eş-Şâfiʿî ve Müslim’in Eserlerinde Hadis Tenkid Prensipleri
Müslüman ve erken dönem Avrupalı bilim adamları tarafından yapılan modern araştırma, klasik muṣṭalaḥu’l-ḥadîs metinlerinde belgelenen hadis tenkidinin, hadis tenkidinin ne kadar erkenişlediğini gösterdiğini kabul etmektedir. Bu yazıda, hadis tenkid nazariyeleri üzerine yazılmış en eski eserler olan, önde gelen iki ilim adamı, Muḥammed b. İdris eş-Şâfiʿî (ö. 204820) ve Müslim b. Haccâc en-Neysâbûrî (ö. 261/875) tarafından kurulan hadis tenkid kriterlerini inceledim. Bunu yaparken, Müslim tarafından tanımlanan hadis tenkidinin, eş-Şâfiʿî’nin ortaya koyduğu sistemle ne derece uyumlu olduğunu belirledim. Eserlerinin mukayesesi, eş-Şâfiʿî ile Müslim’in kendi çerçeveleri ve konularındaki farklılığa rağmen, hadis tenkid prensipleri konusunda aralarında çok az bir fark olduğunu ortaya koymaktadır. Erken dönem hadis münekkidlerinin, muhtemelen eş-Şâfiʿî’den önceki nesilde geliştirilen, tutarlı bir tenkid sistemine bağlı kaldıkları ortaya çıkmaktadır.
The Principles of Hadith Criticism in the Writings of al-Shāfiʿī and Muslim
___
- Belal Abu-Alabbas, İslamic Law and Sociey 24 (2017) 311-335.