Ahmet BAYRAM, Halil BOLU, İnanç ÖZGEN, Muharrem ÇINAR

Güneydoğu ve Doğu Anadolu Bölgelerinde Antepfıstığı, badem ve kiraz bahçelerindeki avcı coccinellidae türleri, yayılış alanları ve avları

Bu çalışma 1992-2004 yılları arasında Güneydoğu ve Doğu Anadolu Bölgesi'nde yer alan Adıyaman, Diyarbakır, Elazığ, Mardin, Siirt ve Şanlıurfa illeri antepfıstığı, badem ve kiraz bahçelerinde yapılmıştır. Çalışma sonucunda, Coccinellidae familyasına dahil toplam 34 tür belirlenmiştir. Bu türlerden 32 tanesinin avcı tür olduğu belirlenmiş ve en fazla türe 26 adet ile badem bahçelerinde rastlanmıştır. Bunu 22 ve 9 tür ile antepfıstığı ve kiraz bahçeleri izlemiştir. Belirlenen 34 coccinellid türü içerisinde en yaygın olarak Coccinella semptempunctata Linnaeus, Hyperaspis quadrimaculata Redtenbacher ve Oenopia conglabata (Linnaeus) olmuştur. Yaygınlığı ve yoğunluğu en düşük türler ise Pharoscymnus numidicus Pic., Nephus ludyi Weise, Oenopia oncina (Olivieri), Platynaspis luteorubra (Goeze), Scymnus (Pullus) auritus Thunberger ve Scymnus (Pullus) syriacus Marseulolarak saptanmıştır. Antepfıstığı, badem ve kiraz bahçelerinde avcı coccinellid türlerinin beslenebileceği 28 av belirlenmiştir. Bu avlar içerisinde Aphididae ve Cicadellidae familyaları en fazla tür içeren familyalar olarak dikkat çekmiştir.

Coccinelidae species, distribution areas and their preys in pistachio, almond and cherry orchards in Southeastern and Eastern Anatolia Regions

This study was carried out the whole pistachio, almond and cherry orchards in Adıyaman, Diyarbakır, Elazığ, Mardin, Siirt and Şanlıurfa in Southeastern and Eastern Anatolia Region of Turkey between 1992-2004 years. In total, 34 coccinellids species were determined, 32 of which were predators. Most diverse species was recorded in almond orchard with 26 species, which followed by pistachio and cherry orchards with 22 and 9 species respectively. Most frequently found coccinellid species were: Coccinella semptempunctata Linnaeus, Hyperaspis quadrimaculata Redtenbacher and Oenopia conglabata (Linnaeus). The less abundant and less frequently found coccinellids species were Pharoscymnus numidicus Pic., Nephus ludyi Weise, Oenopia oncina (Olivieri), Platynaspis luteorubra (Goeze), Scymnus (Pullus) auritus Thunberger and Scymnus (Pullus) syriacus. In addition, 28 prey species were determined from pistachio, almond and cherry orchards. Most of the prey species were belonging to Aphididae and Cicadellidae.

PDF

___

Alaoğlu. Ö. ve Özbek, H. 1987. Erzurum ve çevresinde patateslerde bulunan avcı böcek türleri. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 18 (1-4), 15-26.
Altay, M., Gürses A. ve Uyar, K. 1972. Marmara Bölgesi'nde kabuklu bitler (Coccidae) üzerinde çalışmalar. Zirai Mücadele Araştırma Yıllığı, 6, 29.
Bolu, H. 1998. Güneydoğu Anadolu Bölgesi antepfıstığı (Pistacia vera L.) alanlarında bulunan avcı coccinellidae türleri, yayılış alanları ve zararlı Agonoscena pistaciae burckhardt ve lauterer (Homoptera; Psyllidae)'nın populasyon değişimi üzerinde araştırmalar. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Diyarbakır Zirai Mücadele Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü, araştırma projesi sonuç raporu, Proje No: BK/97/ 05/04/104.
Bolu, H. 2005. On the coccinellid fauna (Coleoptera) of almond orchards in southeastern Anatolia. Zoology in the Middle East., 35, 110-111.
Bozan, İ. ve Aslıtürk, H. 1975. Doğu Karadeniz Bölgesi çaylıklarında fauna tesbiti üzerinde çalışmalar. Zirai Mücadele Araştırma Yıllığı, 9, 31-32.
Çelik, M. Y. 1981. Gaziantep ve çevresinde antepfıstıklarında Psylloidea'ya bağlı önemli zararlı türlerin tanınmaları, yayılışları, konukçuları, kısa biyolojileri ve doğal düşmanları üzerinde araştırmalar. Tarım ve Orman Bakanlığı, Zirai Mücadele ve Zirai Karantina Genel Müdürlüğü, Adana Zirai Mücadele Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü. Araştırma Eserleri Serisi No 51, Ankara108 sayfa.
Düzgüneş, Z., Toros, S., Kılınçer. N. ve Kovancı, B. 1982. Ankara ilinde bulunan Aphidodea türlerinin parazit ve predatör-leri. Zirai Mücadele ve Karantina Genel Müdürlüğü, Ankara, 251 sayfa.
Elmalı, M. ve Toros, S. 1994. Konya ilinde buğday tarlalarında yaprakbiti doğal düşmanlarının tesbiti üzerinde araştırmalar. Türkiye 3. Biyolojik Mücadele Kongresi Bildirileri, İzmir, 13-28.
Erkin, E. 1983. İzmir ili ve çevresinde taş ve yumuşak çekirdekli meyve ağaçlarında zararlı Aphididae (Homoptera) türlerinin doğal düşmanları, konukçuları, yayılışları ve önemlilerinin etkililik durumları üzerinde araştırmalar. Türkiye Bitki Koruma Dergisi, 7(1), 29-49.
Fürsch, H. 1967. Die Kaefer Mitteleuropas, FREUDE, H., K.W. HARDE und G. A. LOHSE Band 7, Goecke und Evers, Krefeld, 310 sayfa.
Fürsch, H., ve Uygun, N., 1980. Neue Scymnini aus der Türkei. Sonderdruck aus dem Nachrichtenblatt der Bayerischen Entomologen 29. Jahrgang, Nr. 6.
Giray, H. 1970. Harmful ve useful species of Coccinellidae (Coleoptera) from Aegean Region with notes on their localities, collecting dates ve hosts. Yearbook of the Faculty of Agriculture o" Ege University, 1 (1), 35-50.
Karaca, İ. ve Uygun, N. 1990. Doğu Akdeniz Bölgesi turunçgillerinde zararlı Aonidiella aurantii (Maskell) (Homoptera, Diaspidi-dae)'nin doğal düşmanları ve bunların değişik turunçgil tür ve çeşitlerinde populasyon gelişmesinin saptanması. Türkiye 2. Biyolojik Mücadele Kongresi Bildirileri, Ankara, 97-108.
Kressl, E. ve Uygun, N. 1980. Zur kenntnis von Scymnus Arten aus der Türkei (Col., Coccinellidae). Mitt. Abt. Zool. Lveesmus. Joanneum, 9 (3), 189-202.
Öncüer, C. 1977. İzmir ili meyve ağaçlarında zarar yapan Coccidae (Homoptera) familyasına bağlı önemli kabuklu bit türlerinin doğal düşmanları üzerinde araştırmalar. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınlar, No: 336, 129 sayfa.
Özbek, H. 1986. Erzurum'da yoncadaki böcek faunasının tesbiti. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 17 (1-4), 1-20.
Özbek, H. ve Çetin, G. 1991. Doğu Anadolu Bölgesi Coccinellidae (Coleoptera) faunasının tesbiti üzerinde araştırmalar. Türkiye Entomoloji Dergisi, 15 (4), 193-202.
Özder, N. ve Toros, S. 1999. Tekirdağ ilinde buğdaylarda zarar yapan yaprakbiti türlerinin doğal düşmanları üzerinde araştırmalar. Türkiye 4. Biyolojik Mücadele Kongresi Bildirileri, Adana, 501-512.
Özkan, A. 1986. Antalya ve çevresi yumuşak çekirdekli meyve ağaçlarının Coleoptera ve Heteroptera takımlarına ait faydalı böcek türleri, tanınmaları, konukçuları ve önemlilerinin etkinlikleri üzerinde araştırmalar. Antalya Biyolojik Mücadele Araş. Enst. Md. Araştırma Eserleri Serisi, Ankara, No. 5, 80.
Soydanbay-Tunçyürek, C. M. 1976. Ege Bölgesi turunçgil ve incir kabuklubitlerinin parazit ve predatörleri. Bitki Koruma Bülteni, 10 (1), 30 52.
Tezcan, S. ve Uygun, N. 2003. Izmir ve Manisa yöresi ekolojik üretim bahçelerinde saptanan Coccinellidae (Coleoptera) türleri üzerinde bir değerlendirme. Türkiye Entomoloji Dergisi, 27 (1), 73-79.
Ulusoy, R., Vatansever, G. ve Uygun, N. 1999. Ulukışla (Niğde) ve Pozantı (Adana) yöresi kiraz ağaçlarında zararlı olan türler, doğal düşmanları ve önemlilerinin üzerinde gözlemler. Türkiye Entomoloji Dergisi, 23 (2), 111-120.
Uygun, N. 1981. Türkiye Coccinellidae (Coleoptera) faunası üzerinde taksonomik araştırmalar. Ç.Ü. Ziraat Fakültesi Yayınları 157. Bilimsel Araştırma ve inceleme Tezleri, 48, 110 sayfa.
Uygun, N. ve H. Fürsch, 1981. Die Hyperaspis Arten der Türkei (Coleoptera, Coccinellidae). Nachrichtenblatt der Bayerischen Entom.,30 (1), 12-15.
Yumruktepe, R. ve Uygun, N. 1994. Doğu Akdeniz Bölgesi turunçgil bahçelerinde saptanan yaprakbiti (Homoptera: Aphidi-dae) türleri ve doğal düşmanları. Türkiye 3. Biyolojik Mücadele Kongresi Bildirileri, İzmir, 1-12.