Hasan HALİLOĞLU, Vedat BEYYAVAŞ, Ahmet YILMAZ

İkinci ürün soya tarımında farklı ekim zamanlarının verim ve verim unsurlarına etkisi

Harran Ovası ekolojik koşullarında ikinci ürün soya tarımında en uygun ekim zamanının belirlenmesi amacıyla yapılan bu çalışma. Harran Tarımsal Araştırma Enstitüsü deneme alanında 1998 ve 2000 yıllarında yürütülmüştür. Çalışmada Ataem-I, Mitchell, A-3935 ve A-3127 soya çeşitleri, 10 Haziran, 20 Haziran, 30 Haziran ve 10 Temmuz olmak üzere, 4 farklı ekim zamanında ekilmiştir. Deneme, tesadüf bloklarında bölünmüş parseller deneme desenine göre, 3 tekrarlamalı olarak yürütülmüştür. Çalışmadan elde edilen 1998 ve 2000 yılı sonuçlarına göre; sırasıyla bitki boyunun 60.1-120.7, 56.3-108.0 cm; ilk bakla yüksekliğinin 8.2-17.6, 5.3-16.2 cm; bakla sayısının 37.2-77.3, 35.7-70.9 adet/bitki; bin tane ağırlığının 129.7-170.0, 144.7-178.3 g; verimin 234.2-400.3, 232.4-361.4 kg; yağ oranının % 19-25.7, 20.3-23.0 arasında değiştiği saptanmıştır. En yüksek verim ilk yıl A 3935 çeşidinden 20 Haziran ekiminden; ikinci yıl ise A-3935 ve Ataem- I çeşitlerinden 10 ve 20 Haziran ekimlerinden elde edilmiştir.

The effects of different sowing time on yield and yield components on soybean production as second crop

This study was carried out under Harran Plain ecological conditions in 1998 and 2000. The objective of this research was to determine soybean optimum sowing time as second crop. In this study, four soybean varieties (Ataem-I, Mitchell, A-3935 ve A-3127) were used with four different sowing dates (10 June, 20 June, 30 June and 10 July) in both of the experiment years. Experimental set up was split plot design with three replications. Results indicated that the plant heights were between 60.1 to 120.7 and 56.3 tol08.0 cm; first pod height ranged between 8.2-17.6 and 5.3-16.2 cm; pod number per plant varied from 37.2-77.3, 35.7-70.9; thousand seeds weight values changed between 129.7-170.0, 144.7-178.3 g; seed yield per da was between 234.2-400.3, 232.4-361.4 kg; oil content was between 19-25.7, 20.3-23.0 %; for 1998 and 2000, respectively. The highest yield was obtained from A-3935 cultivar with sowing date of 20th of June at first year; and A-3935 and Ataem-I cultivars with sowing dates of 10th and 20th of June at second year.

PDF

___

Anonim, 2001. Meteoroloji Genel Müdürlüğü, Şanlıurfa İl Müdürlüğü, Şanlıurfa ili aylık ve yıllık iklim kayıtları. Şanlıurfa
Anonim, 2004a. Başbakanlık D.İ.E. Tarımsal Yapı ve Üretim, Ankara.
Anonim, 2004b. www.fao.org
Arıoğlu, H.H. 1989. Effect of planting date on yield and other characterictics of soybean World Soybean Research Conference, Proc, Vol. 2., 776-780.
Arıoğlu, H. 2000. Yağ Bitkileri Yetiştirme ve Islahı. Ç.Ü. Ziraat Fakültesi Genel Yayın No: 220 Ders kitapları, Adana.
Arıoğlu, H., Çalışkan, S., Söğüt, T., Güllüoğlu, L. ve Zaimoğlu, B. 2003. Türkiye'de yağlı tohum üretimini artırabilme olanaklarının belirlenmesi üzerinde araştırmalar. Türkiye I. Yağlı Tohumlar Bitkisel Yağlar ve Teknolojileri Sempozyumu, Bildiri Kitabı, 22-23 Mayıs, Hilton Convention Center, İstanbul.
Arslanoğlu, F., Aytaç, S. ve Karaca, E. 2005. Sinop ve Samsun lokasyonlarında ikinci ürün olarak üretilen bazı soya çeşitlerinde verim kriterlerinin belirlenmesi. Türkiye IV. Tarla Bitkileri Kongresi, Cilt I., 5-9 Eylül, Antalya, 387-392.
Atakişi, İ. K. 1978. Çukurova'da 2. ürün Olarak yetiştirilebilecek soya çeşitlerinin önemli tarımsal ve kalite özellikleri üzerinde araştırmalar. Ç.Ü. Ziraat Fakültesi Yayınları, No: 126. Bilimsel İnceleme ve Araştırma Tezleri, No: 20, 51-54.
Cinsoy, A. S., Tugay E., Atikyılmaz, N. ve Eşme, S. 2005. Ana ve ikinci ürün soya tarımında verim ve diğer bazı özellikler üzerine bir araştırma. Türkiye VI. Tarla Bitkileri Kongresi, Cilt I, 5-9 Eylül, Antalya, 399-402.
Dinç, U., Şenol, S., Sayın, M., Kapur, S. ve Güzel, N. 1998. Güneydoğu Anadolu Bölgesi Toprakları (GAT) I Harran Ovası, TÜBİTAK Tarım ve Ormancılık Grubu, Güdümlü Araştırma Projesi Kesin Raporu, Proje No TOAG-534, Adana.
Gizlenici, Ş., Üstün, A., Acar, M., Dok, M. ve Aygün, Y. 2005. Orta Karadeniz Bölgesi sahil kuşağında orta erkenci ve erkenci soya için en uygun ekim zamanının belirlenmesi. Türkiye IV. Tarla Bitkileri Kongresi, Cilt I, 5-9 Eylül, Antalya, 381- 386.
Kara, K. 2003. Değişik ekim zamanlan ve ekim sıklıklarının iki soya (Glycine max L.) çeşidinin verim ve verim unsurları üzerine etkileri; Türkiye V. Tarla Bitkileri Kongresi, Cilt I, 13-17 Ekim, Diyarbakır, 130-139.
Karacaoğlu, M. 1986 Soya Ekonomisinin Sarı Altını, s. 181, Ankara.
Karakuş, Ü. 1998. Türkiye'deki yem sektöründe soyanın yeri ve ticari unsurları. Sayı: 11.Soya Ticareti Konferansı, 27-29 Mayıs, Dünya Konferans Merkezi İstanbul.
Kruse, C.E., Shannon, J.G. ve Duclos, L. A. 1977. Growth, yield and date of planting studies with irrigated soybean varieties in Southeast Missouri. Field Crop Abs., 30, 589.
Sarmah, S.C., Kalita, M.-M. ve Kakat, N. N. 1984. Effect of dates of planting on five soybean varieties. Soybean Genetics Newsletter, 11,34-37.
Söğüt, T., Öztürk, F. ve Temiz, M. G. 2005. Farklı olgunlaşma grubuna dahil bazı soya (Glycine max. Merr.) çeşitlerinin ana ve ikinci ürün koşullarındaki performanslarının karşılaştırılması. Türkiye VI. Tarla Bitkileri Kongresi, Cilt I, 5-9 Eylül, Antalya, 393-398.
Tuncer, S. 1990. Farklı Olgunlaşma Grubuna Giren Bazı Soya Çeşitlerinin Değişik Ekim Zamanlarına Göre Önemli Bitkisel Özelikleri İle Verim Ve Tohum Kaliteleri Üzerine Bir Araştırma. Doktora Tezi. Ç.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü Tarla Bitkileri Anabilim Dalı.