Sinemada Aşkınlık Arayışı: Ebedi Şimdinin Sineması

Bütün sanatların en merkezi temalarından biri olan zaman meselesi sinemanın da hızlıca odak noktası haline gelmiştir. Sinema zamana hem şekil vererek hem de zaman üzerinde düşünceler üreterek onunla ilişkiye girer. Bu bağlamda yavaş – ticari sinema tartışmaları ortaya çıkmıştır. Tamamen hikâyenin duraksız bir şekilde akıp gitmesine odaklanan ticari sinemanın aksine yavaş sinema, zamanı durağan bir şekilde ele alan, hikâyeyi yavaşlatan, ölü zamanlara yer veren, genel planları kullanan sinemadır. Bu çalışma özellikle bu tür sinemanın merkez sahnelerinin aşkınlıkla ilişkiye girmeye çalıştığını ortaya koymaktadır. Bu türden bir aşkınlık arayışı geleneksel düşüncede an-ı daim, ya da ebedi şimdi olarak adlandırılmaktadır. Bu bakımdan bu çalışma genel olarak sinemada aşkınlık arayışı olarak ebedi şimdinin karşılığını aramaktadır. Nitekim yavaş-ticari sinema ayrımının ötesinde sinemanın metafiziğine karşılık gelen ve bu çalışmada ebedi şimdinin sineması olarak adlandırılan sahneler tespit edilebilmektedir. Bu sahnelerdeki anlar filmin olay örgüsü dahil olmak üzere bütün bağlamlardan kopup doğrudan aşkın olanla irtibata geçmektedir. Farklı türden farklı yönetmenlerin filmlerinde tespit edilen bu aşkınlık arayışını bu çalışma ebedi şimdinin sineması olarak kavramsallaştırmayı önermektedir. Ebedi şimdinin sineması seyircisini anın içindeki sonsuzlukla temasa geçirerek, fani ve baki olanın kesişim noktasına taşır, böylece onu aşkın olanın katına yükselterek ona metafizik bir tecrübe yaşatır.

Anahtar Kelimeler:

Yavaş Sinema, Ebedi Şimdi, Ticari Sinema, Aşkınlık, Zaman

In Pursuit Of Transcendence In Cınema: The Cinema Of Eternal Now

The issue of time, which is one of the central themes of all arts, has quickly become the focus of cinema as well. Cinema shapes and reflects time in different ways. This leads to debates about slow and commercial cinema. Slow cinema is stagnant, slow, and uses long shots. Commercial cinema is fast, smooth, and uses close-ups. This study aims to reveal that this type of cinema tries to relate its central scenes to transcendence. This kind of search for transcendence is called eternal now or everlasting present in traditional thought. Therefore, this study generally seeks the equivalent of eternal now as a search for transcendence in cinema.. The moments in these scenes break away from all contexts, including the plot of the film, and directly contact the transcendent. This study proposes to conceptualize this search for transcendence, which is found in different films by different directors and genres, as the cinema of eternal now. The cinema of eternal now brings the audience into contact with the infinity within the moment and takes them to the intersection point of the mortal and the immortal, thus elevating them to the level of the transcendent and giving them a metaphysical experience.

Keywords:

Slow Cinema, Eternal Now, Commercial Cinema, Transcendence, Time,

PDF

___

References Anar, İ. O. (1994). The concept of time in ancient Greek philosophy - From the beginning to Plato. (Doctoral dissertation). İzmir: Ege University Institute of Social Sciences.
Arabi, M. (2017). Fusus al-Hikam. (E. Balcı, Trans.). Istanbul: Kopernik.
Aristotle. (2012). Physics. (S. Babür, Trans.). Istanbul: Yapı Kredi.
Aristotle. (2013). On the Heavens. (S. Babür, Trans.). Ankara: BilgeSu.
Augustine, S. (2010). Confessions. (Ç. Dürüşken, Trans.). Istanbul: Kabalcı.
Çağlayan, O. E. (2014). Screening Boredom. (Doctoral dissertation). Istanbul: Kent University Institute of Social Sciences. https://doi.org/10.22024/unikent/01.02.86516
Ceylan, N. B. (2020, February 26). Nuri Bilge Ceylan’s Masterclass at Film Academy Vienna - Viyana Türk Filmleri Haftası 2019 [Video file]. Retrieved from https://www.youtube.com/watch?v=3yHnQamxFvg.
Coomaraswamy, Ananda K. (2022). Time and Eternity. (K. Çelik, Trans.). Istanbul: Ketebe.
Davies, P. (1983). God and the New Physics. New York: Simon & Schuster.
Deleuze, G. (1998). The Image-Time: Cinema, Volume 2. The Image-Time. Paris: Editions de Minuit.
Han, B.-C. (2017). The Scent of Time: A Philosophical Essay on the Art of Lingering. Milton: Polity.
Hawking, S. (1988). A Brief History of Time. (S. Say & M. Uraz, Trans.). Istanbul: Alfa.
Khodaei, K. (2009). Shirin as described by Kiarostami. Offscreen, 13(1). Retrieved from http://www.offscreen.com/biblio/pages/essays/shirin_kiarostami/
Özmen, Ş. Y., Birsen, H., & Birsen, Ö. (2016). "Slow Movement": A Rebellion Against Globalization from Environment to Culture in All Aspects of Life. İnönü University Faculty of Communication Electronic Journal (İNİF E-Journal), 1(2), 38-49. https://doi.org/10.20490/inifedergi.566354
Pascal, B. (2019). Pensées. (D. Çetin Kasap, Trans.). Istanbul: Türkiye İş Bankası
Schrader, P. (2017). Slow Cinema Is Dying A Slow Death. Retrieved from https://nowtoronto.com/movies/news-features/paul-schrader-slow-cinema-is-dying-a-slow-death
Schrader, P. (2017). Transcendental Style in Film. (K. Çelik, Trans.). Istanbul: İnsan Sanat.
Schrader, P. (2018). Rethinking Transcendental Style in Film (interview) Retrieved from https://www.youtube.com/watch?v=C0CCMz7nJdo&t=116s Tanpınar, A. H. (2011). Collected Poems. Istanbul: Dergah.
The Bible. (2022). Retrieved from https://incil.info/kitap/Yuhanna/12.
The Qur'an. (2010). Retrieved from https://acikkuran.com/16/77.
Uludağ, S. (1988). Ân-ı Dâim. In TDV İslam Ansiklopedisi (Vol. 2, pp. xxx-xxx). Istanbul: TDV.
Vernant, J. P., & Naquet, P. V. (2000). Myth and Tragedy in Ancient Greece. (R. F. Çam & S. Tangüç, Trans.). Istanbul: Kabalcı.
Virilio, P. (1998). Speed and Politics. (M. Cansever, Trans.). Istanbul: Metis.