COVID- 19 Sonrası Dönüşen Kamusallık ve Kentsel Kamusal Mekanlar: Denetimli Karşılıklılık

Bu makale COVID-19 pandemisinin gelişim sürecinde biçimlenen ve aşamalı olarak dönüşen kamusallığı ve kentsel kamusal mekânları konu almaktadır. Kentin dinamizmini, akışını, bir araya gelme ve karşılıklılık üzerinden kuran kamusal mekânların, fiziksel mesafe ölçütleri ile denetimli hale gelen karşılıklılık yönünde tanımlı hale gelmesi çarpıcıdır. Süreçte, belli zamanlarda boşlukla vurgulanan kamusal mekânların bilinegelen mekânsal, toplumsal ve politik boyutunun yitimi ve değişimi de vurguludur. Süreç, somut deneyim ve düzenlemeler bağlamında belli ölçülerde karşı karşıya gelmeme, sakınma, dokunmama temelli bir öz ve öteki denetimi yanında özel mekânın kamusal düzenlenmesini de kapsamaktadır. Uzaktan çalışma yanında bulaş riskinden kaçınmanın güçlendirdiği ters kentleşme hareketi, farklı boyutlarda eşitsizliğin görünümünü de sunmaktadır. Makale, belirtilen çoklu değişimler yönünde ve denetimli karşılıklılık temelinde kamusallığın, kamusal mekânların ve kent deneyiminin COVID-19 sonrası dönemde kavramsal, mekânsal, toplumsal ve politik değişimlerini tartışmayı amaçlamaktadır. Mevcut literatürün taranmasına dayalı olarak çoklu değişimler yönünde yeniden kavramsallaştırmaya dayalı bir çerçeve sunan çalışmanın, içinde bulunduğumuz süreçte kente ilişkin planlama, tasarım ve politika alanına, değişimlerin kavranması, olası yeni sorguların ve önceliklerin saptanması yönünde katkı sunması öngörülmektedir.

Anahtar Kelimeler:

COVID-19, COVID-19, kamusallık, kamusal mekân, karşılıklılık, kentsel deneyim

Transforming Public Sphere and Urban Public Spaces after COVID-19: Regulated Reciprocity

This article looks into public sphere and urban public spaces shaped and gradually transformed within evolution of COVID-19 pandemic. It is striking that public spaces constructing the dynamism of the city and flow via gathering and reciprocity is (re)defined by reciprocity regulated via physical distance measures. Within the process, the vanishing and change of known spatial, social and political dimensions of public spaces are also dramatic sometimes stressing emptiness. The process includes self-control and control of the other based on not coming face to face in terms of certain measures, avoidance, not touching beside to the public regulation of private space in context of tangible experience and regulations. Telecommuting and fostering of counter urbanization movement with the tendency of abstention from infection risk also reveal inequality at diverse dimensions. The article aims to discuss conceptual, spatial, social and political changes within public sphere, public space and urban experience after COVID-19 period via specified multiple changes and regulated reciprocity. The study, which introduces a framework for reconceptualization via multiple changes, based on current literature review, is foreseen to contribute to urban planning, design and policy areas through conceptualizing the changes, setting forth possible new inquiries and priorities in the current process.

Keywords:

COVID-19, public sphere, public space, reciprocity, urban experience,

PDF

___

Akkar Ercan, M. (2012). Kamusal mekân. M. Ersoy, Der. Kentsel Planlama Ansiklopedik Sözlük. (ss.175-178). İstanbul: Ninova Yayınları.
Amin, A. (2008). Collective culture and urban public space. City, 12(1), 5–24. https://doi.org/10.1080 /13604810801933495
Arendt, H. (2021). İnsanlık durumu (10. bs.). (B. S. Şener, Çev.). İstanbul: İletişim Yayınları. (1958).
Benhabib, S. (1992). Models of public space: Hannah Arendt, the liberal tradition, and Jürgen Habermas, Situating the Self: Gender, Community and Postmodernism in Contemporary Ethics içinde (ss.89-120). New York: Routledge.
Benhabib, S. (1997). The embattled public sphere: Hannah Arendt, Juergen Habermas and beyond. Theoria: A Journal of Social and Political Theory, 90, 1-24. 14.02.2021 tarihinde https://www.jstor.org/stable/41802076 adresinden erişildi.
Bereitschaft, B., ve Scheller, D. (2020). How might the COVID-19 pandemic affect 21st century urban design, planning, and development? Urban Science, 4(4), 56. https://doi.org/10.3390/urbansci4040056
Deveci, C. (1998). Siyasetin Sınırı Olarak Kamusallık: Arendt’in Kant’tan çıkarsadıkları. Doğu Batı, 2(5), 111-128.
Gouldner, A. W. (1960). The norm of reciprocity : A preliminary statement. American Sociological Review, 25(2), 161-178. 10.08.2021 tarihinde https://www.jstor.org/stable/2092623 adresinden erişildi.
Güneymen, Ş. (2001). Kullanıcının konut yakın çevresinde kimlik arayışına –özel mekân oluşturmasına- yönelik yaklaşımlar. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
Habermas, J. (2002) Kamusallığın yapısal dönüşümü (4. bs.). (T. Bora ve M. Sancar, Çev.). İstanbul: İletişim Yayınları. (1962).
Habermas, J., Lennox, S., ve Lennox, F. (1974). The public sphere: An encyclopedia article (1964). New German Critique, 3(3), 49. https://doi.org/10.2307/487737
Honey-Rosés, J., Anguelovski, I., Chireh, V. K., Daher, C., Konijnendijk van den Bosch, C., Litt, J. S., … Nieuwenhuijsen, M. J. (2020). The impact of COVID-19 on public space: an early review of the emerging questions – design, perceptions and inequities. Cities & Health, 00(00), 1–17. https://doi.org/10.1080 /23748834.2020.1780074
Jasiński, A. (2020). Public space or safe space – remarks during the COVID-19 pandemic. Technical Transactions, 1–10. https://doi.org/10.37705/techtrans/e2020020
Lai, K. Y., Webster, C., Kumari, S., ve Sarkar, C. (2020). The nature of cities and the Covid-19 pandemic. Current Opinion in Environmental Sustainability, 46, 27–31. https://doi.org/10.1016/j.cosust.2020.08.008
Lynch, K. (2018). Kent imgesi (11. bs.). (İ. Başaran, Çev.). İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları. (1960).
Mehta, V. (2020). The new proxemics: COVID-19, social distancing, and sociable space. Journal of Urban Design, 25(6), 1–6. https://doi.org/10.1080/13574809.2020.1785283
Mendes, L. (2020). How can we quarantine without a home? Responses of activism and urban social movements in times of COVID-19 pandemic crisis in Lisbon. Tijdschrift Voor Economische En Sociale Geografie, 111(3), 318–332. https://doi.org/10.1111/tesg.12450
Schlesinger, P. (2020). After the post-public sphere. Media, Culture and Society, 42(7–8), 1545–1563. https://doi.org/10.1177/0163443720948003
Scott, M. (2020). Covid-19, place-making and health. Planning Theory and Practice, 21(3), 343–348. https://doi.org/10.1080/14649357.2020.1781445
Sharifi, A., ve Khavarian-Garmsir, A. R. (2020). The COVID-19 pandemic: Impacts on cities and major lessons for urban planning, design, and management. Science of the Total Environment, 749, 1–3. https://doi.org/10.1016 /j.scitotenv.2020.142391
Ugolini, F., Massetti, L., Calaza-Martínez, P., Cariñanos, P., Dobbs, C., Ostoic, S. K., … Sanesi, G. (2020). Effects of the COVID-19 pandemic on the use and perceptions of urban green space: An international exploratory study. Urban Forestry and Urban Greening, 56(October). https://doi.org/10.1016/j.ufug.2020.126888
Yükselbaba, Ü. (2008). Kamusal alan modelleri̇ ve bu modellerin bağlamları. İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, 66(2), 227-271.
Zecca, C., Gaglione, F., Laing, R., ve Gargiulo, C. (2020). Pedestrian routes and accessibility to urban services: an urban rhythmic analysis on people’s behaviour before and during the COVID-19. Journal of Land Use, Mobility and Environment, 13(2), 241–256. 28.12.2020 tarihinde https://rgu-repository.worktribe.com/output/957885/pedestrian-routes-and-accessibility-to-urban- services-an-urban-rhythmic-analysis-on-peoples-behaviour-before-and-during-the-covid-19 adresinden erişildi.

ISSN: 1307-9905
Yayın Aralığı: Yılda 4 Sayı
Başlangıç: 2010
Yayıncı: ADAMOR Araştırma Danışmanlık Medya Organizasyon Yayıncılık Ltd. Şti.