Demeter kültünde mezopotamyalı ve anadolulu unsurlar

Eskiçağ toplumları arasında ulaşım ve iletişimin artmasıyla birlikte kültür ve dini inanç alanlarında önemli etkileşimler olmuştur. Bu etkileşimler bazen direkt, bazen ise komşu toplumların vasıtasıyla gerçekleşmiştir. Eski Doğu ile Batı toplumları arasında meydana gelen bu türdeki etkileşimler hep aynı yolu izlemiştir. Mezopotamya inanç sistemi ve mitosları Anadolu toplumlarına, oradan da Ege Adaları ve Yunan coğrafyasına sirayet etmiştir. Eski Doğu ve Batı toplumlarının mitolojilerine bakıldığında oldukça benzer ve ortak yönlere rastlamak mümkündür. Çalışmamıza konu olan Demeter kültü de bu etkileşime örnek teşkil etmektedir ve Eski Doğu inanç sistemi ile mitolojisinin Yunan toplumuna ne derecede etki yaptığı tezini desteklemektedir.

The mesopotamian and anatolian components in demeter cults

There were significant interactions between Ancient Civilizations in terms of culture and religious beliefs as a result of the development in transportation and communication. These interactions took place directly while they sometimes occurred through neighboring communities. Interactions of these kinds which took place between the Old Eastern and Western Communities also followed the same way. The belief system and myths of the Mesopotamia spread to the Anatolian societies and to the Aegean islands and the Greek geography from these societies. Having a look at the mythologies of the Old Eastern and Western Communities, it is highly possible to encounter quite similar and common qualities. The cult of Demeter which has been discussed in our study is also an example for this kind of interaction. It also supports the theory of to what extent the belief system and mythology of the Old Eastern Communities affected the Greek.

PDF

___

BAYLADI, Derman, Dinler Kavşağı Anadolu, Say Yay., İstanbul 1998.
BELLİ, Oktay, Anadolu Tanrıçaları, Promete Yay. , İstanbul 2001.
BİLGİÇ, Emin, “Atatürk, Fakültemiz ve Kürsümüz, Sümerliler’in Tarihi, Kültür ve Medeniyetleri”, Atatürk’ün 100. Doğum Yılına Armağan Dergisi, Ankara 1982, s. 75-121.
BLACK, Jeremy vd., A Concise Dictionary of Akkadian (CDA), Wiesbaden 1999.
BLACK, Jeremy-Anthony GREEN, Mezopotamya Mitolojisi Sözlüğü-Tanrılar, İfritler, Semboller, Aram Yay., İstanbul 2003.
ÇAĞIRGAN, Galip, “ Babil Takviminde Ululu Ayının Anlamı ve Bu Ayda Yapılan Törenler”, IX. Türk tarih Kongresi Bildirileri-I, Ankara 1986, s. 171-181.
ÇAPAR, Ömer, “Anadoluda Kybele Tapınımı”, A.Ü.D.T.C.F. Dergisi, c. 29, S. 1-4, Ankara 1979, s. 191-210.
ÇAPAR, Ömer, “Phrygia ve Demir Devrinde Anadolu Kavimleri”, Cumhuriyetin 60.Yıldönümü Armağanı, 1987, s. 43-78.
ÇAPAR, Ömer, “Hellen Mitoslarında Doğulu ve Anadolulu Unsurlar”, Uluslararası I. Hititoloji Kongresi, Çorum 1993, s. 101-111.
ÇAYLI, Pınar, “Prehistoryadan Günümüze Kadın Sembolünün Sanata Yansıması”, Collequium Anatolicum VII, 2008, s. 137-155.
ÇETİN, Cengiz, “Anadolu’da Bereket Kültü ve Anadolu Türk Köylüsü Seyirlik Oyunlarına Yansımaları”, A.Ü.D.T.C.F. Dergisi, Ankara 2006, s. 189-210.
ELIADE, Mircea, Dinsel İnançlar ve Düşünceler Tarihi-I, Çev. Ali Berktay, Kabalcı Yay., İstanbul 2007.
ERHAT, Azra, Mitoloji Sözlüğü, Remzi Kitabevi, İstanbul 2010.
ERHAT, Azra-Sabahattin EYUBOĞLU, Hesiodos Eseri ve Kaynakları, TTK Yay., Ankara 1991.
ERTEM, Hayri, Boğazköy Metinlerine Göre Hititler Devri Anadolu’sunun Florası, TTK Yay., Ankara 1987.
ESTIN, Colette-Helene LAPORTE, Yunan ve Roma Mitolojisi, TÜBİTAK Yay., Ankara 2010.
FREEMAN, Charles, Mısır, Yunan ve Roma, Çev. Suat Kemal Angı, Dost Kitabevi, Ankara 2005.
GRANT, Michael-John HAZEL, Who’s Who in Classical Mythology, Routledge, London and New York 2006.
GURNEY, Oliver Robert, Hititler, Çev. Pınar Arpaçay, Dost Kitabevi, Ankara 2001.
HERODOTOS, Historia, Çev. Müntekim Öktem, Türkiye İĢ Bankası Kültür Yay., İstanbul 2002.
HOOKE, Samuel Henry, Ortadoğu Mitolojisi, Çev. Alâeddin İenel, İmge Kitabevi Yay. Ankara 2002.
HUTTER, Manfred, “Religion in Hittite Anatolia”, Numen, Vol. 44, No. 1, 1997, s. 74-90.
İPLİKÇİOĞLU, Bülent, Eskibatı Tarihi I-Giriş, Kaynaklar, Bibliyografya, TTK Yay., Ankara 1997.
KARAUĞUZ, Güngör, Hitit Mitolojisi, Çizgi Yay., Konya 2001.
KELLER, Mara Lynn, “Eleusinian Mysteries of Demeter and Persephone: Fertility, Sexuality and Rebirth”, Journal of Feminist Studies in Religion, Vol. 4, No. 1, 1988, s. 27-54.
KILIÇ, Yusuf-Ebru UNCU, “Eski Mezopotamya İnanç Sisteminin Yunanlılara Etkisi (İštar-Aphrodite Örneği)”, History Studies, S. 5, March 2011, s. 183-201.
KILIÇ, Yusuf-Hande DUYMUİ, “Eski Mezopotamya’da Din Kadınları (Rahibeler)”, Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi / Yıl: 13, S. 1, 2009, s. 159-178.
KRAMER, Samuel Noah, Tarih Sümer’de Başlar, Çev. Hamide Koyukan, Kabalcı Yay. , İstanbul 1999.
KRAMER, Samuel Noah, Sümer Mitolojisi, Çev. Hamide Koyukan, Kabalcı Yay. , İstanbul 2001.
KRAMER, Samuel Noah , Sümerler-Tarihleri, Kültürleri ve Karakterleri, Çev. Özcan Buze, Kabalcı Yay. , İstanbul 2002.
LISSNER, Ivar, Uygarlık Tarihi, Çev. Adli Moran, Nokta Kitap, İstanbul 2006.
MANSEL, Arif Müfid, Ege ve Yunan Tarihi, TTK Yay. , Ankara 1971.
MIEROOP, Marc Van De, Antik Yakındoğu’nun Tarihi, Çev. Sinem Gül, Dost Kitabevi, Ankara 2006.
MIKALSON, Jon D., Ancient Greek Religion, Blackwell Publishing, Singapore 2006.
ÖKSE, Tuba, “Eski Önasya’dan Günümüze Yeni Yıl Bayramları, Bereket ve Yağmur Yağdırma Törenleri”, bilig, S. 36, 2006, s. 47-68.
PENGLASE, Charles, Greek Myths and Mesopotamia, Routledge Press, USA and Canada, 2005.
ROSENBERG, Donna, Dünya Mitolojisi, Çev. Koray Akten vd., İmge Kitabevi, Ankara 2006.
SCHIMMEL, Annamarie, Dinler Tarihine Giriş, Kırkambar Yay., İstanbul 1999.
SMITH, Sidney, “Relation of Marduk, Ashur and Osiris”, The Journal of Egyptian Archaeology, Vol.8, No. 1/2, 1922, s. 41-44.
THOMSON, George, Tarihöncesi Ege, Çev. Celal Üster, Payel Yay., İstanbul 1995.
ÜNAL, Ahmet, Hititler Devrinde Anadolu-II, Arkeoloji ve Sanat Yay., İstanbul 2003.

ISSN: 1309-4688
Başlangıç: 2009
Yayıncı: Osman KÖSE

Arşiv