Limni Müdafaası (1770)

İstanbul’un fethiyle (1453) birlikte Türk hâkimiyetine giren Limni Adası’nın, Osmanlı-Venedikmücadelelerinin yaşandığı XVII. yüzyılın ikinci yarısında, Çanakkale Boğazı’na hakim konumdaolduğundan stratejik önemi artmıştı. XVII. yüzyılın sonlarında ve XVIII. yüzyılın değişikdönemlerinde birkaç kez tamirattan geçen Limni Kalesi, 1768-1774 Osmanlı-Rus harpleri sırasında1770’te Rus donanmasının muhasarasına maruz kalmıştır. Üç ay süren muhasara Kaptan-ı DeryaCezayirli Gazi Hasan Paşa’nın yardıma gelerek Rus donanmasını püskürtmesi ile son bulmuştur.Muhasara sırasında yoğun top ve humbara atışlarına maruz kalan kalede büyük tahribat olmuş,1770’li yıllarda tekrar onarımdan geçmiştir.

Defence of Limnos (1770)

While the Ottoman-Venetian struggles continued in the second half of the XVIIth century, Limnos Island, which came under Turkish rule with the conquest of Istanbul (1453), increased its strategic importance as it dominated the Dardanelles. Limnos Fortress was repaired several times in the late XVIIth century and in different periods of the XVIIIth century, and was besieged by Russian navy in 1770, during 1768-1774 Ottoman-Russian wars. The three-month siege came to an end when the Kaptan-ı Derya Cezayirli Gazi Hasan Pasha came to the aid and repelled the Russian navy. During the siege warfare, the fortress was subjected to heavy cannon and humbara shootings, which caused great damages, and was repaired again in the 1770s.

___

  • Ali Emiri, Sultan Mustafa III (AE.SMST.III) 76/9036 ,134/10528, 135/10566, 248/19820, 363/29013, 7/483, 74/5421, 7/436, 2/80
  • Cevdet Askeriye (C.AS) 1071/47154, 1097/48444, 1098/48462, 1123/49792, 1179/52573, 1192/53287, 1212/54360, 1217/54580 1219/54695, 1219/54696, 548/22974, 549/23033, 189/8143, 204/8760, 248/10382-1, 37/1696, 415/17206, 549/23018, 600/25272, 650/27322, 651/27380, 680/28551, 744/31279, 747/31413, 757/31940, 762/32184, 8/322, 1097/48444, 35/1601
  • Cevdet Dahiliye (C.DH) 202/10073
  • Cevdet Hariciye (C.HR) 16/754
  • Cevdet Maliye (C.ML) 100/4423, 14/649, 42/1945
  • Topkapı Sarayı Müzesi Arşivi (TS.MA.d) 5461/1, 6131/1, 2747/1, 2415/37
  • Bab-ı Defteri Baş Muhasebe Bina Eminliği Defteri (D.BŞM.BNE.d) 15874/1
  • Bab-ı Defteri Yeniçeri Kalemi Defteri (D.YNÇ.d) 34512/15.
  • Harita (HRT) 2400.
  • İbnülemin Umur-ı Nafia (İE.NF) 1/24
  • Maliyeden Müdevver Defter (MAD. d) 9989
  • Topkapı Sarayı Müzesi Arşivi (TS.MA.E) 229/18, 464/18, 497/54, 517/45, 519/39, 548/51, 553/13, 557/16, 481/27, 276/38, 384/23, 715/62, 716/15, 730/31, 482/12.
  • Ahmed Cavid Bey, Müntehabat, Osmanlı Rus İlişkileri Tarihi (haz. Adnan Baycar), İstanbul 2004.
  • Ahmed Vâsıf Efendi, Mehâsinü’l Âsâr ve Hakâikü’l- Ahbar (haz. Mücteba İlgürel), Ankara 1994.
  • BEYDİLLİ, Kemal. "Küçük Kaynarca Antlaşması" DİA, XXVI, Ankara 2002, ss. 524-527.
  • DAVıD, Geza, “François Baron de Tott”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi (TDVİA), C. 5, İstanbul 1992, ss. 83-84.
  • DAVISON, Roderie H., "Russian Skill an d Turkish Imbeccility: The Treaty of Kuckuk Kainardji Reconsidered", Slavic Rreviev, Vol 35, No.3, 1976, s. 463-483.
  • EMECEN, Feridun, “Limni”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi (TDVİA), C. 27, Ankara 2003, s. 190-192.
  • Evliya Çelebi, Seyahatnâme, 7-10. Kitaplar, 8. Kitap (Haz. Yücel Dağlı, Seyit Ali Kahraman, Robert Dankoff), (Yapı Kredi Yayınları), İstanbul 2011.
  • FEDAKAR, Cengiz, “Mora İsyan (1770)”, Abdülkadir Özcan’a Armağan, Tarihin Peşinde Bir Ömür, İstanbul 2018, s. 587-604.
  • GÖK, İlhan, Başbakanlık Osmanlı Arşivi 168 Numaralı Mühimme Defteri (s. 200-376) (1183- 1185/1769-1771), Transkripsiyon, Değerlendirme, (Marmara Üniversitesi, Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü, Türk Tarihi Anabilim Dalı, Yeniçağ Tarihi Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi), İstanbul 2008.
  • KURTOĞLU, Fevzi, 1768-1774 Türk-Rus Harbinde Akdeniz Harekâtı ve Cezayirli Gazi Hasan Paşa, İstanbul 1942.
  • TEMELKURAN, Tevfik, Gazavat-ı Cezayirli Gazi Hasan Paşa (Tahlil ve Tenkidli Metin), (İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yeniçağ Tarihi Anabilim Dalı, Doktora Tezi, İstanbul 2000. UZUNÇARŞILI, İsmail Hakkı, Osmanlı Tarihi, C.III/I; C. IV/I, Ankara 1988.