Din Psikolojisi Dersine Yönelik Tutum Ölçeği Formunun Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması

Din psikolojisi dersinin temel amacı; “bireyin dini hayatını bütün genişliği ve derinliğiyle anlamak ve açıklamaya çalışmaktır” Din psikolojisi dersinin bu amaca ulaşabilmesi, ilahiyat fakültelerindeki öğrencilerin bu derse yönelik tutumlarıyla ilişkilidir. Zira öğrencilerin derslere yönelik tutumları ile akademik başarıları arasında ilişki olduğu, dersle yönelik olumlu tutuma sahip öğrencilerin öğrenmeye daha kolay güdülendikleri, olumsuz tutuma sahip olanları ise derse olan ilgilerinin azaldığı bilinmektedir. Bu bağlamda ilahiyat fakültesi öğrencilerinin din psikolojisi dersine yönelik tutumlarının araştırılması önemli bir konu olarak karşımıza çıkmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Din psikolojisi, Din psikolojisi tutum ölçeği, Tutum, Tutum Ölçeği

A Study on the Validity and Reliability of the Attitude Scale towards the Psychology of Religion Course

The main purpose of the psychology of religion course is “to understand and try to explain the religious life of the individual in all its breadth and depth.” Achieving this goal for the psychology of religion course is related to the attitudes of the students in theology faculties towards this course. Since it is known that there is a relationship between the attitudes of students towards courses and their academic achievements, students with positive attitudes towards the course are more easily motivated to learn, and those with negative attitudes are less interested in the course. In this context, it is important to investigate the attitudes of theology faculty students towards the psychology of religion course.

Keywords:

psychology of religion, psychology of religion attitude scale Attitude, attitude scale, Tutum, Tutum Ölçeği,

PDF

___

Ağılkaya Şahin, Zuhal. “Psikoloji Bilimi ve Yaklaşımları”. Din Psikolojisi. ed. Halil Apaydın - Zuhal Ağılkaya Şahin. 13-34. İstanbul: Lisans Yayıncılık, 2020.
Altunışık, Remzi-Coşkun, Recai-Bayraktaroğlu, Serkan-Yıldırım, Engin. Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri. Sakarya: Sakarya Yayıncılık, 2010.
Atkinson, Rita L.-Atkinson, Richard C.-Hilgard, Ernest R. Psikolojiye Giriş II. çev. Kemal Atakay vd. İstanbul: Sosyal Yayınlar, 1995.
Balaban-Salı, Jale. “Tutumların Öğretimi”. İçerik Türlerine Dayalı Öğretim. ed. Ali Şimşek. 133-162. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım, 2006.
Bayram, Nuran, Yapısal Eşitlik Modellemesine Giriş: AMOS uygulamaları. İstanbul: Ezgi Kitabevi, 2013.
Büyüköztürk, Şener - Akgün, Özcan Erkan - Özkahveci, Özden – Demirel, Funda. “Güdülenme ve Öğrenme Stratejileri Ölçeğinin Türkçe Formunun Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması”, Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 4/2 (2004), 207-239.
Büyüköztürk, Şener. Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı. Ankara: Pegem Akademik Yayıncılık, 23. Basım, 2012.
Büyüköztürk, Şener-Çakmak, Ebru Kılıç-Akgün, Özcan Erkan-Karadeniz, Şirin-Demirel, Funda. Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi, 2012).
Can, Abdullah. SPSS ile Bilimsel Araştırma Sürecinde Nicel Veri Analizi. Ankara: Pegem Akademi, 2014.
Çarpık, Cantürk “Çarpık, Geçerlik ve Güvenirlik Çalışmalarında Doğrulayıcı Faktör Analizinin Kullanımı”, Anadolu Hemşirelik ve Sağlık bilimleri Dergisi, 17 (3)(2014),196-205.
Çokluk, Ömay-Şekercioğlu, Güçlü-Büyüköztürk, Şener. Sosyal Bilimler İçin Çok Değişkenli İstatistik: Spss ve Lisrel Uygulamaları. Ankara: Pegem Akademi, 2014.
Doll, William J. – Xia, Weidong – Torkzadeh, Gholamreza. “A Confirmatory Factor Analysis of the End-User Computing Satisfaction Instrument”. MIS Quarterly 17(4) (1994), 453-461
Dönmezer, Sulhi. Toplumbilim. İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım A.Ş., 11. Baskı, 1994.
Düzgüner, Sevde. “Dini Psikoloji ve İslam Psikolojisi Bağlamında Din Psikolojisini Yeniden Düşünmek”. İslami İlimler Dergisi 12/3 (2017), 133-163.
Efe Ömer Faruk. Tekstil Sektöründe İş Kazalarının ve Meslek Hastalıklarının Üretime ve Kaliteye Etkilerinin İncelenmesi, Sakarya: Sakarya Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, 2018
Erden, Münire. “Öğretmen Adaylarının Öğretmenlik Sertifikası Derslerine Yönelik Tutumları”. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 11/11 (1995), 99-104.
Emmons, Robert A-Paloutzıan, Raymond F. “The Psychology of Religion” Annual Review of Psychology. (2003), 377- 402.
Harrington, Donna. Confirmatory Factor Analysis. New York: Oxford University Press, 2009.
Hökelekli, Hayati. “İslam Geleneğinde Psikoloji Kültürü”. İslami Araştırmalar Dergisi 19/3 (2006), 409-421.
Hökelekli, Hayati. Din Psikolojisi. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları, No: 2051, Birinci Baskı, 2010.
Kağıtçıbaşı, Çiğdem. İnsan ve İnsanlar. İstanbul: Everin Basım Yayım Dağıtım, 8. Baskı, 1988.
Karaca, Faruk. Din Psikolojisi. Trabzon: Eser Ofset Matbaacılık, 2011.
Karacoşkun, Mustafa Doğan (ed.). Din Psikolojisi Bilimi ve Türkiye’deki Gelişimi. Ankara: Grafiker Yayınları, 2012.
Karasar, Niyazi. Bilimsel Araştırma Teknikleri. Ankara: Nobel Yayınları, 2009.
Kayıklık, Hasan. “İçerik ve Kazanım Açısından Din Psikolojisi”. Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 3/1 (2003), 83-102.
Koç, Mustafa. “Türkiye’de Din Psikolojisi Çalışmaları (1949–2013) Üzerine Genel Bir Bakış”. Balıkesir İlahiyat Dergisi 1/2 (2015), 301-330.
Köse, Ali. “Psikoloji ve Din: Bir Dargın Bir Barışık Kardeşler.” İslami Araştırmalar Dergisi 19/3 (2006).
Suresh, Kotha - Bhatt, Vadlamani - Anil, Nair. “Generic Strategy Research: Application of LISREL and Smallest Space Analysis”, Statistical Models for Strategic Management, ed. Michel Ghertman vd. 29-53. Kluwer Academic Publishers, 1997.
Orçan, Fatih. “Exploratory And Confirmatory Factor Analysis: Which one to Use First?” Journal of Measurement and Evaluation in Education and Psychology 9/4 (2018), 414-421.
Peker, Hüseyin. Din Psikolojisi. İstanbul: Çamlıca Yayınları, 2008.
Rambo, Lewis. R. - Matthew S. Haar Farris. “Psychology of Religion: Toward A Multidisciplinary Paradigm”. Pastoral Psychology 61/5-6 (2012), 711-720.
Sambur, Bilal. “Din ve Psikoloji İlişkisini Yeniden Düşünmek”. İslami Araştırmalar Dergisi, 19/3 (2006), 423-440.
Seçer, İsmail. Psikolojik Test Geliştirme ve Uygulama Süreci. SPSS ve Lisrel Uygulamaları. Ankara: Anı Yayıncılık, 2015.
Senemoğlu, Nuray. “College of Education Students' Approaches to Learning And Study Skills”, Eğitim ve Bilim 36 (2011).
Senemoğlu, Nuray. Gelişim, Öğrenme ve Öğretim. Kuramdan Uygulamaya. Ankara: Yargı Yayınevi, 23. Baskı, 2013.
Sevinç, Kenan. “Türkiye’de Din Psikolojisi Alanında Yapılan Lisansüstü Tezler Üzerine Bir İnceleme”. Sakarya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 15/28 (2013), 243-269.
Sezen, Abdulvahid. “Din Psikolojisi ve Tarihçesi”. Psikoloji Bilimi. ed. Halil Apaydın vd. 36-51. İstanbul: Lisans Yayıncılık, 2020.
Scherer, R. F.-Luther, D. C.-Wiebe, F. A.-Adams, J. S. “Dimensionality of Coping: Factor Stability Using The Ways of Coping Questionnaire” Psychological Reports 62/3 (1988), 763-770.
Schermelleh-Engel, Karin-Moosbrugger, Helfried-Müller, Hans. “Evaluating the Fit of Structural Equation Models: Tests of Significance and Descriptive Goodness-of-Fit Measures”. Methods of Psychological Research Online, 8(2) (2003), 23-74.
Şahin, Hüseyin Cihat. Yapı ve Fonksiyon Açısından Din Psikolojisi. Adana: Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2020.
Şencan, Hüner. Sosyal ve Davranışsal Ölçümlerde Güvenilirlik ve Geçerlilik. Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2005.
Tavşancıl, Ezel. Tutumların Ölçülmesi ve Spss ile Veri Analizi. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık, 2014.
Tezbaşaran, A. Ata. Likert Tipi Ölçek Hazırlama Kılavuzu. PDF: Üçüncü Sürüm, 2008. Erişim: https://www.academia.edu/1288035/Likert_Tipi_%C3%96l%C3%A7ek_Haz%C4%B1rlama_K%C4%B1lavuzu adresinden 4.07.2021 tarihinde alınmıştır.
Uyumaz, Gizem-Dirlik, Ezgi Mor-Çokluk, Ömay. “Açımlayıcı Faktör Analizinde Tekrar Edilebilirlik: Kavram ve Uygulama”. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(2) (2016), 659- 675.
William, J. Doll-Weidong, Xia- Torkzadeh, Gholamreza, “A Confirmatory Factor Analysis of The End-User Computing Satisfaction İnstrument”. Mis Quarterly, 18(4) (1994), 453-461.
Wulff, David M. “Psychology of Religion”. In: Leeming David A. (eds) Encyclopedia of Psychology and Religion. Springer, Ne York, (2014) https://doi.org/10.1007/978-3-642-27771-9_542-2 . Yenen, İlker. “Din Psikolojisi Dersinin Öğrencilerin Bireysel Kazanımları Açısından Değerlendirilmesi: DEÜ İlahiyat Fakültesi Örneği. Dokuz Eylül Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi Özel Sayısı, (2016), 149-189.
Yüksel, Ali-Kızılgeçit, Muhammed. “İlahiyat Fakültesi Öğrencilerinin Din Psikolojisi Dersine Yönelik Algısı Üzerine Nitel Bir Araştırma.” Trabzon İlahiyat Dergisi, 8/1 (2021), 227-267.