Birinci Dünya Savaşında Müttefikleri Birbirine Bağlayan Balkan Treni (İstanbul-Sofya-Belgrad-Budapeşte-Viyana-Berlin)

Balkan Treni, Osmanlı Devleti ve Bulgaristan’ın Birinci Dünya Savaşına katılımısonrası faaliyete geçirilmiş bir trendir. 1915 yılı aralık ayında Sırbistan, İttifak ordularıtarafından mağlup edilip Belgrad ve Niş ele geçirildikten sonra Berlin’den İstanbul’amüttefikler arası ulaşımın sağlanması için bir engel kalmamıştır. Bu engelin ortadankalkması sonrasında Avusturya-Macaristan tarafından Balkan Treni adı altında birnizamname hazırlanmıştır. Bu nizamnamede Balkan treniyle müttefik devletler arasındaseyahat ve nakliyenin nasıl sağlanacağı, trene kimlerin, ne şekilde bineceğine dairdüzenleme yapılmıştır. Daha sonra bu düzenlemeler bir nizamname olarak müttefikdevletlere de gönderilmiş ve devletler arası iş birliği sonucunda bir talimatnameyedönüşmüştür. Söz konusu tren, daha önce bu hatta hareket eden trenlerden farklı birtrendir. Özel olarak oluşturulmuş 19 maddelik bir talimatla trenin kullanım çerçevesiçizilmiştir.

Railway Connections Between Allies in the First World War: The Balkan Train (Istanbul-Sofia-Belgrade-Budapeshta-Vienna-Berlin)

The Balkan Train is a train that was launched after Ottoman State and Bulgaria actively involved to First World War. The Alliance State armies, defeated Serbia in December 1915 and captured Belgrade and Nis. Thus, disappeared obstacle in order to provide inter-ally transportation from Berlin to Istanbul. After this obstacle disappeared, a regulation was prepared by Austria-Hungary under the name of Balkan Train, and a regulation was issued regarding who will get on this train, which will travel and transport between the allied states This regulation was sent to allied states and the said regulation became an instruction with inter-state cooperation. This train was different from previous trains using this line. The train’s use frame was drawn with the 19-point instruction made specially.

PDF

___

TsDİA: Din ve Dışişleri Bakanlığı
İİ BAN: Balkan Araştırma Enstitüsü Tarih Yayınları, Birinci Dünya Savaşı
BOA: Hariciye Nezareti İdare
BAYUR Yusuf Hikmet, Türk İnkılabı Tarihi, Cilt: II Kısım: IV, TTK Yay., Ankara 1991.
ENGİN Vahdettin, “Rumeli Demiryolu”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, c. 35, Diyanet Vakfı Yay., İstanbul, 2008, s. 235-237.
GÜMÜŞ Musa, “1893’ten 1923 Chester Projesi’ne Türk Topraklarında Demiryolu İmtiyaz Mücadeleleri ve Büyük Güçler”, Tarih Okulu Dergisi, S. X, İzmir Mayıs-Ağustos, 2011, s. 151-194.
HÜLAGÜ Metin, Sultan II. Abdulhamid Dönemi ve Demiryolu Politikası (1876-1909), http://www.metinhulagu.com/images/dosyalar/20120302112500_0.pdf, (E.T. 09.04.2018)
KAHYA Esin, Türkiye’de İlk Demiryolları, Belleten, LII, Sayı 202, Nisan 1988, s. 211-212.
KALÇEV, Kalço K., Bılgaro-Turski Voennopolitiçeski Otnoşeniya (1915-1918), İzdatelstvo Universitet, “Sv. Sv. Kiril i Metodi” Veliko Tırnovo, 2011.
KOLAY Arif, “Anadolu’da İşletmeye Açılan İlk Demiryolu Hattı: İzmir-Kasaba (Turgutlu) Demiryolu”, Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, Yıl:5, Sayı 54, Ekim 2017, s. 89- 106.
LALKOV M., Mejdu Vıztorga i Pokrusata Bılgariya Po Vreme Na Voynite 1912-1918, Biblioteka Bılgaria, Sofiya 1993.
NARİNÇ Ökkeş, Bulgar kaynaklarına Göre Birinci Dünya Savaşında Bulgaristan ve Türk Bulgar İlişkileri (1914-1918), (Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Doktora Tezi) , Ankara 2017.
STANEV N., Nai-Nova İstoriya Na Bılgariya 1912-1920, İlüstratsii, Kıniga II Voyni Za Obedinenie, Peçatnitsa S.M. Staykova, Sofiya, 1925.
TURNA Nalan, 19. YY.’den 20. YY.’ye Osmanlı Topraklarında Seyahat, Göç ve Asayiş Belgeleri, Kaknüs Yayınları, İstanbul 2013.
YILDIRIM İsmail, Cumhuriyet Döneminde Demiryolları (1923-1950), ATAM, Ankara, 2001.
YILDIRIM İsmail, “Osmanlı Demiryolu Politikasına Bir Bakış”, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, C. 12, S. 1, Elazığ, 2002, s. 313-324.
YILDIZ M. Cengiz, “Osmanlı’dan Günümüze Demiryolu Politikalarına Genel Bakış”, Trafik ve Yol Güvenliği II. Ulusal Kongresi Bildiri Metni, Ankara 7-9 Mayıs 2003 (https://d1wqtxts1xzle7.cloudfront.net/35761851/Osmanlidan_Gunumuze_Demiryolu_ Politikalarina_Genel_Bakis.pdf?1417179503=&response-content 04.07.2020)
YILMAZ İlkay, Serseri, Anarşist ve Fesadın Peşinde, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul 2014.