendirilmesi. Megaron, 4 (1), 35-44.
- Çelebi, G. ve Gültekin, A. B. (2007). Sürdürülebilir mimarlığın kapsamı, kavramsal bir çerçeveden bakış. Mimaran Dergisi, 2, 30-36.
- Dikmen, Ç. B. ve Toruk, F. (2018). Gerede (Krateia) Arastalar Bölgesi’nin sosyo-kültürel sürdürülebilirlik bağlamında irdelenmesi. Vakıflar Dergisi, 49, 147-228. doi:https://doi.org/10.16971/vakiflar.439128
- Gültekin, A. B. ve Dikmen, Ç. B. (2006). Mimari tasarım sürecinde ekolojik tasarım ölçütlerinin irdelenmesi. Kongre sekreteryası (Der.). VI. Ulusal Ekoloji ve Çevre Kongresi Biyologlar Derneği Yayını içinde (ss. 159-167). İzmir: Biyologlar Derneği.
- Kırşehir Belediyesi Kültür Müdürlüğü arşivi. (2022).
- Kırşehir İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü arşivi. (2022).
- Kincaid, D. (2002). Adapting buildings for changing uses guidelines for change of use refurbishment. London: Taylor&Francis Group.
- Kohler, N. (1999). The relevance of the green building challenge: an observer’s perspective. Building Research & Information, 27 (4-5), 309-320.
- Kuban, D. (2000). Tarihi çevre korumanın mimarlık boyutu, kuram ve uygulama. İstanbul: Yapı Endüstri Merkezi Yayınları.
- Langston, C. ve Shen, L.Y. (2007). Application of the adaptive reuse potential model in Hong Kong: a case study of Luı Seng Chun. International Journal of Strategic Property Management, 11, 193-207.
- Langston C., Wong, F.K.W., Huı, E.C.M. ve Shen, L.Y. (2007). Strategic assessment of building adaptive reuse opportunities in Hong Kong. Building and Environment, 43, 1709-1718. doi: https://doi.org/10.1016/j.buildenv.2007.10.017
- Özdemir, İ.M., Kars, F.B. ve Şahin, Ş. (2005). İşlevsel ve fiziksel eskimeye alternatif bir tasarım: KTÜ hangar binasının kafeteryaya dönüşmesi. Tasarım, 153, 100-103.
- Selçuk, M. (2006). Binaların yeniden işlevlendirilmesinde mekânsal kurgunun değerlendirilmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Selçuk Üniversitesi, Konya.
- Stas, N. (2007). The economics of adaptive reuse of old buildings: a financial feasibility study & analysis. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. University of Waterloo, Ontario, Canada.
- Şahin, İ. (2001). Kırşehir. TDVİA. (Cilt.25, ss. 481). İstanbul, Türkiye: Diyanet Vakfı Yayınları.
- Tapan, M. (2007). Soru ve cevaplarla koruma. İstanbul: TMMOB Mimarlar Odası İstanbul Büyükkent Şubesi Yayını.
- Tekeli, İ. (1988). Kentsel korumada değişik yaklaşımlar üzerine düşünceler. Şehir, 11, 34-38.
- Tönük, S. (2001). Bina tasarımında ekoloji. İstanbul: Yıldız Teknik Üniversitesi Basım Yayın Merkezi.
- Yaman, Y. (1983). Türkiye İl İl Dünü Bugünü Yarını, Kırşehir. Yurt Ansiklopedisi. (Cilt. 7, ss. 4896). İstanbul: Anadolu Yayıncılık.
- Yandex Harita. (2012, Ekim 1). Kırşehir kenti. 11 Haziran 2022 tarihinde https://yandex.com.tr/harita/geo/kirsehir/2215931682/?l=sat&ll=34.162541%2C39.146666&z=15 adresinden erişildi.