Osmanlı meclisinde rum göçü ve rum tehciri tartışmaları

Osmanlı Devleti’nin son zamanlarında Rumlarla alakalı iki önemli gelişme yaşanmıştı. İlk önce Balkan Savaşı’nın ardından 200 bin civarında bir Rum kitlesi Trakya ve Batı Anadolu’dan Yunanistan’a göç etmişti. I. Dünya Savaşı sırasında da hükümet kararıyla yaşadıkları yerlerde tehlike oluşturan Rumlar tehcir edilmişlerdi. İşte bu iki önemli hadiseyle alakalı İttihat ve Terakki hükümetinin politikaları önce 1914 yılında daha sonra da 1918 yılında Osmanlı Meclis-i Mebusan’ında çok hararetli bir şekilde tartışılmıştı.

The discussions of greek migration and greek deportation in ottoman deputies assembly

There had been two important development related on Greeks during the latest era of Ottoman Empire. First of all, after Balkan war, about a group of 200 thousand Greek had migrated from Thrace and Western Anatolia to Greece. Then the Greeks, causing danger where they live had deportated by the decision of government during the First World War. Here; about these two events; the policy of the Union And Progress had caused a hard talk in the Ottoman Deputies Assembly first in 1914 and then in 1918.

___

  • Başbakanlık Osmanlı Arşivi Âmedî Kalemi Meclis-i Vükelâ Yazışmaları (A.AMD.MV)
  • Akça, Bayram, “1915 Ermeni Tehciri ve Mondros Mütarekesi’nden Sonra Kurulan Osmanlı Hükümetlerinin Olaya Bakışı”, Dünden Bugüne Türk Ermeni İlişkileri, (ed: İdris Bal- Mustafa Çufalı), Ankara, Nobel Yay., 2003.
  • Akşin, Sina, İstanbul Hükümetleri ve Milli Mücadele I, Mutlakiyete Dönüş 1918-1919, İstanbul, Türkiye İş Bankası Yay., 2010.
  • Atnur, İbrahim Ethem, “1918 Yılında Osmanlı Devleti ve Ermeni Meselesi”, Ermeni Araştırmaları 1. Türkiye Kongresi Bildirileri , cilt I, Ankara 2003.
  • Ayhan Aktar, “Son Osmanlı Meclisi ve Ermeni Meselesi: Kasım-Aralık 1918”, Toplum ve Bilim, Kış 2001-2002.
  • Aykut, Mehmet Şeref, Rumlar Edirne Vilayet’inden Niçin Gitmek İstiyorlar, İzmir Mebusu Emanuelidi Efendiye, Mektuplarım Silsilesinden 6, Edirne Sanayi Mektebi Matbaası 1330.
  • Aykut, Mehmet Şeref, Trakya’da Milli Mücadele Tarihi Malta Hatıratı ve Malta’da Türkler, (yay. haz: Hasan Dilan), İstanbul, Alfa Yay., 2010.
  • Çelik, Akın, Osmanlı’nın Ermeni’yle İmtihanı Mütareke Dönemi İstanbul Hükümetleri ve Ermeniler, İstanbul, Paraf Yay.2011.
  • Efiloğlu, Ahmet, Osmanlı Rumları, Göç ve Tehcir, İstanbul, Bayrak Yayınları, 2011.
  • Efiloğlu, Ahmet, “1914 Osmanlı-Yunan Nüfus Mübadelesi Girişimi: İttihat ve Terakki’nin ve Yunanistan’ın Mübadele Politikaları”, Tarih ve Toplum Yeni Yaklaşımlar, Bahar 2011, sayı 12.
  • Güneş, İhsan, Türk Parlamento Tarihi I. ve II. Meşrutiyet, cilt II, Ankara, TBMM Vakfı Yay. 1997.
  • Margulies, Roni, “Emanuel Karasu Biyografisine Bir Başlangıç”, Toplumsal Tarih, sayı 21, 1995.
  • Margulies, Roni, “Hüseyin Cahit’in Ağzından Emanuel Karasu”, Toplumsal Tarih, sayı 26, 1996.
  • Meclis-i Mebusan Zabıt Ceridesi, Ankara, T.B.M.M, 1992.
  • Tasvir-i Efkâr, “Rum Muhacereti Meclis-i Mebusan’da”, 24 Haziran 1330 (7 Temmuz 1914).
  • Tanin, “Dâhiliye Nazırının Beyanatı”, 24 Haziran 1330 (7 Temmuz 1914).