Yağışa bağlı zeytin yetiştiriciliğinde toprak ve su koruma önlemleri: alternatif toprak işleme uygulamaları

Türkiye'de zeytin yetiştiriciliği, genellikle kurak iklim koşullarında ve eğimli alanlarda, yağışa bağlı olarak gerçekleştirilmektedir. Bu tür alanlarda toprak işleme gibi kültürel uygulamalar, toprak ve su koruma bakımından oldukça önemlidir. Geleneksel toprak işleme uygulamalarında, toprak ve su koruma yönünden sakıncalar ortaya çıkmaktadır. Özellikle eğimli zeytin yetiştirme alanlarında, su erozyonuyla birlikte oluşan toprak kayıpları önemli sorunlar arasında yer alır. Ayrıca, yanlış uygulanan mekanizasyon sonucunda zeytin ağacı kökleri zarar görmekte ve dolayısıyla verimde azalma meydana gelmektedir. Bu sorunların çözümü için toprak işleme uygulamalarında, yıllık yağış miktarı, sıcaklık ve eğim gibi faktörlerin göz önünde bulundurulması gerekmektedir. Bu nedenle, ülkemiz zeytin yetiştiriciliği alanlarında geleneksel toprak işleme yöntemleri yerine uygulanabilecek alternatif yöntemlere gerek duyulmaktadır. Bu çalışmada, ülkemiz zeytin yetiştiriciliği bakımından benzer özellik taşıyan diğer ülkelerde uygulanmakta olan toprak işleme yöntemlerinin, ağaç gelişimine, verime ve erozyona karşı etkileri, toprak ve topografık yapıya uygun mekanizasyon olanakları incelenmiş ve ülkemiz koşullarında zeytin yetiştiriciliği için önerilebilecek uygun toprak işleme yöntemleri belirtilmiştir.

Soıl and water conservation measures in rainfed olive growing: alternative soil tıllage practices

Olive growing in Turkey is generally realized in the rainfed conditions in sloped areas and arid climate conditions. In these areas, cultural practices like soil tillage are very much important with regard to soil and water conservation. In traditional soil tillage practices, problems related to soil and water conservation arise. Roots of olive trees are damaged because of that mechanization are practiced as wrongly, so yield also is decreased. For solution of these problems, the factors such as annual amount of rainfall, weather temperature and slope of land should be considered for soil tillage practices. Therefore, alternative cultivation methods instead of traditional tillage practices are needed in the country's olive growing areas. In this study, effects on tree growing, yield and erosion of soil tillage methods which have been applied by the other countries seem like with regard to our country's olive growing, and mechanization possibilities which are suitable for soil and topographic characters were examined, and suitable soil tillage methods for olive growing which may be suggested for our country conditions were presented.

PDF

___

Anonim. 2004. Türkiye'de ve Dünyada Zeytin Üretim Alanları, Zeytincilik Araştırma Enstitüsü (ZAE), 21 Mayıs 2004, htlp//wvw.zae.gov.tr/ekonorni/l .asp.
Anonim. 1997. Dünya Zeytin Ansiklopedisi, Uluslararası Zeytinyağı Konseyi, İspanya, 479 s.
Castro, J. 1993. Control de la erosion en cultivos lenosos con cubiertas vegetales vivas, Departamento de Agronomia, Universita di Cordoba (Anonim, 1997'den alınmıştır).
Çeçen, K. 1966. Zeytinliklerde toprak nasıl işlenir ve toprak su muhafaza tedbirleri nasıl alınır? Tarım Bakanlığı, Ziraat İşleri Genel Müdürlüğü Yayınları Sayı: A-112, Ankara, 37 s.
Çeçen, K. 1970. Zeytin ağaçlarının su ihtiyaçlarının tespiti ile ilgili bir çalışma. Zeytincilik Araştırma Enstitüsü Yayınları, Sayı: 6, Bornova, 24 s.
Dunjo, G., Pardini, G, ve Gispert, M. 2004. The role of use-land cover on runoff generation and sediment yield at a microplot scale, in small Mediterranean catchments, Journal of Arid Environments, 57,99-116.
Fernandez, J.E. ve Moreno, F. 1999. Water use by the olive tree, Journal of CropProduction Crop Production, 2: 101 -162.
Gomez, J.A., Giraldez, J.V. ve Fereres, E. 2001. Rainfall interception by olive trees in relation to leaf area, Agricultural Water Management, 49, 65-76.
Gomez, J.A., Vanderlinden, K., Giraldez, M. ve Fereres, E. 2002. Rainfall concentration under olive tress, Agricultural Water Management, 55, 53-70.
Gökçe, O. 1994. Türkiye'de orman zeytin ilişkileri, sorunları ve çözüm yollarına yönelik yeni yaklaşımlar. Türkiye I. Tarım Ekonomi Kongresi, 8-9 Eylül, İzmir, 1, 197-206.
Hernandez, A. J., Lacasta, C. ve Pastor J. 2005. Effects of different management practices on soil conservation and soil water in a rainfed olive orchard. Agricultural Water Management, 77, 232-248.
Kaya, Ü. 2005. Ege Bölgesinde Yağışa Bağlı Zeytin Yetiştiriciliğinde Uygulanabilecek Toprak ve Su Koruma Önlemlerinin Belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarımsal Yapılar ve Sulama A.B.D., İzmir.
Kay, B. D. ve VandenBygaart, A.J., 2002. Conservation tillage and stratification of porosity and soil organic matter, Soil and Tillage, 66: 107-118.
Martinez, j. R., Zuazo, V. H. ve Raya, A. M. 2005. Environmental impact from mountainous olive orchards under different soil-management systems (SE Spain), Science of the Environment, 358, 46-60.
Moreno, F. 2001. Soil conversation in olive orchards. Olive orchard management in rainfed conditions: New perspectives, 22 January- 2 February, Sfax, Tunusia, 23 p.
Mutaf, E. 1974. Tarım Alet ve Makinaları. I. Cilt. Ders Kitabı. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları No: 218, Bornovaİzmir, 418 s.
Pastor, M. 1989. Efecto del no-laboreo en olivar sobre la infıltracion de agua en el suelo, Investigation Agraria, Prod, y Prot. Vegetales, 4(2), 225-247. (Anonim, 1997' den alınmıştır.)
Pastor, M. ve Castro, J. 1995. Soil management systems and erosion. Olivae, 59: 64-75.
Touzani, A. 2001. Characteristics of Mediterraean olive growing in rainfed conditions and main constraints for its development. Olive Orchard Management in Rainfed Conditions, New Perpectives, 22 January- 2 February 2001, Sfax, Tunusia, 13 p.
Trigue, A. 1994. Olive groves in arid zones: New conceptions to Valorize land and climatic resources. International Conference on Land and Water Resources Management in the Mediterranean Region: Valenzo Bari Italy, 13 p.
Yalçın, M., Kalecik, N., Yalçınkaya, E., Ergun, M. E., Acıcan, T., Çetin, Ö., Söğüt, A., Şarlar, G., ve Nogay, T. 2006. Marmara bölgesi zeytin bahçelerinde toprak işleme sistemlerinin karşılaştırılması. Tarım Makinaları Bilimi Dergisi, 2(2), 147-152.
Yalçınkaya, E. 2001. The current status of olive growing in Turkey. Atatürk Bahçe Kültürleri Merkez Araştırma Enstitüsü Yayınları, Yalova, 4 s.