Alyanak ve Tokaloğlu Konya kayısı çeşitlerinde verimliliği arttırmak amacıyla uygun tozlayıcı çeşitlerin belirlenmesi
K ayısı üretim miktarı açısından dünyada ilk sırada yer almamız ne deniyle ülkemiz için önemli birmeyve türüdür. En önemli çeşitlerimiz genellikle kurutmalık çeşitler olmakla birlikte farklıbölgelerde yoğun yetiştiric ilikleri yapılan sofralık kayısılar da mevcuttur. Bu kayısılar içerisindeönemli yeri bulunan Alyanak ve Tokaloğlu Konya genotipleri yapılan çalışmalarda kendiyleuyuşmaz çeşitler olarak saptanmıştır. Bu nedenle verimliliğin arttırılması amacıyla Alyanak veTokaloğlu Konyaya uygun tozlayıcı çeşitlerin belirlenmesi için yürütülen bu çalışmada Al yanakkayısı çeşidi için seçilen tüm tozlayıcı bireyler uygun bulunmuş, ancak en tutarlı sonuçlarKaracabey, Şam ve Çekirge 52 kayısılarından elde edilmiştir. Tokaloğlu Konya kayısısı için deperiyodisite gösterdiği izlenimi veren Tokaloğlu Erzincanın dışındaki tüm tozlayıcı adaylar babaçeşit olarak uygun bulunmuştur. Ancak yetiştiriciliğinin yoğun yapıldığı yöreye yakın bölgelerdeyayılmaya başlayan Aprikoz ve Şeke rpare çeşitlerinin öncelikli tercih edilmesi tavsiyeedilmektedir. Tozlayıcı çeşitlerin kullanılması verimsizliğin giderilmesi için önemlidir.
Deter mi nat ion of suitable poll in ator culti vars to increase productivity of Alyanak and Tokaloglu Konya apri cot varieties
Apricot cultivation is one of the important fruit section in Turkey because of it is the first producercountry in the world. Although the most important cultivars are belongs to dried apricots, there aresome table cultivars cultivated in several areas. In these table cultivars Alyanak and TokalogluKonya was determined as self incompatible in previous studies. In this study carried out fordetermining of suitable pollinator cultivars for Alyanak, all pollinators were fit to this cultivar butmore positive results obtained from Karacabey, Sam and Cekirge 52. A ll pollinators used in thisstudy were suitable for Tokaloglu Konya except Tokaloglu Erzincan. Despite of this, Aprikoz andSekerpare spreading recently near areas of Tokaloglu Konya should be suggested as pollinator.Using pollinators is important to increase yield and carrying out of apricot culture withoutdifficulties.
___
- Andres, M. V., Duran, J. M., 1998. Self- incompatibility in Spanish clones of apricot (Prunus armeniaca L.) tree. Euphytica 101: 349-355.
- Aşkın, M. A., 1989. Ege Bölgesinde Düzenli Meyve Vermeyen Bazı Kayısı Çeşitleri Üzerinde Biyolojik Çalışmalar. Ege Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Bahçe Bitkileri Anabilim Dalı, Doktora Tezi, İ zmir.
- Bailey, C. H., Hough, F., 1975. Apricots. Advences in Fruit Breeding. Purdue Univ. Press West Lafayette, Indiana, pp. 367 -384.
- Burgos, L., T. Berenguer & J. Egea, 1993. Self and cross compatibility among apricot cultivars. HortScience 28: 148 150.
- De Nettancourt, D. 1977. Incompatibility in Angiosperms. Springer -Verlag, New York, pp. 58 - 97 .
- Egea, J., 1992. Problemas de fructificaci´on: Autoincompatibilidad en variedades de albaricoquero. Jornadas T´ecnicas sobre Producci ´on y Comercializaci´on de Albaricoque. Murcia, pp. 3940.
- Gülcan, R., Mısırlı, A., Demir, T., 1994. Hacıhaliloğlu Kayısı Çeşidinin Melezleme Yoluyla Monilya (Sclerotinia (Monilinia) laxa Aderh et., Ruhl) Hastalığına Dayanıklılık Islahı Üzerinde Bir Araştırma. TÜBİTAK Proje No. TOAG - 806.
- Gulcan, R., Misirli, A., Saglam, H., Yorgancioglu, U., Erkan, S., Gumus, M., Olmez, H. A., Derin K., Paydas, S., Eti, S., Demir, T., 2006. Properties of Turkish Aprıcot Land Races. Acta Hort. 701, Volume 1, pp: 191 -198.
- Halasz, J., Pedryc, A., Ercisli, S., Yilmaz, K. U., Hegedüs, A., 2010. S- genotyping Supports the Genetic Relationships between Turkish and Hungarian Apricot Germplasm. J. Amer. Soc. Hort. Sci. 135(5): 410-417.
- Kostina, K. F., 1969. The use of varietal resources of apricots for breeding. Trudy Nikitskiy Botanicheskiy Sad 40:45 - 63 (in Russian).
- Misirli, A., Saglam, H., Gulcan, R., Olmez, H. A., Sahin, M., 2006. Investigation on Fertilization Biology of Important Dried Apricot Cultivars. Acta Hort. 701, Volume 1, pp:159- 162.
- Paydas, S., Eti, S., Gulcan, R., Derin, K., Yilmaz, K. U., 2006. In v ıtro Investigations on Polen Quality, Production and Self Incompatibility of Some Apricot Varieties in Malatya - Turkey. Acta Hort. 701, Volume 1, pp:75 80.
- Pugliano, G., M. Forlani, 1985. Two year observations on the biology and fructification of apricot. Acta Hort 192: 383 -400.
- Schultz, J.H., 1948. Self- incompatibility in apricots. Proc. Amer. Soc. Hort Sci 51: 171 174.
- Yılmaz, K. U., 2008. Bazı Yerli Kayısı Genotiplerinin Fenolojik, Morfolojik ve Pomolojik Özellikleri ile Genetik İlişkilerinin ve Kendine Uyuşmazlık Durumlarının Moleküler Yöntemlerle Belirlenmesi. Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Bahçe Bitkileri Anabilim Dalı, Doktora Tezi, Adana.
- ISSN: 1300-6819
- Yayın Aralığı: Yılda 4 Sayı
- Yayıncı: İbrahim TOBİ
Sayıdaki Diğer Makaleler
Mikoriza ve farklı demir dozları uygulamasının çinko toksisitesi üzerine etkileri
Edremit körfezi'nin (Balıkesir) arı bitkileri üzerine bir araştırma
Gıda üretim tesisleri tasarımının bileşenleri
Fatih Mehmet YILMAZ, Hasan VARDİN
Belgin ÇELİK, Kadir Uğurtan YILMAZ, Oktay TANER, Nesrin OKUR SAĞLAM, Mustafa ŞAHİN, Bülent ÖZTÜRK