Abdulhabip ÖZEL, Atilla GÜR, Tuncay DEMİRBİLEK, Osman ÇOPUR

Harran Ovası kuru koşullarında farklı ekim zamanları ve sıra üzeri mesafelerinin aspir (Carthamus tinctorius L)' in taç yaprak verimi ve bazı bitkisel özelliklerine etkisi

Bu çalışma, Şanlıurfa kıraç koşullarında aspir (Carthamus tinctorius L.)'de ekim zamanı ve sıra üzeri mesafelerinin taç yaprak verimi ve bazı bitkisel özelliklere etkisini belirlemek amacıyla, 1998-1999 ve 1999-2000 yetiştirme dönemlerinde GAP Körüklü Tarımsal Araştırma ve Geliştirme İstasyonunda yürütülmüştür. Denemede, 4 farklı ekim zamanı (Ekim ayı ortası, Kasım ayı başı, Kasım ayı ortası ve Aralık ayı başı) ve 5 farklı sıra üzeri mesafesi (5 cm, 10 cm, 15 cm, 20 cm ve 25 cm) uygulama olarak seçilmiştir. Dinçer 5-118 çeşidi bitki materyali olarak kullanılmıştır. Çalışmada, %70 çiçeklenme zamanı, bitki boyu, yan dal sayısı, tabla sayısı, ve Bitki başına taç yaprak verimi özellikleri incelenmiştir. Varyans analizi sonucunda, incelenen özelliklerin uygulamalardan istatistiki olarak önemli derecede etkilendiği saptanmıştır. Bölgemiz koşullarında Kasım ayı ekimlerinin yapılabileceği ve sıra üzeri mesafelerinin artması ile bitki başına taç yaprak verimini artığı söylenebilir.

The effect of different sowing date and intra-row spacing on petal yield and some agronomic characters of safflower (Carthamus tinctorius L.) under the Harran Plain arid conditions

This study was conducted to determine the effect of sowing date and intra-row spacing on petal yields and some agronomic characters of safflower (Carthamus tinctorius L.) ev. Dinçer 5-118, Şanlıurfa arid conditions at two (1998-1999 and 1999-2000) growing periods at GAP (Southeastern Anatolian Project) Körüklü Agricultural Research and Development Station. The trial 4 different sowing dates (middle of October, beginning of November, middle of November and beginning of December) and 5 different intra-row spacing (5 cm, 10 cm, 15 cm, 20 cm and 25 cm) were used as treatments. In study, 70% flowering date, plant height, branch number, heads number and petal yield traits were' investigated. At the end of variance analyses it is found that these traits were significantly affected by treatments. It was also dedected that sowing could be made on November. Additionally, with the increase in the intrarow spacing, the petal yield per plant was also increased.

PDF

___

Anonim. 2000. Şanlıurfa Harran Ovası, Hidrometrolojik Rasat Verileri. T.C. Başbakanlık Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Şanlıurfa Araştırma Enstitüsü Yayınları.
Bayraktar, N. 1991. Açıkta tozlanmış aspir (Carthamus tinctorius L.) melezlerinde bazı verim öğeleri ve melez gücü. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları, Bilimsel Araştırmalar ve İncelemeler No: 662, sayfa 17.
Dajue, L. ve Mündel, H.H. 1996. Safflower, promoting the consevation and use of under utilized and neglect crops, 7.83. IPGRI, Rome.
Esendal, E. 1990. Samsun ekolojik şartlarında kışlık ve yazlık olarak ekilen aspir çeşitlerinin verim ve bazı özellikleri üzerine bir araştırma. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 5 (1-2), 49-66.
Hadjichristodoulou, A. 1989. Performance of safflower varieties in a dry Mediterranean climate of Cyprus. Indian Society of Oilseeds Research, Second International Safflower Conference, 9-13 January, 239-245.
Hang, A.N. ve Evans, D.W. 1985. Deficit sprinkler irrigation of sunflower and safflower, Agronomy Journal, 77, 588-592.
İnan, M., Kırıcı, S. 2001. Çukurova koşulların¬da aspir {Carthamus tinctorius L.)'de farklı ekim zamanlarında tarımsal özellikler ile çiçek verimi ve boyar madde miktarının araştırılıması, GAP II. Tarım Kongresi, 24-26 Ekim Şanlıurfa, 841-848.
Kırıcı, S. 1998. İki aspir çeşitinde Giberilik Asitin (GA3) agronomik özellikler ve çiçek verimi ile boyar madde oranına etkileri, Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi, 7(1), 10-30.
Kırıcı, S. ve Meral, Y. 1998. Taban ve kıraç koşulların aspir çeşitlerinde çiçek verimleri ve boyar madde oranlarına etkileri, Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi, 7(1): 31-37.
Kızıl, S. ve Gül, Ö. 1999. Diyarbakır koşulla¬rında farklı ekim zamanlarının aspirde boyar madde oranı, taç yaprak verimi ve bazı tarımsal karakterler üzerine etkisi, Türkiye 3. Tarla Bitkileri Kongresi, 15-18 Kasım, Adana, Cilt 2, 241-246.
Salera, E. 1996. Performance of autumun and spring sown safflower (Carthamus tinctorius L.) at different plant popu¬lations and row spacing. Agricultura Mideterranea, 126 (4), 345-353.
Tayşi, V. ve Sepetoğlu, H. 1975. Bornova ekolojik koşullarında kışlık olarak yetiştirilebilen aspir bitkisinin ekim zamanının belirlenmesi üzerinde araştırmalar. TÜBİTAK III. Bilim Kongresi, 419-427.