OSMANLI VE CUMHURİYETİN İLK YILLARINDA KADIN HAREKETLERİ

Geçmişte haremlerde yaşayan, eğitim hakları olmayan ve çalışmayan Türk kadınları, bugün bütün bu haklarını kullanabilmektedirler.Peki kadınlar bütün bu haklarını nasıl kazandılar ve bugünlere geldiler. Osmanlı Devleti'nde 19. Yüzyılın başlarında devleti kurtarmak için başlayan modernleşme hareketlerinin kadınlar konusunda çok büyük etkileri olmuştur. Önce eğitim sonra sosyal hakları edinen kadınlar zamanla yasal haklarını da elde etmiş bugün her alanda çalışabilir, sosyal yaşama aktif katılabilir hale gelmişlerdir. Çalışmamızda, Türk kadınlarının Osmanlı ve Cumhuriyetin ilk yıllarında ki serüvenleri anlatılmaya çalışılacaktır

WOMEN’S MOVEMENTS IN THE OTTOMAN AND THE EARLY YEARS OF REPUBLIC

Turkish women who living in harem, have not education rights and non-working in the past, they able to use all their rights today. So how women have won all these rights and come to today. Modernization movements, which started in the early 19th century in Ottoman Empire to rescue the state, have huge effects on women. Women, who firstly obtained the rights of education later the rights of social, have obtained legal rights in time; they can work in all areas today and they can become actively involved in social life. In our study, the adventures of Turkish women in the early years of Ottoman and Republic will be tried to explain

PDF

___

ALTINDAL, Meral. (1994), Osmanlıda Kadınlığın Durumu, 1.baskı, İstanbul: Altın Kitaplar Yayınevi.
ARAT, Necla. (1994) ,“Türkiye’de Kadınların Çalışma Yaşamında Karşılaştıkları Zorlukların SosyoKültürel Nedenleri”, İç: Necla ARAT (Ed.) Türkiye’de Kadın Olmak, İstanbul: Say Yayınları.
ARAT, Yeşim. (1998), “Türkiye’de Kadın Milletvekillerinin Değişen Siyasal Rolleri, 1934–1980” İç: Ayşe BERKTAY HACIMİRZAOĞLU ( Ed.) 75 Yılda Kadınlar ve Erkekler, İstanbul: Tarih Vakfı Yayınları
ARAT, Yeşim.(1999), “Türkiye’de Modernleşme Projesi ve Kadınlar”, 2.b. İç: Sibel BOZDOĞAN ve Reşat KASABA (Ed.) Türkiye’de Modernleşme ve Ulusal Kimlik, İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
ARAT, Zehra F. (1998), “Kemalizm ve Türk Kadını”, İç: Ayşe BERKTAY HACIMİRZAOĞLU ( Ed.) 75 Yılda Kadınlar ve Erkekler, İstanbul: Tarih Vakfı Yayınları
ARMUTÇU, Emel. (1999), Her sayfada başka bir tarih, Hürriyet, http://webarsiv.hurriyet.com.tr/1999/12/18/164618.asp, (18 Ocak 2000)
BERKES, Niyazi. (1978), Türkiye’de Çağdaşlaşma, İstanbul: Doğu-Batı Yayınları.
BERKTAY, Fatmagül. (1994), Kadın Hareketinin Kurumsallaşması: Fırsatlar ve Rizikolar, Çev: Meral AKKENT,1. Baskı, İstanbul: Metis Yayınları.
BERKTAY, Fatmagül. (2002), “Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Feminizm”, İç: Tanıl BORA ve Murat GÜLTEKİNGİL (Ed.) Cumhuriyet’e Devreden Düşünce Mirası: Tanzimat ve Meşrutiyet’in Birikimi, Cilt:1, İstanbul: İletişim Yayınları,
CANATAN, Kadir. (1995), “Kadın ve Gelişme”, Bir Değişim Süreci Olarak Modernleşme, İstanbul: İnsan Yayınları.
ÇİTÇİ, Oya. (1982), Kadın Sorunu ve Türkiye’de Kamu Görevlisi Kadınlar, Ankara: TODAİE Yayınları, No:200.
ÇİTÇİ, Oya. (1974), "Kadın ve Çalışma", Amme İdare Dergisi, Sayı:2, Cilt:7, Haziran.
DURAKBAŞA, Ayşe. (1998), “Cumhuriyet Döneminde Modern Kadın ve Erkek Kimliklerinin Oluşumu: Kemalist Kadın Kimliği ve Münevver Erkekler”, İç: Ayşe BERKTAY
HACIMİRZAOĞLU (Ed.) 75 Yılda Kadınlar ve Erkekler, İstanbul: Tarih Vakfı Yayınları.
ECEVİT, Yıldız. (1998), “Türkiye'de ücretli Kadın Emeğinin Toplumsal Cinsiyet Temelinde Analizi”, İç: Ayşe BERKTAY HACIMİRZAOĞLU (Ed.) 75 Yılda Kadınlar ve Erkekler, İstanbul: Tarih Vakfı Yayınları.
FEYZİOĞLU, Turhan. (1992), “Atatürk ve Kadın Hakları”, Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, Ankara, Cilt:2, Sayı:6.
GÖKALP, Ziya. (1968), Türkçülüğün Esasları, İstanbul: Varlık Yayınları, 7.b.
GÜZEL, Şehmus. (1985), “Kadın”, Tanzimat’tan Cumhuriyet’e Türkiye Ansiklopedisi, Cilt:3, İstanbul: İletişim Yayınları.
GÜZEL, Şehmus. (1985), “Kadın”, Tanzimat’tan Cumhuriyet’e Türkiye Ansiklopedisi, Cilt:4, İstanbul: İletişim Yayınları.
İNAN, Afet. (1982), Tarih Boyunca Türk Kadının Hak ve Görevleri, 4.b.,İstanbul: M.E.B Yayınları.
KADIOĞLU, Ayşe. (1998), “Cinselliğin İnkârı: Büyük toplumsal Projelerin Nesnesi Olarak Türk Kadınları”, İç: Ayşe BERKTAY HACIMİRZAOĞLU (Ed.) 75 Yılda Kadınlar ve Erkekler, İstanbul: Tarih Vakfı Yayınları.
KANDİYOTİ, Deniz. (1999), “Modernin Cinsiyeti: Türk Modernleşmesi Araştırmalarında Eksik Boyutlar”, İç: Sibel BOZDOĞAN ve Reşat KASABA (Ed.) Türkiye’de Modernleşme ve Ulusal Kimlik, İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları, 2.b.
KIRKPINAR, Leyla. (1998), “Türkiye’de Toplumsal Değişme Sürecinde Kadın”, İç: Ayşe BERKTAY HACIMİRZAOĞLU (Ed.) 75 Yılda Kadınlar ve Erkekler, İstanbul: Tarih Vakfı Yayınları.
KORAY, Meryem. (1992), “Çalışma Yaşamında Kadın Gerçekleri”, Amme İdare Dergisi, Cilt:25, Sayı:1, ss.93-94.
KURNAZ, Şefika. (1992), Cumhuriyet Öncesinde Türk Kadını(1839-1923), İstanbul: MEB.
ORTAYLI, İlber. (1984), “Osmanlı Toplumunda Aile”, İç: Necat ERDER (Ed.) Türkiye’de Ailenin değişimi: Toplum bilimsel İncelemeler, Ankara: Türk Sosyal Bilimler Derneği Yayınları, ss.79-89.
TAŞKIRAN, Tezer. (1973), Cumhuriyetin 50. yılında Türk kadın Hakları, Ankara: TC Başbakanlık Yayınları.
TEKELİ, Şirin. (1982), Kadınlar ve Siyasal Toplumsal Hayat, İstanbul: Birikim Yayınları.
TEKELİ, Şirin. (1990), ”Kadın” ,Cumhuriyet Dönemi Türkiye Ansiklopedisi, Cilt:5, İstanbul.
TOKUROĞLU, BELMA. (2004), Özgürleşemeyen Kadın, Ankara: Odak Yayınevi.
TOSKA, Zehra. (1998), “Cumhuriyet’in Kadın İdeali: Eşiği Aşanlar ve Aşamayanlar, İç: Ayşe BERKTAY HACIMİRZAOĞLU (Ed.) 75 Yılda Kadınlar ve Erkekler, İstanbul: Tarih Vakfı Yayınları.
T.C. Başbakanlık Aile Araştırma Kurumu (1992), Sosyo-Kültürel Değişme Sürecinde Türk Ailesi, Cilt:1, Ankara.
YARAMAN BAŞBUĞU, Ayşegül. (1992), Elinin hamuruyla Özgürlük: Resmi Tarihten Kadın Tarihine, Ekim, İstanbul: Milliyet Yayınları, 1.b.