Arşiv belgelerine göre 1937-1938 dersim isyani

Anadolu’da Millî Mücadele gerçekleşip, 1923 yılında Türkiye Cumhuriyeti kurulduktan sonra hızlı bir uluslaşma ve merkezileşme sürecine girilmiştir.Bu yönde çalışmalar devam ederken, ülkenin doğusu Nasturi, şeyh Sait, Ağrı, Dersim İsyanı gibi büyük isyanlara sahne olmuştur.Ülkeyi yönetenler, hem merkezileşme politikası doğrultusunda hem de bu isyanları önlemek amacıyla bir dizi önlem almış ve bu yönde bir devlet politikası oluşturmaya çalışmışlardır.1937 yılında bölgede Dersim İsyanı olarak tarihe geçen ayaklanma çıkmış ve devlet bu isyanı bastırmak için sert tedbirler almak zorunda kalmıştır.

According to archival documents dersim rebellion in 1937-1938

In 1923, after the foundation of Turkish Republic, aperiod of nationalization and centralization started. While these attemps were being kept, in the east part of the country, some important rebellions such as Nasturi, ġeyh Sait and Ağrı were being seen. Governors took measures and tried to form a policy to deal with these riots and sustain centralization period. In 1937, in the region the uprising called Dersim Revolt was lived and the government had to take tough measures.

___

  • ATASE Arşivi
  • Başbakanlık Cumhuriyet arşivi
  • Cumhuriyet gazetesi
  • Kurun Gazetesi
  • Tan Gazetesi
  • Ulus Gazetesi
  • Akgül, Suat. (1991)üYakın Tarihimizde Dersim Ġsyanları ve Gerçekleri, Boğaziçi Ilmi Araştırmalar Serisi-4, İstanbul.
  • Akyürekli, Mahmut. (2011),Dersim Tedibi, Kitap Yayınevi, Konya.
  • Çay, Abdülhalik. (2010), Her Yönüyle Kürt Dosyası, İlgi Kültür Sanat Yayınları, İstanbul. Dersimi, Nuri. (2004),Kürdistan Tarihinde Dersim,Doz Yayınları, İstanbul.
  • Gökçen, Sabiha. (1996),Atatürk’le Bir Ömür, Hazırlayan: Oktay Verel. Basım Altın Kitaplar, İstanbul.
  • Osmanlı Döneminde Dersim Ġsyanları, (1937), Askeri 106 Sayılı Askeri Layiha, İstanbul Askeri Matbaası, İstanbul.
  • Osmanlı Döneminde Dersim Ġsyanları, Askeri 106 Sayılı Askeri Layiha.
  • T.C. Dâhiliye Vekâleti, Jandarma Umum Komutanlığı Raporu, 3. Ş. 1. Ks. Sayı 55058.
  • Türkiye Cumhuriyeti’nde Ayaklanmalar, (1972), Genelkurmay Harp Dairesi Başkanlığı Genelkurmay Basımevi, Ankara.
  • Uluğ, Naşit. (2009), Derebeyi ve Dersim, Kaynak Yayınları, İstanbul.
  • Uluğ, Naşit. (1997), Tunceli Medeniyete Açılıyor, Kaynak Yayınları, İstanbul.