12 Mart Müdahalesine Giden Yolda Cumhurbaşkanı’na Gelen Şikâyet ve Öneriler

1970 yılının başlarında, Türkiye’de birkaç yıldan beri var olan anarşinin boyutuhükümet ve devlet açısından tehlikeli bir hal almaya başlamıştır. Toplumun her kesimindeaskeri bir müdahale beklentisinin arttığı bu yıldan itibaren yaşanan anarşiye kayıtsızkalamayan bazı siyasi partiler, Meclis üyeleri ve sivil toplum örgütleri CumhurbaşkanıCevdet Sunay’a şikâyet ve çözüm önerilerini içeren bir takım başvurulardabulunmuşlardır. Bu çalışmanın amacı, bu başvuruları temel alarak 12 Mart 1971Müdahalesi’ne giden günlerde olaylar karşısında söz konusu bu siyasi partilerin, Meclisüyelerinin ve sivil toplum örgütlerinin tavır ve tutumlarının ne olduğunu ortaya koymak veen önemlisi de şikâyet ve çözüm önerilerini incelemektir. Çalışmada, temel olarakCumhurbaşkanlığı Cevdet Sunay Arşivi’ne ait belgelerle birlikte resmi yayınlar, süreliyayınlar ve telif eserler kullanılmıştır.

Complaints and Suggestions to the President during the March 12 Military Intervention

In the beginning of 1970, the extent of the anarchy that had existed for several years in Turkey began to turn into a dangerous situation for the state and government. Some political parties, members of the Parliament and, non-governmental organizations who could not remain indifferent to the anarchy experienced during that year, when the expectation of a military intervention increased in every part of the society, made a lot of applications including complaints and solutions to President Cevdet Sunay. The purpose of this study is to reveal the attitudes and attitudes of these political parties, members of the Parliament and, non-governmental organizations in the face of the events in the days leading up to the March 12, 1971 Intervention, and above all to examine their complaints and solutions. In this study, official publications, periodicals and, copyrighted works were used along with the documents belonging to the Presidency of Cevdet Sunay’s Archive.

PDF

___

T.C. Cumhurbaşkanlığı Cevdet Sunay Arşivi (CCSA)
CCSA, Yer No: 5/6-19; Fihrist No: 7781-73, 74.
CCSA, Yer No: 5/6-19; Fihrist No: 7781-48.
CCSA, Yer No: 5/6-19; Fihrist No: 7781-49.
CCSA, Yer No: 5/6-19; Fihrist No: 7781-72.
CCSA, Yer No: 5/6-19; Fihrist No: 7781-75.
CCSA, Yer No: 5/6-19; Fihrist No: 7781-76.
CCSA, Yer No: 5/6-19; Fihrist No: 7781-55.
CCSA, Yer No: 5/6-19; Fihrist No: 7781-28.
CCSA, Yer No: 5/6-19; Fihrist No: 7781-50.
CCSA, Yer No: 5/6-19; Fihrist No: 7781.
CCSA, Yer No: 5/6-19; Fihrist No: 7781-11.
CCSA, Yer No: 5/6-19; Fihrist No: 7781-52.
CCSA, Yer No: 5/6-19; Fihrist No: 7781-15.
CCSA, Yer No: 5/6-19; Fihrist No: 7781-5.
ARSLAN, Esat, (Yayına Haz.), Türk Parlamento Tarihi TBMM XVI. Dönem (1977-1980), C. 3, Haz. Esat Arslan, TBMM Yayınları, Ankara 2012.
ÇOKER, Fahri, (Yayına Haz.), Türk Parlamento Tarihi Cumhuriyet Senatosu Üyelerinin Özgeçmişleri (1966-1980), C. 2, TBMM Vakfı Yayınları No; 20, Ankara 1999.
TBMM Albümü 1920-2010, Cilt 2: 1950-1980, Basım:2, TBMM Basın ve Halkla İlişkiler Müdürlüğü Yayınları No:1, Ankara 2010.
Akşam
Cumhuriyet
Dünya
Milliyet
Tercüman
AHMAD, Feroz, Demokrasi Sürecinde Türkiye (1945-1980), 4.Baskı, Hil Yayınları, İstanbul 2010.
AHMAD, Feroz, Modern Türkiye’nin Oluşumu, 9. Basım, Kaynak Yayınları, İstanbul 2011.
AYDIN, Suavi-Yüksel Taşkın, 1960’tan Günümüze Türkiye Tarihi, İletişim Yayınları, İstanbul 2014.
ÇAVDAR, Tevfik, Türkiye’nin Demokrasi Tarihi 1950’den Günümüze, 5. Baskı, İmge Kitabevi, Ankara 2013.
ÇETİNKAYA, Hikmet, 68’den 78’e Sancılı Yıllar Kuşatılmış Sokaklar, 6. Basım, Günizi Yayıncılık, İstanbul 2006.
DURSUN, Davut, 12 Mart Darbesi: Hatıralar, Gözlemler, Düşünceler, Şehir Yayınları, İstanbul 2003.
EROĞUL, Cem, “Çok Partili Düzenin Kuruluşu: 1945-1971”, Geçiş Sürecinde Türkiye, Derleme: Irvın C. Schınk ve E. Ahmet Tonak, Baskı: 6, Belge Yayınları, İstanbul 2013, s. 173-243.
HALE, William, Türkiye’de Ordu ve Siyaset, Çeviri: Ahmet Fethi, Alfa Yayınlar, İstanbul 2014.
HATİPOĞLU, Atakan, CHP’nin İdeolojik Dönüşümü: Kemalizmden Sosyal Demokrasiye, 2. Basım, Kaynak Yayınları, İstanbul 2012.
KİLİ, Suna, 1960-1975 Döneminde Cumhuriyet Halk Partisinde Gelişmeler-Siyaset Bilimi Açısından Bir İnceleme-, Boğaziçi Üniversitesi Yayınları, İstanbul 1976.
ÖZDEMİR, Hükmet, “Siyasi Tarih (1960-1980)”, Türkiye Tarihi 4 Çağdaş Türkiye 1908-1980, Yayın Yönetmeni: Sina Akşin, 12. Basım, Cem Yayınevi, İstanbul 2013, s. 227-286.
SOYSÜREN, Ali Haydar, Türkiye Birlik Partisi’nin Kuruluşu ve Faaliyetleri (1966-1980), (Marmara Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi), İstanbul 2014.