İlişkiselliğin İki Yönü: Şehir ve Beden

Şehir ve beden arasındaki ontolojik ve estetik bağ, tarihsel süreç içinde özellikle modern batıda bilim, ekonomi, politika ve sanat alanlarında yaşanan büyük değişimlerle mekanik ve anlamsız bir yapıya dönüşmüştür. Mimarların ve şehir plancılarının “yeni şehir” tasarımlarında bu dönüşüm açıkça görülmektedir. Sennett’in de belirttiği gibi, kutsal, gelenek ve modernite arasındaki çatışmada ‘genel beden dili şehir mekanına tercüme edildiğinde tuhaf bir yazgıyla karşı karşıya kalınmıştır.’ Bu yazgı bedenin nasıl algılandığıyla bağlantılı olarak şehirlerin nasıl kurgulandığının da bir göstergesi olmuştur. Bu çerçevede ‘İlişkiselliğin iki yönü: Şehir ve Beden’ adlı çalışmamızda Antikçağ Atina’sı, Ortaçağ Roma’sı, Rönesans ve sonrası Venedik’i, Yeniçağ Paris’i ve içinde bulunulan yüzyılda modern ve postmodern şehirleri inceleyerek 20.yy’da insana-bedene ilişkin kabullerin şehirlerin yapılandırılması konusunda nasıl bir imaj oluşturduğunu tartışmaya açacağız. Buradaki temel kabulümüz ‘şehirler, mekanik-statik mekanlar değil, tıpkı insanlar gibi onto-antropolojik yapıyı temsil eden dinamik mekanlardır.’ Bu yargıyı felsefi antropoloji ve şehir planlama yaklaşımları çerçevesinde günümüz küresel şehirlerin arka planında yer alan beden imajına dair sorularımızı şehir ve beden ilişkisinde tartışmaya açarak temellendireceğiz.

Anahtar Kelimeler:

Beden, Şehir, Özgürlük, Felsefi Antropoloji, Şehir Sosyoloji-Planlaması

Two Sides of Relationality: Body and City

In the history of the western modern era, which faced with drastic changes in science, economy, politics, and art perspectives, ontological and an aesthetical correlation between city and body turn into a mechanic and meaningless structure. This changing is clearly seen “new city designs” of architects and city planners. Conflicted between sacred, tradition and modernity creates strange meaning about body and city relations as Sennett said: “there is a strange destiny when body language has been translated city space”. This destiny signified that perceiving body is how the city is perceived. In this article, Two Sides of Relationality: Body and City, we discuss how body images translate into city plans while inquiring the Ancient Athen, the Middle Age Roma, the Renaissance Venice, the New Age Paris, and Modern-Postmodern cities in the context of 20th century. Our argument is “cities have an onto-anthropologic dynamic space rather than mechanic-static spaces”. We bring this idea up for discussion via philosophical anthropology and city planning theories in terms of understanding of body imaginations which underlies background of global cities.

Keywords:

Body, City, Freedom, Philosophical Anthropology, City Sociology-Planning,

PDF

___

Scheler, M. (1968). İnsanın kozmozdaki yeri. (T. Mengüşoğlu, Trans.) İstanbul: İstanbul Matbaası.
Berber, Ö. (2011). Yok-yer, yersizleşme ve yersizyurtsuzluk kavramları üzerine bir sorgulama. İdeal Kent, 3, 142-157.
Şişman, N. (2013). Emannetten mülke: Kadın, beden, siyaset. İstanbul: İz Yayıncılık.
Ellul, J. (1998). Sözün düşüşü. (H. Arslan, Trans.) İstanbul: Paradigma.
Çetindoğan, M. (2009). Kırsal mitten kentsel ritüele geçiş ve beden-mekan ilişkisinin 1990 sonrası Türk oyun yazarlığı’na yansıması. Tiyatro Araştır-maları Dergisi. Tiyatro Araştırmaları Dergisi, 27 (1).
Şenel, A. (1995). Siyasal düşünceler tarihi. Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
Ranciere, J. (2013). Özgürleşen seyirci. (B. Şaman, Trans.) İstanbul: Metis Yayınları (2008).
David, H. (2013). Asi şehirler. (A. Temiz, Trans.) İstanbul: Metis Yayınları (2012).
Sennett, R. (2002). Ten ve taş. (T. Birkan, Trans.) İstanbul: Metis Yayıncılık (1996).
Ullman, E., & Harris, C. (2002). Kent doğası. (Der.) B. Duru, & A. Alkan. 20. Yüzyıl Kenti içinde (s. 55-73.). İstanbul: İmge Yayınları.
Vitruvius. (1914). The ten books of architecture. (H. Warren, Trans.) Cambrid-ge: Harvard University Press.
Zeller, E. (2001). Grek felsefesi tarihi. (A. Aydoğan, Trans.) İstanbul: İz Yayıncılık (1844-1852).
Benevolo, L. (1995). Avrupa tarihinde kentler. (N. Nirven, Trans.) İstanbul: Afa Yayıncılık (1993).
Bloomer&Moore. (1977). Body, memory, and architeture. London: Yale University Press.
Aristoteles. (2013). Politika. (F. Akderin, Trans.) İstanbul: Say Yayınları.
Calvino, I. (2009). Görünmez kentler. (I. Saatçioğlu, Trans.) İstanbul: Yapı Kredi Yayınları (2002).
Corbin, A., Courtine, A. A., & Vigarello, G. (2008). Bedenin Tarihi I. (S. Özen, Trans.) İstanbul: Yapı Kredi Yayınları (2005).
Danto, A. (2014). Sanat nedir? (Z. Barensel, Trans.) İstanbul: Sel Yayıncılık (2013).
Herakleitos. (2009). Fragmanlar. (C. Çakmak, Trans.) İstanbul: Kabalcı Yayınları.
Kleniewski, N. (2005). Cities and society. USA: Blackwell Publishing.
Jacobs, J. (1969). The economy of cities. Newyork: Vintage Book.
Lynch, K. (1960). Image of the environment. Cambridge, Massachussettes: MIT Press.
Lefebvre, H. (1991). The production of space. (D. Smith, Trans.) Cambridge: Basil Blackwell Inc.
Mumford, L. (1989). The city in history. Newyork: MJF Books.
Park, R., & Burgess, E. (1984). The city: Suggestion for investigation of human behavior in the urban environment. London: The University of Chicago Press.
Platon. (2000). Devlet. (S. Eyüpoğlu, & M. Cimcoz, Trans.) İstanbul: İşbankası Yayınları.
Pounds, N. (2005). The medieval city. London: Greenwood Press.
Sennett, R. (1999). Gözün vicdanı. (S. Serrabiboğlu, & C. Kurultay, Trans.) İstanbul: Ayrıntı Yayınları (1992).
Sennett, R. (1992). The fall of public man. W.W. Norton&Company Inc.

ISSN: 1307-9905
Yayın Aralığı: Yılda 4 Sayı
Başlangıç: 2010
Yayıncı: ADAMOR Araştırma Danışmanlık Medya Organizasyon Yayıncılık Ltd. Şti.