Edward Said'in Oryantalizm Merceğinden Suriye'deki Fransız Emperyalizmine Giden

1978 yılında Edward Said tarafından kaleme alınan Oryantalizm, öne sürdüğü yaklaşım ve fikirleriyle 20.yy’ın önde gelen başyapıtları arasında yerini almış ve kolonyal, post-kolonyal ve kültürel çalışmalara önemli ölçüde yön vermiştir. Edward Said bu eserinde, Oryantalizmi, Şark’ın Garp tarafından kurumlar, akademik ve edebi çalışmalar ve hatta sömürge politikalarıyla dile getirilmesi ve temsil edilmesi olarak tanımlamıştır. Said’e göre, Oryantalist doktrinde, içlerinde çeşitli romancıların, ozanların, felsefecilerin, siyaset bilimcilerin ve imparatorluk yöneticilerinin bulunduğu yazarlar ekibi, Şark halklarına ve geleneklere ilişkin sistematik bir bilgiler ve teoriler yığını üretmekte ve üretilen bu bilgiler çarpıtılmış bir Şark imgesinin yaratılmasına hizmet etmektedir. Şarka ilişkin bu tasvirler ve klişeler, Garp’ın arzu ve çıkarlarıyla örtüşecek şekilde metinselleştirilmesine ve Şark’ın Garplılarca Şarklaştırılmasına yol açmıştır. Bu akademik çalışma, Napolyon Bonapart’ın Mısır’ı işgalinden başlayarak Suriye’deki 26 yıllık Fransız mandasının sonlanmasına kadar Fransa’nın izlemiş olduğu siyasi, ekonomik ve kültürel politikaları analiz etmektedir. İlaveten, bu çalışma Fransa’nın Suriye toplumuna olan yaklaşımı ile Edward Said’in Oryantalizm’e ilişkin görüşlerinin kesiştiği noktaları da değerlendirmektedir.

The Road Leading to French Imperialism in Syria through the Lens of Edward Said’s Orientalism

Orientalism, which Edward Said wrote in 1978, was among the masterpieces of the 20thcentury, as the ideas it presented served to give direction to colonial, post-colonial and cultural fieldsof academic study. In his work, Edward Said describes Orientalism as the East (the Orient) beingspoken about and represented by the West (the Occident) via various institutions, academic andliterary works, doctrins, and colonization policies. According to Said, the Orientalist doctrin, whichvarious rulers, authors, poets, philosophers, and political scientists created, generated a plethora ofsystematical information and theories related to Eastern people and traditions; and this informationserved to create a distorted Eastern image. These depictions and, ultimately, stereotypes weretextualized such that they overlapped with Western ambitions and interests, and enabled the West toEasternize the East. This academic study analyzes the political, economic, and cultural policiesFrance pursued from Napoleon Bonaparte’s invasion of Egypt, to the end of France’s 26-yearsmandate regime in Syria. Further, this paper assesses the points at which France’s approach toSyrian society intersects with Edwards Said’s opinions regarding Orientalism.

PDF

___

Abdullah, Ömer Faruk. 1985. Suriye Dosyası. İstanbul: Akabe Yayınları.
Anderson, Matthew Smith. 2010. Doğu Sorunu 1774-1923: Uluslararası İlişkiler Üzerine Bir İnceleme. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
Berkes, Niyazi. 2002. Türkiye'de Çağdaşlaşma. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
Bou-Nacklie, N.E. 1998. "Tumult in Syria's Hama in 1925: The Failure of a Revolt." Journal of Contemporary History 33 (2): 273-290.
Boztemur, Recep. 2002. "“Marx, Doğu Sorunu ve Oryantalizm." Doğu Batı 5 (20): 135-150.
Bulut, Yücel. 2004. Oryantalizmin Kısa Tarihi. İstanbul: Küre Yayınları.
Burke, Edmund. 1973. "A Comparative View of French Native Policy in Morocco and Syria, 1912-1925." Middle Eastern Studies 9 (2): 175-186.
Chamberlain, Muriel Evelyn. 1993. Sömürgeciliğin Çöküşü (Dekolonizasyon). İstanbul: Rehber.
Cleveland, William L. 2017. Batı'ya Karşı İslam: Şekip Arslan'ın Mücadelesi. İstanbul: Ekin Yayınları.
Fieldhouse, D. K. 2006. Western Imperialism in the Middle East 1914-1958. Oxford: Oxford University Press.
Funk, Nathan C., and Abdul Aziz Said. 2004. "Islam and the West: Narratives of Conflict and Conflict Transformation." International Journal of Peace Studies 9 (1): 1-28.
Gelvin, James L. 2008. The Modern Middle East: A History. New York: Oxford University Press.
Karpat, Kemal H. 2011. Osmanlı'dan Günümüze Ortadoğu’da Millet, Milliyet, Milliyetçilik. İstanbul: Timaş Tarih.
Khoury, Philip Shukry. 1987. Syria and the French Mandate: The Politics of Arab Nationalism, 1920-1945. Princeton: Princeton University Press.
Kocabaş, Süleyman. 1990. Paris'in "Doğu Yolu"nda Yaptıkları: Tarihte Türkler ve Fransızlar. İstanbul: Vatan Yayınları.
Mansfield, Peter. 1975. Osmanlı Sonrası Türkiye ve Arap Dünyası. İstanbul: Sander Yayınları.
Maoz, Moshe. 1991. Esad: Şam'ın Sfenksi. İstanbul: Akademi Yayınları.
Okur, Mehmet Akif. 2009. "Emperyalizmin Ortadoğu Tecrübesinden Bir Kesit: Suriye’de Fransız Mandası." Bilig 48: 137-156.
Öztürk, Mustafa. 2010. "Arap Ülkelerinde Osmanlı İdaresi." History Studies Ortadoğu Özel Sayısı: 325-351.
Parla, Jale. 1985. Efendilik, Şakiyatçılık, Kölelik. İstanbul: İletişim .
Parla, Jale. 2001. "Hayali Doğu: Oryantalizm." Atlas 96 (3): 51-71.
Provence, Michael. 2005. The Great Syrian Revolt and the Rise of Arab Nationalism. Austin: University of Texas Press.
Rodinson, Maxime. 2003. İslâm'ın Mirası: Batıyı Büyüleyen İslâm. İstanbul: Pınar Yayınları.
Said, Edward. 2003. Şarkiyatçılık: Batının Şark Arayışları. İstanbul: Metis Yayınları.
Sander, Oral. 2000. Siyasi Tarih-2.Cilt (1918-1994). Ankara: İmge Kitabevi.
Shaw, Stanford J. 2013. Birinci Dünya Savaşı'nda Osmanlı İmparatorluğu Savaşa Giriş. Ankara: Türk Tarih Kurumu.
Shorrock, William. 1970. "The Origin of the French Mandate in Syria and Lebanon: The Railroad Question, 1901-1914." International Journal of Middle East Studies 1 (2): 133-153.
Sorby, Karol. 2006. "The Arab National Movement in World War I." Asian and African Studies 15 (1): 40-54.
Soy, H. Bayram. 2004. "Arap Milliyetçiliği: Ortaya Çıkışından 1918’e Kadar." Bilig 30: 173- 202.
Spagnolo, John P. 1969. "French Influence in Syria Prior to World War I: The Functional Weakness of Imperialism." Middle East Journal 23 (1): 45-62.
Spagnolo, John P. 1974. "The Definition of a Style of Imperialism: The Internal Politics of the French Educational Investment in Ottoman Beirut." French Historical Studies 8 (4): 563-584.
Tanenbaum, Jan Karl. 1978. "France and the Arab Middle East, 1914-1920." Transactions of the American Philosophical Society 68 (7): 1-50.
Thomas, Martin. 2000. "Divisive Decolonization: The Anglo‐ French Withdrawal from Syria and Lebanon, 1944–46." The Journal of Imperial and Commonwealth History 28 (3): 71-93.
Thompson, Elizabeth. 2000. Colonial Citizens: Republican Rights, Paternal Privilege, and Gender in French Syria and Lebenon. New York: Columbia University Press.
Umar, Ömer Osman. 2004. Osmanlı Yönetimi ve Fransız Manda İdaresi Altında Suriye (1908- 1938). Ankara: Atatürk Araştırma Merkezi.
Umar, Ömer Osman. 2002. "Suriye'de Fransız Emperyalizmi." Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 12 (1): 297-310.
Yılmaz, Özgür, and Aslı Şenol Ghebantani. 2015. "Fransız Diplomat Boislecomte'a Göre Mehmet Ali Paşa İsyanı Döneminde Osmanlı Ticareti (1833-1834)." Tarihin Peşinde: Uluslararası Tarih ve Sosyal Araştırmalar Dergisi 7 (14): 417-457.
Yeğenoğlu, Meyda. 1996. "Peçeli Fanteziler: Oryantalist Söylemde Kültürel ve Cinsel Fark." In Oryantalizm, Hegemonya ve Kültürel Fark, by Fuat Keyman, Mahmut Mutman and Meyda Yeğenoğlu, 107-159. İstanbul: İletişim.