Harran Ovası koşullarında bazı adi fiğ (Vicia sativa L.) çeşit ve hatların ot ve tane verimlerinin saptanması

Araştırma, GAP Eğitim Yayım ve Araştırma Merkezine bağlı Akçakale İlçesi Tatlıca İşletmesinde, 18 adi fiğ çeşit ve hattının ot ve tane verimlerinin saptanması amacıyla 2003-04, 2004-05 kışlık ara ürün yetiştirme döneminde, tesadüf bloklar deneme deseninde 3 tekrarlamalı olarak yürütülmüştür. İki yıllık ortalamalara göre; çiçeklenme gün sayısının 146-129 gün, ana sap uzunluğunun 95-58 cm, yeşil ot veriminin 3267-1770 kg $da^{-1}$, kuru ot veriminin 804-403 kg $da^{-1}$, biyolojik verimin 1050-736 kg $da^{-1}$, tane veriminin 341-181 kg $da^{-1}$, 1000 tane ağırlığının 78.6-45.5 g ve hasat indeksinin %39.95-22.53 arasında değiştiği saptanmıştır. Harran Ovası koşullarında kışlık ara ürün yetiştirme döneminde Nilüfer, Uludağ, Farukbey-2001 ve Karaelçi çeşitlerin ot; Bakır-2001 ve Emir çeşitlerinin tane; K.ubilay-82 çeşidinin ise hem ot ve hem de tane verimi amacıyla rahatlıkla yetiştirilebileceği saptanmıştır. Ayrıca, 2558, 2637 ve 2639 no'lu hatların tane verimlerinin yüksek olması nedeniyle adı geçen bu hatların, ileride yapılacak ıslah çalışmalarında değerlendirilebileceği sonucuna varılmıştır.

The determining of the forage and seed yield of some common vetch (Vicia sativa L.) cultivar and lines under the Harran Plain conditions

This experiment was conducted in the cropping seasons of 2003 to 2004 and 2004 to 20005 in the Harran plain, and the objectives of this study was to determine the herbage and seed yield of the 18 common vetch (Vicia sativa L.) lines and cultivars. The trail was established in a complete randomized block design with three replications at the Tatlıca Station of Agricultural Research Institute, which is located in Akçakale. County of the Şanlıurfa province. According to the two years averages, the days to flowering, steam length, fresh herbage yield, dry herbage yield, biological yield, seed yield, 1000 seed weight and harvest index varied from 146 to 129 days, 95 to 58 cm, 3267 to 1770 kg $da^{-1}$, 804 to 403 kg $da^{-1}$, 1050 to 736 kg $da^{-1}$, 341 to 181 kg $da^{-1}$, 78.6 to 45.5 g and 39.95 to 22.53 %, respectively. The study results clearly revealed that the dry matter and seed yields were significantly different among the cultivars and lines Common vetch ev. "Nilüfer, Uludağ, Farukbey-2001 and Karaelçi were superior for herbage yield and, Bakır-2001 and Emir yielded greater seed yield, and however Kubilay-82 produced higher for both herbage and seed yields than the rest of the lines and varieties under the Harran plains conditions. Moreover, the lines with the accession numbers of 2558, 2637 ve 2639, possessing greater seed yield, were selected for further assessment in the breeding program.

PDF

___

Açıkgöz, E. 2001. Yem Bitkileri. Uludağ Üniversitesi Yayınları. Bursa. 633 sayfa.
Ağca, "N. 1999. Topraklarda çoraklaşma ve sürdürülebilir tarım. GAP 1. Tarım Kongresi, 26-28 Mayıs, Şanlıurfa, 915-922.
Anlarsal, A.E. 1987. Çukurova koşullarında bazı adi fiğ (Vicia.sativa L.) çeşitlerinde bitkisel ve tarımsal özellikler ve bunlar arası ilişkiler üzerinde araştırmalar. Ç.Ü. Fen Bilimleri Enst. Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı, Doktora Tezi, Adana.
Anlarsal, A.E., Yücel, C. ve Özveren, D. 1999. Bazı fiğ (Vicia sativa L.) hatlarının Çukurova koşullarına adaptasyonu üzerinde araştırmalar. Türkiye 3. Tarla Bitkileri Kongresi. Çayır-Mera Yem Bitkileri ve Yemeklik Tane Baklagiller, 15-18 Kasım, Adana, 86-91.
Anlarsal. A.E. ve Gülcan, H. 1989. Çukurova koşullarında uygun fiğ (Vicia.sativa L.) çeşitlerinin saptanması üzerine araştırmalar. Ç. Ü. Ziraat Fakültesi Dergisi, 4(5), 57-68.
Anonim, 2001a. Ziraat Mühendisleri Odası GAP Değerlendirme Raporu. Ekin Bülteni, .TMMOB Ziraat Mühendisler Odası Adana Şubesi Yay. Organı, Sayı: 14 Anonim. 2001b. Tarımsal Değerleri Ölçme Denemeleri Teknik Talimatı (Baklagil Yem Bitkileri). T.C. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Koruma ve Kontrol Genel Müd., Tohumluk Tescil ve Sertifıkasyon Merkezi Müd., Ankara, 36 sayfa.
Anonim. 2002. D.İ.E. Tarımsal Yapı Ve Üretim, Ankara
Avcıoğlu, R., Soya, H., Geren, H., Demiroğlu, G. ve Salman, A. 1999. Hasat dönemlerinin bazı değerli yem bitkilerinin verimine ve yem kalitesine etkileri üzerinde araştırmalar. Türkiye 3. Tarla Bitkileri Kongresi, Çayır-Mera Yem Bitkileri ve Yemeklik Tane Baklagiller, 15-20 Kasım, Adana, 29-34.
Bakır, Ö., Elçi, Ş. ve Eraç, A. 1986. Yem bitkileri çayır mera tarımının geliştirilmesi. GAP Tarımsal Kalkınma Sempozyumu, 170-188.
Başbağ, M., 2004. Diyarbakır koşullarında bazı fiğ tür ve varyetelerinde (Vicia ssp.) verim ve verim unsurlarının incelenmesi. Harran Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 8(3/4), 37-43.
Baysal, İ., Baytekin, H. ve Şılbır, Y. 1991. Güney Doğu Anadolu Bölgesinde çayır mera yem bitkileri ve hayvancılığı geliştirme projesinde karşılaşılabilecek sorunlar ve çözüm Yolları. Türkiye 2. Çayır Mera Yem Bitkileri Kongresi, 28-31 Mayıs, tzmir, 74-82.
Baytekin , H., Bengisu, G. ve Hacıkamiloğlu, Ö. 1996. GAP Bölgesindeki tarım alanlarında bazı sorunların çözümünde yem bitkileri yetiştiriciliğinin önemi. Türkiye 3. Çayır Mera Yem Bitkileri Kongresi, 17-19 Haziran, Erzurum, 802-809.
Baytekin, H., Sağlamtimur, T., Tansı, V., Tansı, S., Okant, M., İnal, İ. ve Bengisu, A.G. 2003. Güneydoğu Anadolu Bölgesi sulu koşullarında uygulanan ekim nöbeti sistemlerinde bazı kışlık ana ürünlerin mısır, tane sorgum, soya ve ayçiçeği verimlerine etkileri. Türkiye 5. Tarla Bitkileri Kongresi. 13-17 Ekim, Diyarbakır, 31-35.
Blum, A. ve Lehrer, W. 1973. Genetik ve environmental variability in some agronomical and botanical character of common vetch. Euphytica, 2, 88-97.
Büyükburç, U., İptaş, S., Karadağ, Y. ve Acar, A. A. 2003. Tokat-Kozova koşullarında kışlık ekilen bazı adi fiğ (Vicia sativa L.) hat ve çeşitlerinin tohum verimi ve bazı verim karakterlerinin belirlenmesi. Türkiye 5. Tarla Bitkileri Kongresi, 13-17 Ekim. Diyarbakır, 357-362.
Düzgüneş, O., Kesici, T., Kavuncu, O. ve Gwbiiz, F. 1987. Araştırına Deneme Metotları. A.Ü. Ziraat Fakültesi Yay. No: 1021. Ders Kitabı:295, Ankara, 381 sayfa.
Hatipoğlu, R., Çil, A. ve Gül, İ. 1999. Diyarbakır koşullarında karışım oranının fığ+tritikale karşınımda ot verimi ve kalitesine etkileri üzerinde bir araştırma. GAP i Tarım Kongresi, 26-28 Mayıs, Şanlıurfa.
Karlı, B., Onur, E., Yurdakul, O. ve Çelik, Y. 1999. Harran Ovası sulu tarım işletmelerinde bitki desenini etkileyen faktörler ve GAP'ta alınması gereken önlemler. GAP I. Tarım Kongresi, 26-28 Mayıs, Şanlıurfa, 281-290.
Paccuci, G. ve Trocelli, C. 1982. Bio-agronomic valuation of vetch types southern Italia. Delia Faculta di Agrara Dell Universita di Baria. XXXII, pp. 708-723.
Sağlamtimur, T., Tükel, T., Gülcan, H., Anlarsal, A.E. ve Tansı, V. 1991. GAP bölgesinde yem bitkileri yetiştirme olanakları. Türkiye 2. Çayır Mera Yem Bitkileri Kongresi, 28-31 Mayıs, İzmir, 213-223. Soya. H., Avcıoğlu. Ş. ve Tapsun. M. 1991. Pamuk tarımında ara ürün olarak fiğ kültürü. Türkiye 2. Çayır-Mera ve Yem Bitkileri Kongresi. 18-31 Mayıs, İzmir, 224-233.
Şılbır, Y. ve Sağlamtimur, T. 1991. Harran Ovası kıraç koşullarına uygun fiğ (Vicia sativa L.) çeşitlerinin saptanması. Ç.Ü. Ziraat Fakültesi Dergisi, 6(3), 155-166.
Şılbır, Y., Polat, T., Sağlamtimur, T. ve Tansı, V. 1994. Harran Ovası şartlarında fiğ (Vicia sativa L.) çeşitlerinde tohum verimi ve karakterler arası ilişkilerin saptanması üzerinde bir araştırma. Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 6(3), 155-166.
Şılbır, Y., Tansı, V. ve Sağlamtimur, T. 1991. GAP bölgesinde kışlık ara ürün tarımı ve bölge için önemi. Türkiye 2. Çayır Mera Yem Bitkileri Kongresi, 28-31 Mayıs, İzmir, 292-301.
Yücel, C. , Avcı, M ve Anlarsal, A.E. 2005. Bazı adi fiğ (Vicia sativa L.) hat ve çeşitlerinin Çukurova taban koşullarında tane verimi ve verimle ilgili özelliklerinin saptanması. Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 20 (3), 99-108.