Gamze MUZ, Merve DAĞDELEN, Gülhan KÜÇÜK ÖZTÜRK, Nilay TURAÇ

Hemodiyaliz Tedavisi Alan Bireylerde Beden İmgesinin Yaşam Niteliğine Etkisi

Amaç: Bu çalışma Hemodiyaliz tedavisi alan bireylerde beden imgesininyaşam niteliğine etkisini belirlemek amacıyla planlanmıştır.Yöntem: Çalışmanın örneklemi 133 birey oluşturmaktadır. Verilerintoplanmasında anket formu, beden imgesinin yaşam niteliğine etkisiölçeği (BİYNE) kullanılmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde MannWhitney U, Kruskall Wallis testi, normallik testleri, tanımlayıcı istatistiklerkullanılmıştır. Çalışma için kurum izni, etik kurul ve bireylerdensözel onam alınmıştır.Bulgular: Bireylerin %53’ü erkek, yaş ortalamaları 57.97±14.68,%90.2’si tanı süresi 2-5 yıldır. Bireylerin tanı süresi, diyete uyum, çalışmadurumu ile BİYNE ölçeği “davranış üzerine etki” alt boyutu, gelirdurumu ile BİYNE ölçeği toplam puan ve “günlük yaşantı üzerine etki”alt boyutu ve eğitim durumu ile “karşı cinsle etkileşime etki” alt boyutuile aralarında istatistiksel olarak anlamlı bir fark olduğu belirlenmiştir(p0.05).Sonuç: HD tedavisi alan bireylerde beden imgesinin yaşam niteliğineetkisinin önemli bir faktör olduğu görülmektedir.

The Effects of Body Image on Quality of Life in Individuals Undergoing Hemodialysis

Aim: This study aims to determine the effects of the body image on quality of life in individuals undergoing hemodialysis (HD) treatment. Method: The sample group of the study comprised 133 individuals undergoing HD treatment. A questionnaire and the Scale of the Body Image Quality-of-Life Inventory (BIQLI) were used to collect the data. Mann Whitney U, Kruskall Wallis test, and descriptive statistics were used to evaluate the data. For the study, institutional and ethics committee permission was given. Results: Of the participants included in the study, 53% were male, the average age was 57.97±14.68 and 90.2% had a diagnostic duration of one to five years. There was a statistically significant difference between duration of diagnosis, dietary compliance, working status and its subscale “effect on behavior/attitude,” income level and total score of the BIQLI scale and its subscale “effect on daily life,” and educational status and its subscale “interaction with opposite sex.” No statistically significant difference was found between gender, age, marital status, and existence of additional chronic disease as well as all the subscale and total scores of the BIQLI Scale. Conclusion: It was concluded that the results of the BIQLI were important factors in patients undergoing HD treatment.

PDF

___

1 . Nissenson AR, Fine RN. Klinik Diyaliz. 4th ed. Akoğlu E, editor. Ankara: Güneş Tıp Kitap Evleri; 2009. p. 927-37.
2 . Arslan E, Karadakovan A. Dahili ve cerrahi hastalıklarda bakım. Adana: Nobel Kitabevi; 2010. p. 877.
3 . Biçer S, Şahin F, Sarıkaya Ö. Hemodiyaliz hastalarının yeterli diyaliz hakkında bilgi düzeylerinin incelenmesi ve bu konuda eğitilmesi. Bozok Tıp Dergisi. 2013;3(3):36-43. Available from: http://dergipark.ulakbim. gov.tr/bozoktip/article/view/5000016146/5000016039
4 . Süleymanlar G, Utaş C, Arinsoy T, Ateş K, Altun B, Altiparmak MR. A population-based survey of Chronic REnal Disease in Turkey-the CREDIT study. Nephrol Dial Transplant. 2011;26:1862-71. doi: 10.1093/ndt/gfq656.
5 . Süleymanlar G, Ateş K, Seyyahi N. Türkiye’de Nefroloji, Diyaliz ve Transplantasyon: Registry 2014. Ankara: Türk Nefroloji Derneği Yayınları; 2015.
6 . Oygar D, Altıparmak MR, Apaydın S, Pekpak M, Erek E, Serdengeçti K. Hemodiyaliz hastalarında yaşam süresi ve yaşam süresini etkileyen faktörler. Türk Nefroloji Diyaliz ve Transplantasyon Dergisi. 2003;12(1):52-60. Available from: http://tndt.org/pdf/pdf_TNDT_425. pdf
7 . Acaray A, Pınar R. Kronik hemodiyaliz hastalarının yaşam kalitesinin değerlendirilmesi. C.Ü. Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi. 2004;8(1):1- 11. Available from: http://eskidergi.cumhuriyet.edu.tr/makale/882.pdf
8 . Demiralp M, Demiralp B, Sarıkoç G, İyigün E, Açıkel C, Başbozkurt M. Beden imgesinin yaşam niteliğine ölçeğinin geçerlilik ve güvenilirlik çalışması. Anatolian Journal of Psychiatry. 2015;16(Special Issue 1):82- 90. doi: 10.5455/apd.180135.
9 . WHOQOL Group. The World Health Organization Quality of Life assessment (WHOQOL): Development and general psychometric properties. Soc Sci Med. 1998;46(12):1569-85. Available from: http:// www.psychology.hku.hk/ftbcstudies/refbase/docs/ thewhoqolgroup/1998/71_TheWHOQOLGroup1998.pdf
10 . Aksoy A, Oğur S. Bitlis ilinde rutin olarak diyaliz ünitesine bağlanan diyaliz hastalarının sıkıntı durumlarının belirlenmesi. Bitlis Eren Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi. 2015;4(2):112-21. doi: 10.17798/ beufen.21094.
11 . Erkal S, Pek H. Beden imajında değişimler ve hemşirenin rolü. Hemşirelik Bülteni. 1993;30(7):61-71. Available from: http://dergipark. gov.tr/download/article-file/95541
12 . Aktaş N, Aştı Atabek T, Bakanoğlu E, Çelebioğlu M. Bir hemşirelik yüksekokulu öğrencilerinin beden imgesi algısının belirlenmesi. İstanbul Üniversitesi Florence Nightingale Hemşirelik Dergisi. 2010;18(2):63-71. Available from: http://dergipark.gov.tr/download/ article-file/95027
13 . Croll J. Body image and adolescents. In: Stang J, Story M. editors. Guidelines for Adolescent Nutrition Services. Minneapolis, MN: Center for Leadership, Education and Training in Maternal and Child Nutrition, Division of Epidemiology and Community Health, School of Public Health, University of Minnesota; 2005. p. 155-66. Available from: http://cmapspublic2.ihmc.us/rid=1JWW1ZDY3-11P9HDT-5HNV/ body%20awareness.pdf
14 . Gleeson K, Frith H. Constructing body image. J Health Psychol. 2006;11(1):79-90. doi: 10.1177/1359105306058851.
15 . Cash TF, Fleming E. The impact of body image experiences: Development of the body image quality of life inventory. lnt J Eat Disord. 2002;31(4):455-60. doi: 10.1002/eat.10033.
16 . Cash TF, Morrow JA, Hrabosky JI, Perry AA. How has body image changed? A cross-sectional investigation of college women and men from 1983 to 2001. J Consult Clin Psychol. 2004;72(6):1081-9. doi: 10.1037/0022-006X.72.6.1081.
17 . Bucchianeri MM, Fernandes N, Loth K, Hannan PJ, Eisenberg ME, Neumark-Sztainer D. Body dissatisfaction: Do associations with disordered eating and psychological well-being differ across race/ ethnicity in adolescent girls and boys? Cultural Diversity and Ethnic Minority Psychology. 2016;22(1):137-46. doi: 10.1037/cdp0000036.
18 . Dane E. Hemodiyaliz hastalarının psikolojik dayanıklılık durumları ve etkileyen faktörlerin değerlendirilmesi [master's thesis]. İstanbul: Acıbadem Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü; 2015.
19 . Cash TF, Jakatdar TA, Williams EF. The body image quality of life inventory: Further validation with college men and women. Body Image. 2004;1(3):279-87. doi: 10.1016/S1740-1445(03)00023-8.
20 . Kapıkıran NA. İdeal ve gerçek benlik kavramı ölçeğinin güvenirliği ve geçerliği. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2004;16:14- 25. Available from: http://dergipark.gov.tr/download/article-file/114772
21 . Tsay SL, Healstead M. Self-care, self-efficacy, depression and quality of life among patients receiving hemodialysis in Taiwan. Int J Nurs Stud. 2002;39(3):245-51. doi: 10.1016/S0020-7489(01)00030-X.
22 . Walters BAJ, Hays RD, Spitzer KL, Friedman M, Carter WB. Health related quality of life, depressive symptoms, anemia and malnutrition at hemodialysis initiation. Am J Kidney Dis. 2002;40(6):1185-94. doi: 10.1053/ajkd.2002.36879.
23 . Kara B. Hemodiyalize giren son dönem böbrek yetmezlikli hastalarda öncelikli sorunlardan biri: Yaşam kalitesi. TAF Prev Med Bull. 2012;11(5):631-8. doi: 10.5455/pmb.1-1322594381.
24 . Beşer E, Kara S, Dicleli T, Günay O. Kayseri ilindeki hemodiyaliz hastalarının yaşam kalitesi ve ilişkili faktörler. Türkiye Halk Sağlığı Dergisi. 2010;8(2):83-94. Available from: http://dergipark.gov.tr/ download/issue-file/1387
25 . Kurt E. Romatoid artrit’li hastalarda beden imajı ve benlik saygısı [master’s thesis]. İstanbul: Haliç Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü; 2010.
26 . Sathvik BS, Parthasarathi G, Narahari MG, Gurudev KC. An assessment of the quality of life in hemodialysis patients using the WHOQOL-BREF questionnaire. Indian Journal of Nephrology. 2008;18(4):141-9. doi: 10.4103/0971-4065.45288.
27 . Suet-Ching WL. The quality of life for Hong Kong dialysis patients. J Adv Nurs. 2001;35(2):218-27. doi: 10.1046/j.1365-2648.2001.01839.x.
28 . Tan M, Karabulutlu E. Sürekli Ayaktan Periton Diyalizi (SAPD) uygulanan hastaların benlik saygısı ve beden imajını algılayışları. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi. 2004;7(3):67-73. Available from: http://dergipark.gov.tr/download/article-file/29243
29 . Durmaz Akyol A, Karadakovan A. Hemodiyalize giren hastaların yaşam kalitesi ve özbakım gücü ile bunlar üzerine etkili değişkenlerin incelenmesi. Ege Tıp Dergisi 2002;41(2):97-102. Available from: http:// egetipdergisi.com.tr/pdf/pdf_EGE_93.pdf
30 . Suet-Ching WL. The quality of life for Hong Kong dialysis patients. Journal of Advanced Nursing. 2001;35(2):218-27. doi: 10.1046/j.1365-2648.2001.01839.x.
31 . Kurt E, Özdilli K, Yorulmaz H. Romatoid Artrit’li hastalarda beden imajı ve benlik saygısı. Nöropsikiyatri Arşivi. 2013;50(3):202-8. Available from: http://noropsikiyatriarsivi.com/sayilar/419/buyuk/202-208.pdf
32 . Miller ER, Erlinger TP, Young DR, Jehn M, Charleston J, Rhodes D, et al. Results of the diet, exercise, and weight loss intervention trial. Hypertension. 2002;40(5):612-8. doi: 10.1161/01. HYP.0000037217.96002.8E.
33 . Kılıç E, Taycan O, Belli AK, Özmen M. Kalıcı ostomi ameliyatının beden algısı, benlik saygısı, eş uyumu ve cinsel işlevler üzerine etkisi. Türk Psikiyatri Dergisi. 2007;18(4):302-10. Available from: http://www. turkpsikiyatri.com/C18S4/02kaliciOstomi.pdf