Süne mücadelesinde çiftçi davranışları: Adıyaman- Diyarbakır-Mardin-Şanlıurfa örneği
Süne, Eurygaster integriceps Put. (Heteroptera-Scutelleridae), Türkiye'de buğday üretimini kalite ve kantite yönünden olumsuz yönde etkileyen ana zararlı konumundadır. Buğdayın ana zararlısı olan Süne yoğunluğunun yüksek olduğu yerlerde, mücadele yapılmadığı zaman; ekmeklik, makarnalık ve tohumluk yönünden özellikle buğdayda % 100'e varan oranlarda zarar oluşturabilmektedir. Adıyaman, Diyarbakır, Mardin ve Şanlıurfa illeri gerek ekmeklik gerekse makarnalık buğday üretiminde Türkiye'de ilk sıralarda gelmektedir. Bu çalışmada devlet mücadelesi şeklinde yürütülen ve yer aletlerine geçilmesi ile çiftçi katılımının önem kazandığı Süne mücadelesinde üretici ve devlet arasındaki ilişkiler ve üreticilerin sosyo-ekonomik faktörleri, tutum ve davranışlarının mücadeledeki başarı üzerindeki etkileri incelenmiştir. Araştırmada, 2004 yılında Adıyaman, Diyarbakır, Mardin ve Şanlıurfa illerinde yürütülen 345 anketten elde edilen veriler kullanılmıştır. Süne'de başarıyı etkileyen faktörlerin mücadele yapan buğday üreticisinin bilinçli veya bilinçsiz mücadele yapmasında etkili olma durumlarını belirlemede Binary Logistik Regresyon'dan ve Ki-Kare analizinden yararlanılmıştır. Yapılan analizlerde süne mücadelesinde bilinçli mücadele yapmada süne konusunda eğitim alma, üreticilerin süne mücadelesi için ilaçlama aleti ve ekipmanına sahip olma veya temin etme, süne mücadelesi için verilen desteklerin yeterli olması gibi faktörlerin etkili olduğu belirlenmiştir.
Farmer behaviors in sunnpest struggle: a case of Adıyaman, Diyarbakır, Mardin and Şanlıurfa
The Sunnpest {Eurygaster integriceps Put., Heteroptera-Scutelleridae) is main pest affecting negatively wheat production of Turkey. If management is not done aganist Sunnpest at the areas in which Sunnpest population is very high, it could have caused yield loses as much as 100% of yield especially on wheat. Adıyaman, Diyarbakır, Mardin and Şanlıurfa provinces are main wheat producing areas of Turkey in respect to not only bread wheat but also durum wheat producing. In this study, it was invastigated effects of relationships between producer and government and farmer's attitudes, behaviours and social-economical factors on achievement of the sunpest management. At this study, it was used the datas obtaining from 345 research carried out at the Adıyaman, the Diyarbakır, the Mardin and the Şanlıurfa provinces. Binary Logistic Regression and Chi square tests were used in order to determine effect of farmer management doing conciously and unconciously on the factors affecting achievement of Sunnpest management. At the end of the study, it was determined to be effective for conciously Sunnpest management the factors such as taking education about Sunnpest management, having enough implements for Sunnpest management and sufficiency of supports related to Sunnpest management given by government to farmer.
___
- Agresti, A., 1996. An Introduction to Categorical Data Analysis, John Wiley, New York.
- Anonim. 2006. T.C. TKB. KKGM Süne Mücadelesi Verileri, Ankara (Yazışma).
- Copp, H.J. 1964. Perceptual influences of loyalty in a farmer cooperative. Rural Sociology, 29, 103-111 .
- Çiçek, A.. 1996. Arazi toplulaştırmasının sosyo-ekonomik yararları . ve bitkisel üretim değeri üzerine etkisinin fonksiyonel analizi. Türkiye II. Tarım Ekonomisi Kongresi, 4-6 Eylül Adana.
- Kalaycı Ş., Eroğlu, A., Albayrak, A.S., Kayış, A. ve Öztürk, E. 2005. SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri, Asil Yayın Dağıtım Ltd. Şti., Ankara, 426 sayfa.
- Kızılaslan, N. ve Almus, S. 2002. Tokat-Zile-Güzelbeyli kasabasında uygulanan arazi toplulaştırmasını çiftçilerin benimsemesini etkileyen sosyo-ekonomik faktörlerin belirlenmesi üzerine bir araştırma. Turkish Journal of Agriculture ve Forestry, 26, 101-108.
- Özdamar K. 2004. Paket Programlarla İstatistiksel Veri Analizi, Kaan Kitabevi, Eskişehir, 528 sayfa.
- Steven, J. 2002. Applied Multivariate Statistics For The Social Sciences, 4th Edition, Lawrence Erlbaum Ltd., New Jersey, 736 sayfa.
- Hosmer, D. W. ve Lemeshow, S. 2000. Applied Logistic Regression, John Wiley & Sons, New York, 556 sayfa.
- Yacoub, S.M. ve Haddad, A. 1970. Factors influencing farmers' participation in a Lebanese village co-operative. Faculty of Agricultural Science, American University of Beirut, Yayın No.48., Beirut, Lebanon.