Sınıf Öğretmeni Adaylarına Yönelik Öğretmenlik Mesleği Genel Yeterlik Algısı Ölçeğinin Geliştirilmesi

Öğretmenin mesleki yeterlikleri, tüm eğitim kademelerinde büyük önem taşımakta, temel eğitimin önemli bir parçası olan ilkokulda ise bu durumun önemi daha çok göze çarpmaktadır. Bu doğrultuda; sınıf öğretmeni adaylarına yönelik öğretmenlik mesleği genel yeterlik algısı ölçeğinin geliştirilmesi bu çalışmanın amacını oluşturmaktadır. Bu bağlamda; gönüllülük esasıyla, yüz yüze ya da çevrim içi olarak katılım gösteren 547 öğretmen adayına veri toplama aracı sunulmuş, toplanan verilerle ölçme aracının geçerlik ve güvenirliğine yönelik gerekli analizler, SPSS ve LISREL programlarıyla yapılmıştır. Ölçme aracının geçerliğinin sınanması sürecinde; kapsam geçerliğinin sınanması amacıyla uzman görüşlerine başvurulmuş, uzmanlardan gelen öneriler doğrultusunda gerekli düzeltmeler yapılmıştır. Ölçme aracının anlaşılırlığı küçük bir grup üzerinde test edilmiş, sonrasında pilot uygulamaya geçilmiştir. Elde edilen verilerin, analizlere uygunlukları açısından test edilmesinin ardından gerekli analizler yapılmıştır. Yapı geçerliğinin sınanması sürecinde; açımlayıcı faktör analizi sonucunda ölçeğin tek boyuttan oluştuğu görülmüş, doğrulayıcı faktör analiziyle kuramsal yapının ne ölçüde desteklendiği test edilmiştir. Ardından alt ve üst çeyrek gruplara ait puanların karşılaştırılmasıyla iç ölçüte dayalı geçerlik, Kruskal Wallis H-Testi ile de dış ölçüte dayalı geçerlik sınanmıştır. Güvenirliğin sınanması sürecinde; Cronbach Alfa Katsayısı kullanılmış, madde toplam korelasyonları incelenmiştir. Çalışmanın sonucunda geliştirilen “Öğretmenlik Mesleği Genel Yeterlik Algısı Ölçeği”nin, öğretmen adaylarının genel yeterlik algılarını ölçmede kullanılabilecek geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olduğu görülmüştür. Anahtar Sözcükler: sınıf öğretmenliği, öğretmen adayı, yeterlik algısı, öğretmenlik mesleği, ölçek geliştirme.

Development of Scale of General Proficiency Perceptions of Teaching Profession for Pre-Service Primary School Teachers

The professional competencies of the teacher are of great importance in all educational levels, however in primary school, which is an important part of basic education, the importance of this situation is more prominent. In this sense, the aim of this study is to develop the general proficiency perception scale for teaching profession for elementary school teacher candidates. In this context, data collection tool was offered on a voluntary basis to 547 teacher candidates, face to face or online, and the necessary analyzes for the validity and reliability of the measurement tool with the collected data were made with the SPSS and LISREL programs. In the process of testing the validity of the measuring tool, in order to test the content validity, expert opinions were consulted, and necessary corrections were made. After the adjustments, the comprehensibility of the measuring tool was tested on a small group, and then a pilot application was made. After the obtained data were tested for their suitability for the analyzes, necessary analyzes were made with the obtained data. In the process of testing structural validity, as a result of the exploratory factor analysis, it was seen that the scale consisted of one dimension, and to what extent the theoretical structure was supported with the confirmatory factor analysis. Subsequently, by comparing the scores of the lower and upper quartile groups, internal criterion-based validity was tested, and external criterion-based validity was tested with the Kruskal Wallis H-Test. In the process of testing reliability, Cronbach Alpha Coefficient was used, and item total correlations were examined. As a result of the study, it was seen that the “General Proficiency Perception Scale of Teacher Profession” was a valid and reliable measurement tool that can be used to measure the teacher candidates’ perceptions of general competence.

PDF

___

Büyüköztürk, Ş. (2002). Faktör analizi: temel kavramlar ve ölçek geliştirmede kullanımı. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi. 32, 470-483.
Büyüköztürk, Ş. (2017). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı (23. baskı). Ankara: PegemA yayıncılık.
Cliff, N. (1988). The eigenvalues-greater-than-one rule and the reliability of components. Psychology Bulletin, 103, 276-279.
Doğan, N., Soysal, S. ve Karaman, H. (2017). Aynı örnekleme açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizi uygulanabilir mi?. Demirel, Ö. ve Dinçer, S. (Ed). Küreselleşen dünyada eğitim içinde (s.373-400). Ankara: Pegem Akademi.
Ferguson, G. A., & Takane, Y. (1989). Statistical analysis in psychology and education (6th ed.). New York: McGraw-Hill.
Field, A. (2000). Discovering statistics using SPSS for windows. London: Sage Publications.
Fraenkel, J. R. & Wallen, N. E. (2003). How to design and evaluate research in education. The McGraw-Hill: New York.
Gözütok, D. (2011). Öğretim ilke ve yöntemleri. Ankara: Ekinoks Yayınevi.
Karasar, N. (2007). Bilimsel araştırma yöntemi (17. Basım). Ankara: Nobel Yayınevi.
Kline, P. (1994). An easy guide to factor analysis. New York: Routledge
MEB. (2017). Öğretmenlik mesleği genel yeterlikleri. Öğretmen Yetiştirme ve Geliştirme Genel Müdürlüğü, Ankara.
Ocak, G., & Gündüz, M. (2007). Öğretmenlik mesleğinin genel sorumluluk ve yeterlikleri. In G. Ocak (Ed.), Öğretim İlke ve Yöntemleri (1. Baskı). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
Özdamar, K. (1999). Paket programlar ile istatistiksel veri analizi 1. Eskişehir: Kaan Kitabevi.
Scherer, R. F. (1988). Dimensionality of coping: factor stability using the ways of coping questionnaire. Psychological Report, 62, 76-770.
Schermelleh-Engel, K., Moosbrugger, H., & Müler, H. (2003). Evaluating the fit of structural equation models: tests of significance and descriptive goodness-of-fit measures. Methods of Psychological Research Online, 8(2), 23-74.
Şencan, H. (2005). Sosyal ve davranışsal ölçümlerde güvenirlik ve geçerlik. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Tezbaşaran, A. A. (1997). Likert tipi ölçek geliştirme kılavuzu (İkinci Baskı). Ankara: Türk Psikologlar Derneği Yayınları.
Veneziano, L. & Hooper, J. (1997). A method for quantifying content validity of health-related questionnaires. American Journal of Health Behavior, 21(1), 67-70.
Yurdugül, H. (2005). Ölçek geliştirme çalışmalarında kapsam geçerliği için kapsam geçerlik indekslerinin kullanılması. 14. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi, 28-30 Eylül.