Geleneksel Oda-Sofa Düzenlemelerinden Öğrendiklerimiz; Kula- Manisa Geleneksel Konutları

Anadolu geleneksel konut mimarisi; mimari özellikleri ve tasarım ilkeleriyle mimarlık tarihimizin önemli bir parçasıdır. Yapılar, plan kurgusunda, yaşama ve servis birimleriyle, kendi içlerinde bir bütün olarak düzenlenmiştir. Kula geleneksel konutları, Anadolu’nun merkezinde yer alan konumuyla, Türk evinin yada Osmanlı evinin tüm mimari özelliklerini yansıtır. Yapılar, 17. yüzyıl başından itibaren, 20. yüzyıl başına kadar inşa edilmiştir. Ancak, günümüze, genellikle 18. yüzyılın sonlarından, 20. başlarına kadar ki sürece ait konut mimarisi ulaşabilmiştir. Anadolu’daki geleneksel konutlara mimari öğelerinin planlanması yönüyle bakıldığında, iki temel öğenin ön planda olduğu söylenebilir. Bunlar “odalar” ve “odalar arası ortak alan olan sofa” mekanlarıdır. Çalışma kapsamında, Anadolu geleneksel konutlarının, oda ve sofalarının tasarım kurgusu kapsamlı olarak incelenmiştir. Bununla birlikte, Kula evlerinin, oda ve sofa bağlantılarına ilişkin değerlendirilmeler yapılmıştır.

Learning from Hall and Room Arrangements; Examples from Kula – Manisa Traditional Houses

Anatolian traditional housing architecture is an important part of our architecturalhistory with its architectural features and design principles. The buildings are arranged in planfiction, living, and service units, as a whole within themselves. Kula traditional residencesreflect the architectural features of the “Turkish House” or the “Ottoman House” with itslocation in the center of Anatolia. The buildings were built from the beginning of the 17thcentury until the beginning of the 20th century. However, the traditional architecture of theprocess from the late 18th to the early 20th century has reached today. When looking at thetraditional houses in Anatolia in terms of planning architectural elements, it can be said that twobasic elements are at the forefront. These are "rooms" and "halls" which are common areasbetween rooms. Within the scope of the study, the design fiction of the rooms and halls ofAnatolian traditional housing was examined. Also, evaluations regarding Kula houses, rooms,and sofa connections have been made.

PDF

___

ALTINER, Ahmet Turan - Cüneyt Budak, Konak Kitabı, Tepe Yayınları, İstanbul 1997.
ATALAN, Özlem, Sürdürülebilir Mimaride, Kula Geleneksel Konutlarının Tasarım Anlayışı ve Yapım Malzemesi, Edebiyat, Eğitim, Sanat ve İktisat, Berikan Yayın Evi, Ankara 2018.
ATALAN, Özlem-Elif Süyük Makaklı, Türklerde Yaşama Kültürünün Değişimi; Tek Mekân Göçebe Çadırından, Minimalist Dairelere Geçiş, Sosyo-Economik Stratejiler 4: Tasarım Stratejileri, Publisher: Ijopec, 2018 Londra.
BAMMER, Anton. Çadır ile Anadolu Evi İlişkileri İstanbul Habitat 2, Tarihten Günümüze Anadolu’da Konut ve Yerleşme, Türkiye Ekonomik ve Toplumsal Tarih Vakfı, Ofset Yayınevi, İstanbul 1996, s.243-250.
BEKTAŞ, Cengiz, Türk Evi, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, 1996 İstanbul.
BOZER, Rüstem, Kula Evleri, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara, 1988.
ELDEM, Sedat Hakkı, Türk Evi Plan Tipleri, ITÜ Mimarlık Fakültesi, Baskı Atölyesi, İstanbul, 1968.
ELDEM, Sedat Hakkı, Türk Evi Plan Tipleri, İstanbul Teknik Üniversitesi, Mimarlık Fakültesi Yayınları, İstanbul 1955.
ELDEM, Sedat Hakkı, Türk Evi Osmanlı Dönemi, İstanbul: Türkiye Anıt Çevre Turizm Değerlerini Koruma Vakfı, İstanbul 1984.
GÜNAY, Reha, Türk Ev Geleneği ve Safranbolu Evleri, Yem Yayınları, İstanbul 1998.
KUBAN, Doğan, “Türk Ev Geleneği Üzerine Gözlemler.” Türk ve İslam Sanatı Üzerine Denemeler, Arkeoloji ve Sanat yayınları, İstanbul 1982, s. 195- 209.
KUBAN, Doğan, Türk Hayatlı Evi, Eren Yayınları, İstanbul 1995.
KUBAN, Doğan, Osmanlı Mimarisi, Yem Yayın, İstanbul 2007.
KÜÇÜKERMAN, Önder , Kendi Mekanının Arayışı İçinde Türk Evi, Türkiye Turing ve Otomobil Kurumu, İstanbul 1991.
RAPOPORT, Amos “Theory, Culture and Housing,”, Housing, Theory And Society, Vol. 17, No. 4, 2000, s. 145-165.
TANYELI Uğur, “Anadolu’da Bizans, Osmanlı Öncesi ve Osmanlı Dönemlerinde Yerleşme ve Barınma Düzeni”, Tarihten Günümüze Anadolu’ da Konut ve Yerleşme, Tarih Vakfı Yayınları. İstanbul 1996.
TOSUN, Yılmaz, “Milli Mimarimizde Kula Evleri”, Ticaret Matbaacılık T.A.Ş.,İzmir 1969.
YÜREKLİ Ferhan., YÜREKLİ Hülya, Türk Evi- The Turkish House, Birinci Baskı, Yem Yayın, İstanbul 2005.
AKIN, Nur- Zeren Nuran-et al, Conservation Aimed Development Plan Report of Kula, Manisa, 1994.
AKYÜZ, Eti – Deniz Orhun, Bilge Yıldırım, Özlem Arıtan, Kuladan iki ev, Ege Mimarlık, 33, İzmir 2000.
ATALAN, Özlem A Research on the Historical Changing Process of the Coastal Settlement of the Bosphorus and its Conservation Modals; Ortaköy-Kuruçeşme Coast”, Phd Thesis, Yildiz University FBE, İstanbul 2008.
CAGDAS, Gülen, A shape grammar: The language of traditional Turkish houses. Environment and Planning B: Planning and Design 23(4), 443–464, 1996.
DERIN, Emine, Manisa İli Kula İlçesindeki Sakız Tipi Evler Ve Koruma Sorunları Üzerine Bir Araştırma, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul 2019, s. 128-206.
KAZMAOĞLU, Murat ve Tanyeli, Uğur, Anadolu Konut Mimarisinde Bölgesel Farklılıklar, Yapı: 33, 1979/13 İstanbul 1979.
KIRTAŞ, Esra, Evaluation Of Architectural Heritage Characteristics Of Bekirbeyler House In Kula, Manisa, Thesis Submitted To The Graduate School Of Engineering And Sciences Of Izmir Institute Of Technology In Partial Fulfilment Of The Requirements For The Degree Of Master Of Science In Architectural Restoration, 2013.
KÖSE, Abdullah, Türkiye'de Geleneksel Kırsal Konut Planlarında Göçebe Türk Kültürü İzleri, Afyon Kocatepe Üniv. Sosyal Bilimler Dergisi (Cilt 2), Afyon 2005.
URL 1. http://www.pulhane.com/KatalogSayfalari/k197813.html (E.T. 06.05.2020)
URL2. http://www.admimofis.com/ProjectDetails.aspx?pID=MP8Rnp3rOWM%3D (E.T. 01.05.2020)