ULUSLARARASI BİR FİNANS MERKEZİ OLARAK İSTANBUL’UN DEĞERLENDİRİLMESİ

Bu çalışmada 2023'te dünyanın 10 büyük ekonomisinden birisi olmayı amaçlayan Türkiye'nin en önemli finans şehri İstanbul'un bu hedef doğrultusunda orta vadede bölgesel, uzun vadede ise uluslararası bir finans merkezi olmasının ne derecede mümkün olabileceği araştırılmıştır. Bu bağlamda İstanbul ile muhtemel rakipleri arasında bir karşılaştırmaya gidilerek, şehrin potansiyel durumu ortaya konmaya çalışılmıştır. Sonuç olarak, bölgesel finans merkezi olma noktasında, İstanbul'un Orta Doğu ve Afrika bölgesinde yükseliş kaydetmesine rağmen lider olmasının şimdilik mümkün olmadığı, zira bu bölgede liderliğin Dubai'de olduğu söylenebilir. Ancak, orta vadede İstanbul'un bölgesel merkez olma ihtimali mümkün görünmektedir. Bölgesel merkez olma konusunda, İstanbul'un bulunduğu diğer bir bölge olan Doğu Avrupa ve Orta Asya bölgesinde GFCI 16 endeksinin sonucuna göre, şehir lider merkez komundadır. Ancak, İstanbul'un en yakın rakibi olarak Almatı ile arasında küçük bir puan farkının bulunması ilerleyen zamanlarda bu iki merkez arasında ciddi bir çekişmenin olabileceğini göstermektedir. Yine benzer endeksler incelendiğinde İstanbul'un Doğu Avrupa ve Orta Asya bölgesinde en zorlu rakibi olarak Moskova görünmektedir. Çalışmadan çıkan bir diğer sonuca göre İstanbul'un uluslararası bir finans merkezi olabilmesinin şimdilik mümkün olmadığı yönündedir. Ancak geçmiş yıllara göre yükseliş gösteren şehrin uzun vadede bu hedefine ulaşması mümkün olabilir. Çalışmadan çıkan son sonuç ise, bölgesel kutuplaşma ve uzmanlaşmanın bir sonucu olarak, her geçen gün yeni şehirlerin, finansal merkezi olma konusunda iddialı bir şekilde dünya sahnesinde rol aldıklarının görülebilmesidir. Bunun anlamı ilerleyen yıllarda ve üst sıralarda yeni yeni finans merkezlerini görebilmenin oldukça olası olabileceğidir

EVALUATION OF İSTANBUL AS AN INTERNATIONA FINANCE CENTER

In this study, the research has been conducted in order to find the possibility level of İstanbul that is the most significant financial city of Turkey, which aims to be one of the 10 greatest economy of the World in 2023, to become regional finance center in medium term and an international finance center in long term within the frame of this goal. In this regard, it is aimed to reveal the potential position of İstanbul by comparing and contrasting the city with her rivals. As a result, it has been seen that although İstanbul has been developed in Middle Eastern and African regions for being the regional finance center, it is not possible for the city to be the leader yet and it can be stated that the leader of the region is still in the hands of Dubai. However, the chance of İstanbul to be the regional center in medium seems possible. In accordance with the results of GFCI 16 index, İstanbul is the leader center of another region of Eastern Europe and Central Asia that the city located. However, the fact that there is a little score difference between İstanbul and Almaty, which is considered as the city’s closest rival, demonstrates that there will be a serious contention between these two centers later on. When similar indexes are analyzed, the toughest rival of İstanbul in Eastern Europe and Middle Asia region seems to be Moscow. In accordance with another result of the study, it is not possible yet for İstanbul to be an international finance center for now. However, it is possible for the city that displays development in comparison with last years to achieve this objective over the long run. The last results of the study as an outcome of regional polarization and specialization is that financial centers start to assertively take place in world arena each passing day. This means that in the forthcoming years it will be quite possible to see the finance centers at the top ranks

___

  • AKÇADAĞ, Göknur (2010), “İstanbul, Londra, New York, Dubai, Hong Kong Olabilir mi?”, TurkishNY, http://www.turkishny.com/drgoeknur-akcada/17- drgoeknur-akcada/37710-istanbul-londra-new-york-dubai-hong-kong-olabilirmic#.VGRLd_msU01 (Erişim Tarihi: 13 Kasım 2014)
  • AL-SAYEGH, F. (1998), “Merchants’ role in a Changing Society: The case of Dubai, 1900–90.”, Middle Eastern Studies, 34, pp. 87–102.
  • ARIKAN, İlkay ve BUDAK, Alparslan (2007), Global Finans Merkezleri ve İstanbul, Türkiye Sermaye Piyasası Aracı Kuruluşlar Birliği, İstanbul.
  • ATKEARNEY, http://www.atkearney.com/research-studies/global-cities-index (Erişim Tarihi: 8 Kasım 2014)
  • BASSENS, David, DERUDDER, Ben and WİTLOX, Frank (2010), “The Making and Breaking of Dubai: The end of a City–State?”, Political Geography, 29, 6, pp. 299–301.
  • BINDEMANN, Kirsten (1999), The Future of European Financial Centres, Taylor & Francis Group, London, UK.
  • BHATİA, Rajesh (Wikinvest), http://www.wikinvest.com/wiki/Global_financial_centre, (Erişim Tarihi: 2 Kasım 2014)
  • BLOOMBERG, Micheal R., New York Belediye Başkanı, Özlem Dalga ile Röportajı, 16.06.2014, http://www.bloomberght.com/ht-yazarlar/ozlem-dalga/1577605-londra-yada-new-york-degil-rakipleriniz-bu-bolgede, (Erişim Tarihi: 13 Kasım 2014)
  • BNEWS KZ, (2013), http://bnews.kz/en/news/post/129157/ (Erişim Tarihi: 10 Kasım 2014)
  • BUSINEWS (2010), http://www.businews.eu/2010/11/istanbul-finans-merkezi/, (Erişim Tarihi:13 Kasım 2014)
  • CHEUNG, Lillian and YEUNG, Vincent (2007), “Hong Kong as an International Financial Centre: Measuring its Position and Determinants”, Hong Kong Monetary Authority, December, 14, pp.5-12
  • CASSİS, Youssef (2006), Capitals of Capital A History of International Financial Centres, 1780–2005, Cambridge University Press, Cambridge, UK.
  • CASSİS, Youssef and BUSSİE’RE, E´ric (2005), London And Paris As International Financial Centres In The Twentieth Century”, CASSİS, Youssef, “Introduction: Comparative Perspectives on London and Paris as International Financial Centres in the Twentieth Century”, Oxford University Press, New York, USA.
  • ÇEVIK, Fatih (2012), Uluslararası Finans Merkezleri, Ülke Ekonomilerine Etkileri ve İstanbul’un Potansiyeli, İstanbul Ticaret Odası Yayınları, İstanbul.
  • FERGUSON, Niall (2012), Paranın Yükselişi, Çeviren: Barış Pala, İstanbul, Yapı Kredi Yayınları.
  • INTERNATIONAL REGULATORY STRATEGY GROUP (2012), “Wholesale Financial Markets: Why Europe Needs International Financial Centres”, The Voice of Business, 20th August, pp.1-4.
  • IMF. (2000), (International Monetary Fund), https://www.imf.org/external/np/ mae/oshore/2000/eng/back.htm (Erişim Tarihi: 3 Kasım 2014)
  • İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ SERMAYE PİYASALARI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ (2012), İstanbul Bölgesel ve Uluslararası Finans Merkezi (İFM), Araştırma Dizisi-1.
  • KALKINMA BAKANLIĞI (2014), Tanıtım Kitapçığı, Basın ve Halkla İlişkiler Müşavirliği: Ankara.
  • KAYPAK, Şafak (2013), “Küreselleşme Sürecinde Kentlerin Markalaşması ve “Marka Kentler”, C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi,14,1, ss.335-355.
  • KOCA, Osman Kadri (2010), “İstanbul: Potansiyel Uluslararası Finans Merkezi”, 4 Temmuz, http://www.turkishnews.com/tr/content/2010/07/04/istanbul-potansiyel-uluslararasifinans-merkezi/ (Erişim Tarihi: 13 Kasım 2014)
  • LAİ, Karen (2006), “Developing Shanghai as an International Financial Centre: Progress and Prospects”, China Policy Institute, The University of Nottingham, pp.1-16.
  • LANNOO, Karel (2007), “The Future of Europe’s Financial Centres”, ECMI Policy Brief, 10, December, pp.1-7
  • LOECHEL, Horst and BOEİNG, Philipp (2010), “The Present State of Shanghai as an International Financial Centre - A Comparison with London and Frankfurt -”, EUChina BMT Working Paper Series, 11, January, pp.1-28
  • MINISTRY OF FINANCE GOVERNMENT OF INDIA (2007) , “Mumbai-An International Financial Centre”, New Delhi, Report of the High Powered Expert Committee on Making Mumbai an International Financial Centre, New Delhi, Indian.
  • O’ROURKE, Kevin H. and WİLLİAMSON, Jeffrey G. (1999), Globalization and History: The Evolution of a Nineteenth Century Atlantic Economy, MIT Press, Cambridge, London, UK.
  • ÖZİNCE, Ersin, İş Bankası Yönetim Kurulu Başkanı (2013), “İstanbul, Nasıl ve Ne zaman, Finans ve Bilişim merkezi olur?”, http://www.bilisimdergisi.org/s154/, s.110-111, (Erişim Tarihi: 1 Kasım 2014)
  • ÖZTANGUT, Nevzat (2007), “Active Academy 5. Uluslararası Finans Zirvesi “Bölgesel Finans Merkezi Olarak İstanbul’un Karşılaştırılmalı Konumu”, Türkiye Sermaye Piyasaları Birliği, 5 Aralık, İstanbul, ss.1-6.
  • PARK, Yoon S. and ESSAYYAD, Musa (1989), International Banking and Financial Centers, PARK, Yoon S., “Introduction To International Financial Centers: Their Origin And Recent Developments”, Kluwer Academic Publishers, Norwell, Massachusetts 02061 USA.
  • POOLER, Micheal (2014), (Financial Times), 1.10.2014, http://www.ft.com/cms/s/0/b388de4c-174b-11e4-87c000144feabdc0.html#axzz3 IjyjjALj (Erişim Tarihi:11 Kasım 2014)
  • ROBERTS, Richard (2004), The City A Guide to London’s Global Financial Centre, The Economist Newspaper Ltd, London.
  • SRİVASTAVA, Shashank (2007), “Regional Financial Centers: Competitive or Complementary?”, Qatar Financial Centre Authority, Nowember, pp.1-13.
  • ŞAHENK, Ferit, Doğuş Grubu Yönetim Kurulu Başkanı, “İstanbul'da düzenlenen Dünya Ekonomik Forumu'nda özel CNBC-e paneli”, 5 Haziran, 2012, http://www.ntvmsnbc.com/id/25355509/ (Erişim Tarihi: 13 Kasım 2014)
  • TAŞDEMİR, İnci (2008), Uluslararası Finans Merkezi Olarak İstanbul'un Yapılanması ve Finans Kümelenmesi, İstanbul Ticaret Odası Yayınları, İstanbul.
  • TAX HAVENS GUIDE, (2014), http://www.taxhavensguide.com/list-of-offshorefinancial-centres.php (Erişim Tarihi: 3 Kasım 2014)
  • THE INSTITUTE FOR URBAN STRATEGIES AT THE MORI MEMORIAL FOUNDATION (2013), Global Power City Index 2013, October.
  • TÜRKIYE BANKALAR BIRLIĞI (TBB) (2007), İstanbul’un Uluslararası Finans merkezi Olma Potansiyelinin değerlendirilmesi, Deloitte A.Ş.
  • TODAY’S ZAMAN (2013), 30.06.2013, http://www.todayszaman.com/business_istanbul-asan-emerging-financial-center_319581.html (Erişim Tarihi:12 Kasım 2014)
  • TOPAL, Abdulkadir ve BİLGİLİ Muhammed Yunus, “Küreselleşme Sürecinin Kentlere Yansıması: Küresel Kent/Dünya Kenti”, ss.19-33, Erişim Adresi: http://iys.inonu.edu.tr/webpanel/dosyalar/1427/file/AbdulkadirTopal.pdf (Erişim Tarihi: 15 Kasım 2014)
  • ULUSLARARASI YATIRIMCILAR DERNEĞI (YASED) (2012), Barometre 2012-II ULUSLARARASI YATIRIMCILAR DERNEĞI (YASED) (2014), Sürdürülebilir Küresel Rekabet İçin Bölgesel Merkez Türkiye, Ekim.
  • URL 1, BDDK, https://www.bddk.org.tr/WebSitesi/turkce/Kuruluslar/Yabanci_Bankalarin_ Turkiye_Temsilcilikleri/Yabanci_Bankalarin_Turkiye_Temsilcilikleri.aspx (Erişim Tarihi: 13 Kasım 2014)
  • URL 2, BÖLGESEL MERKEZ OLMA YOLUNDA TÜRKIYE”, http://oneworld consulting.com/urun/PY44-BolgeselMerkez.pdf (Erişim Tarihi: 13 Kasım 2014)
  • URL 3, http://www.mfa.gov.tr/birlesik-arap-emirlikleri-ekonomisi.tr.mfa (Erişim Tarihi:10 Kasım 2014)
  • URL 4, DİFC, (Dubai İnternational Financial Centre), http://www.difc.ae/discover-difc (Erişim Tarihi:10 Kasım 2014)
  • URL 5, DÜNYA, 12.02.2013, http://www.dunya.com/onlarca-sirket-yuzlerce-ulkeyiturkiyeden-yonetiyor-181310h.htm (Erişim Tarihi: 13 Kasım 2014)
  • URL 6, FDI (2011), http://www.fdi.gov.cn/1800000121_37_12281_0_7.html, (Erişim Tarihi: 6 Kasım 2014)
  • URL 7, IFM (2014), (İstanbul Finans Merkezi), http://www.ifmdergi.com.tr/arastirma/turkiye nin-ekonomi-baskenti, (Erişim Tarihi:13 Kasım 2014)
  • URL 8, MILLIYET, 18.01.2011, http://www.milliyet.com.tr/turkiye-uluslararasi-sirketlerinmerkez-ussu/ekonomi/ekonomidetay/18.01.2011/1340850/default.htm (Erişim Tarihi: 13 Kasım 2014)
  • URL 9, THE ATLANTIC (2012), http://www.theatlantic.com/business/archive/2012/05/newyork-vs-london-two-cities-to-rule-them-all/257496/ (Erişim Tarihi: 10 Kasım 2014)
  • WILSON, Matthew (2010), “Vertical Landscraping, A Big Regionalism For Dubai”, International Journal of Urban and Regional Research, 34.4, December, pp.925–40.
  • XINHUA NEWS AGENCY AND THE CHICAGO MERCANTILE EXCHANGE GROUP (2013), Xinhua-Dow Jones International Financial Center Development Index – 2012, September.
  • XINHUA NEWS AGENCY AND THE CHICAGO MERCANTILE EXCHANGE GROUP (2013), Xinhua-Dow Jones International Financial Center Development Index – 2013, September
  • YAM, Joseph (2008), “Competition and Cooperation among Global and Regional Financial Centres”, BIS Review, 58, pp.1-2, http://www.bis.org/review/r080514c.pdf, (Erişim Tarihi: 19 Ekim 2014)
  • YILMAZ, Hüseyin (2010), “İstanbul’un Uluslararası Finans Merkezleri İle Rekabet Düzeyinin Saptamasına Yönelik Bir Çalışma”, İstanbul Üniversitesi Bilgi, Ekonomi ve Yönetim Kongresi, İstanbul, ss.144-162.
  • ZHAO, Simon X.B., ZHANG, Li and WANG, Danny T. (2004), “Determining factors of the development of a National Financial Center: the case of China”, Geoforum, 35, pp.577–592
  • ZOROMÉ, Ahmed (2007), “Concept of Offshore Financial Centers: In Search of an Operational Definition”, International Monetary Fund, Monetary and Capital Markets Department, IMF Working Paper, 07, 87, April, pp.3-30.
  • Z/YEN LİMİTED (2005), “The Competitive Position of London as a Global Financial Centre”, Corporation of London, London, UK.
  • QATAR FINANCIAL CENTRE (2011) , The Global Financial Centres Index 9, March, http://www.zyen.com/GFCI/GFCI%209.pdf (Erişim Tarihi:14 Kasım 2014)
  • QATAR FINANCIAL CENTRE (2011), The Global Financial Centres Index 10, September, http://www.zyen.com/PDF/GFCI%2010.pdf (Erişim Tarihi:14 Kasım 2014)
  • QATAR FINANCIAL CENTRE (2012), The Global Financial Centres Index 11, March, http://www.longfinance.net/Publications/GFCI%2011.pdf (Erişim Tarihi: 14 Kasım 2014)
  • QATAR FINANCIAL CENTRE (2012), The Global Financial Centres Index 12, September, http://www.longfinance.net/Publications/GFCI%2012.pdf (Erişim Tarihi: 14 Kasım 2014)
  • QATAR FINANCIAL CENTRE (2013) , The Global Financial Centres Index 13, March, http://www.geneve-finance.ch/sites/default/files/pdf/2013_gfci_25march .pdf (Erişim Tarihi: 14 Kasım 2014)
  • QATAR FINANCIAL CENTRE (2013), The Global Financial Centres Index 14, September, http://www.longfinance.net/images/GFCI14_30Sept2013.pdf (Erişim Tarihi: 14 Kasım 2014)
  • QATAR FINANCIAL CENTRE (2014) , The Global Financial Centres Index 15, March, http://www.longfinance.net/images/GFCI15_15March2014.pdf (Erişim Tarihi: 14 Kasım 2014)
  • QATAR FINANCIAL CENTRE (2014), The Global Financial Centres Index 16, September, http://longfinance.net/images/GFCI16_22September2014.pdf (Erişim Tarihi: 14 Kasım 2014) 2014 GLOBAL CİTİES INDEX AND EMERGİNG CİTİES OUTLOOK (2014), Global Cities, Present and Future, A.T. Kearney.