Diyarbakır yağışa dayalı şartlarında Şahin-91 arpa çeşidinin azotlu ve fosforlu gübre isteğinin belirlenmesi

Diyarbakır yağışa dayalı şartlarında 1999-2000 ve 2002-03 yılları arasında iki yıl süre ile yürütülen çalışmada Şahin-91 iki sıralı yemlik arpa çeşidi için uygun fosfor ve azot dozları belirlenmeye çalışılmıştır. Deneme "Tesadüf Bloklarında Faktöriyel Deneme Deseni"ne göre 3 tekerrüıiü olarak kurulmuş, azot dozları 0, 3, 6, 9 ve 12 kg $da^{-1}$ ; fosfor dozları ise 0, 3, 6 ve 9 kg $da^{-1}$ olarak uygulanmıştır. Araştırma sonucunda yapılan regresyon analizlerinde azot dozları için, tane verimi, bin tane ağırlığı ve protein oranı yönünden her iki yılda da önemli ilişkiler tespit edilmiştir. Fosfor dozları yönünden yapılan regresyon analizlerinde her iki yılda da verim ve verim unsurları açısından önemli bir ilişki tespit edilememiştir. Verim ve verim unsurlarının yıllık yağış miktarlarından etkilendiği, kurak geçen yılda azotlu gübrelemenin verimi olumsuz yönde, yağışlı yılda olumlu yönde etkilediği, bu suretle kuraklığın beklendiği yıllarda daha dikkatli bir gübrelemenin yapılması gerektiği, yağışın yeterli olduğu yıllarda ise 7.5 kg $da^{-1}$ saf azot ve 6 kg $da^{-1}$ saf fosforun yeterli olacağı tespit edilmiştir.

Nitrogen and phosphorus requirements of Şahin-91 barley cultivar under rainfed conditions of Diyarbakır

The aim of this study was to determine nitrogen and phosphorous requirements of Şahin-91 barley cultivar under rainfed conditions of Diyarbakır between 1999-2000 and 2002-2003 growth seasons. The experiment was designed in a randomized complete blocks design as factorial with 3 replicates. N was applied at the rates of 0, 3, 6, 9 and 12 kg $da^{-1}$ and phosphorus at 0, 3, 6 and 9 kg $da^{-1}$ . According to the regression analysis results, significant relationship was not found between N rates and grain yield, thousand grain weight and grain protein content in both year, while there was no significant relationships between P rates and grain yield and yield components in both growth years. Yield and its components were affected from seasonal rainfall amount. Nitrogen dozes were positively affected on grain yield under rainy growing seasons, while nitrogen dozes were negatively affected on grain yield under dry growing seasons. According to variance and regression analysis, it is indicated that fertilizer must be more carefully applied for dry growth seasons, while 6 kg $da^{-1}$ phosphorus and 7.5 kg $da^{-1}$ nitrogen will be enough for rainy growth seasons

PDF

___

Anonim. 2001. GAP illeri tarım il müdürlükleri proje istatistik kayıtları.
Alptürk. C. 1975. Fosforlu ve azotlu gübreler ile sulamanın arpa çeşitlerinin yetişmesine ve verimlerine etkileri. Topraksu Genel Müdürlüğü Konya Bölge Müdürlüğü Yayınlan, Genel Yayın No:36, Rapor serisi No:23.
Anonim. 1970. Diyarbakır, Urfa, ve Mardin illeri toprak kaynağı envanter haritası. Topraksu Genel Müdürlüğü Raporları Serisi, No: 12,13,14.
Anonim. 2003. Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü, Diyarbakır, Meteoroloji Müdürlüğü Gözlem Kayıtları.
Becker, F.A, Kochs, H.j. ve Spielhaus, G. 1984. Versuchezurstickstoffdungung bei zwei und mehrzeiligier Wintergerste. Landwirt-schaftliche forsuhung, 37:3/4, 227-240.
Garstang, J. 1987. The Effect of plant growth regulators nitrogen and variety on the production of malting einter barley. Aspects of Applied Biology, 15,201-216.
Genç, İ., Yağbasanlar, T., Özkan, H. ve Kılınç, M. 1993. Akdeniz iklim kuşağına uygun makarnalık buğday (Triticum durum Desf) çeşitlerinin belirlenmesi üzerinde araştırmalar. Makarnalık Buğday ve Mamulleri Sempozyumu, 30 Kasım-3 Aralık, Ankara, 127-141.
Katkat, A.V., Çelik., N., Yürür, N. ve Kaplan, M. 1987. Ekmeklik Cumhuriyet-75 buğday çeşidinin azotlu ve fosforlug isteğinin belirlenmesi. Türkiye Tahıl Sempozyumu, 6-9 Ekim, Bursa, 583-591.
Kılıç, H., Özberk, İ. ve Özberk, F. 2000. Diyarbakır şartlarında Şahin-91 ve Sur-93 arpa çeşitlerinde uygun ekim sıklığının belirlenmesi üzerine bir araştırma. Anadolu Dergisi, 10 (2), 35-45.
Kılıç, H. 2004 Diyarbakır yağışa dayalı şartlarında Sur-93 arpa çeşidinin azotlu ve fosforlu gübre isteğinin belirlenmesi. 3. I Husul Gübre Kongresi, 11-13 Ekim/Tokat, 23-33.
Kılıç ,H., Karahan, H., İlkhan A. ve Altıkat, A. 2005. Kızıltepe ve Harran şartlarında Şahin-91 ve Sur-93 arpa çeşitlerinde ekim sıklığının belirlenmesi. CAP IV. Tarım Kongresi, 21-23 Eylül, 1540-1546.
Kırtok,, Y. 1982. Çukurova'nın taban ve kıraç koşullarında ekim zamanı, azot miktarı, ve ekim sıklığının iki arpa çeşidinin verim ve verim unsurlarına etkileri üzerinde araştırmalar. Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi Yıllığı, 3-4, 38-45.
Pala, M. 1978. Orta Anadoluda buğdayda azotlu gübre uygulama zamanı ve üç yaygın kışlık buğday çeşidinin azot isteklerinin saptanması. Toprak İlmi Derneği 7. ve 8. Bilimsel Toplantı Tebliğleri, Yayın No:3, 357-367.
Sönmez, F. ve Yılmaz, N. 1999. Azot ve fosforun kışlık Anadolu-86 arpa çeşidinin verim ve verim öğelerine etkisi. Türkiye 3. Tarla Bitkileri Kongresi, 15-20 Kasım, Adana, 240-245.
Singh, R.A., Singh, V.P, Chandola V.K, Sant Prased ve Singh R.P. 1990. Economics of fertilizer use on barley in rainfed "Diara" areas of Eastern Uttar Pradish. Rachis, 9, 1-30.
Taşyürek, T, Demir, M. ve Gökmen, S., 1999. Sivas yöresinde Tritikalenin azotlu gübre isteği. Orta Anadolu'da Hububat Tarımının Sorunları ve Çözüm Yolları, 8-11 Haziran, Konya, 295-265.