ÖMER NASUHİ BİLMEN’E GÖRE İNTİHAR VE NEDENLERİ: DİN PSİKOLOJİSİ VE İSLAM HUKUKU BAĞLAMINDA BİR DEĞERLENDİRME

Çalışmanın konusu Ömer Nasuhi Bilmen'in eserlerinde intihar olgusunun sebeplerine yönelik ifadeleri tespit etmek ve bu ifadeleri intiharla ilgili çalışmalar bağlamında farklı ve benzer yönleriyle değerlendirmektir. Bilmen'in intihar olgusuna yönelik fikirleri ile konuyla ilgili çalışmalar arasında benzerlik ve farklılıkların neler olduğu da araştırmanın temel problemini oluşturmaktadır. Bu bağlamda Bilmen'in eserleri kaynak tarama yöntemiyle incelenmiş ve intiharla ilgili ifadeler tespit edilmiştir. Elde edilen ifadelerden yola çıkarak güncel çalışmalarla benzer ve farklı yönleri değerlendirilmiştir. Araştırmada ilk olarak intiharın tanımı yapılmış, intiharın dindeki yerine değinilmiş, intiharla ilgili çalışmalara yer verilmiştir. Daha sonra Bilmen'in intiharın sebeplerine yönelik fikirleri tespit edilmiştir. Son olarak Bilmen'de ve güncel çalışmalarda belirtilen sebepler karşılaştırılarak tartışılmıştır. Araştırmanın sonuçlarına göre Bilmen, intihar olgusuna Kur'an ve Hadis bağlamında yaklaştığı ve dinin intihar olgusuyla ilişkisi içinde ele aldığı tespit edilmiştir. Bunun yanında Bilmen'in intiharın sebeplerine yönelik görüşleri ile intiharın sebepleri üzerine yapılan çalışmalarla benzerlik gösterdiğine ulaşılmıştır. Ayrıca Bilmen'in intiharı kısmî ve küllî intihar olarak sınıflandırmaya yönelik bir girişiminin olduğu da tespit edilmiştir

THE SUICIDE AND REASONS ACCORDING TO ÖMER NASUHİ BİLMEN: A EVALUATION IN THE CONTEXT OF PSYCHOLOGY OF RELIGION AND ISLAMIC LAW

The subject of the study, is to determine the expressions toward the reasons of suicide and to evaluate these expressions within the scope of related studies in Ömer Nasuhi Bilmen’s works. The differences and similarities between Bilmen’s ideas toward suicide fact and studies related to subject constitute the main problem of research. In this sense, the works of Bilmen were analyzed through literature review method and expressions related to suicide were determined. Based on the expressions obtained, different and similar aspects were evaluated. In research, firstly suicide were described, and then suicide’s place in religion were mentioned, and studies related to suicide were given a place. Afterwards, ideas of Bilmen’s related to the reasons of suicide were determined. In conclusion Bilmen’s ideas and the reasons stated at current studies were discussed by comparing. According to the results of research, it was determined that Bilmen approaches suicide in the sense of Kur’an and Hadith and he approaches suicide according to religious point of view. Besides, it was reached that a view of Bilmen towards the reasons of suicide appears similar to studies towards the reasons of suicide. Futhermore, it was determined an attempt that Bilmen classified the suicide as partial and general

PDF

___

AĞIR, Meral (2007), Üniversite Öğrencilerinin Bilişsel Çarpıtma Düzeyleri ile Problem Çözme Becerileri ve Umutsuzluk Düzeyleri Arasındaki İlişki, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, İstanbul.
AĞILKAYA, Zuhal (2010), “İntihar ve Din: İntihar Girişiminde Bulunanlar Üzerine Empirik Bir Araştırma”, M.Ü. İlahiyat Fakültesi Dergisi, 38(1), ss.173-202.
ALPER, Yusuf (1997), Bütün Yönleriyle Depresyon, Gendaş Yay., İstanbul, 144s.
ARSEL, Cemile O. (2010), İntihar Olasılığı ve Cinsiyet: İletişim Becerileri, Cinsiyet Rolleri, Sosyal Destek ve Umutsuzluk Açısından Bir Değerlendirme, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
AYDEMİR, Çiğdem vd. (2002), “Majör Depresyon ve Özkıyımda Kognitif ve Emosyonel Faktörler”, Türk Psikiyatri Dergisi, 13(1), ss.33-39.
AYDINALP, Halil (2009), “İntihar Eylemlerinde Dinin Anlamı ve Sınırları”, M.Ü. İlahiyat Fakültesi Dergisi, 37(2), ss.129-146.
BANDURA, Albert (1971), Social Learning Theory, General Learning Press, New York City / USA.
BATIGÜN, Ayşegül D. (2005), “İntihar Olasılığı, Yaşamı Sürdürme Nedenleri, Umutsuzluk ve Yalnızlık Açısından Bir İnceleme”, Türk Psikiyatri Dergisi, 16(1), ss.29-39.
BAUMEISTER, R. F. (1990), “Suicide as Escape from Self”, Psychological Review, 97, pp.90-113.
BECK, Aaron T. (1995), Cognitive Therapy and the Emotional Disorders, John Wiley and Sons Inc.
BEIT-HALLAHMI, Benjamin (1975), “Religion and Suicidal Behavior”, Psychological Reports, 37 (3f), pp.1303-1306.
BEYHÂKÎ, Ebû Bekr Ahmed (2003/1423), Şu’abu’l-îmân (c.V), Mektebetü’r-Rüşd, Riyad. BİLMEN, Ömer N. (1986), Büyük İslam İlmihali, Bilmen Yay: İstanbul.
BİLMEN, Ömer N. (1985), Kur’an-ı Kerim’in Türkçe Meâl-i Âlisi ve Tefsiri (c. I ve II), Bilmen Yay., İstanbul.
BİLMEN, Ömer N. (2010), Beşyüz Hadis-i Şerif – Hikmet Goncaları, Semerkand Yay., İstanbul.
BİLMEN, Ömer N. (1964), Kur’an-ı Kerim’den Dersler ve Öğütler, Bilmen Yay., İstanbul. BİLMEN, Ömer N. (1959), Sualli-Cevaplı Dinî Bilgiler, DİB Yay., Ankara.
COMSTOCK, G. W. and K. B. PATRIDGE (1972), “Church Attendance and Health”, Journal of Chronic Diseases, 25, pp.665-672.
ÇEVİK, Şükran (2005), “Ergenlerde Ölüm Düşüncesi, İntihar ve Din”, Değerler Eğitimi Dergisi, 3(9), ss.89-117.
DERVIC, Kanita, et al (2004), “Religious Affiliation and Suicide Attempt”, American Journal of Psychiatry, 161(12), pp. 2303-2308.
DEW, Rachel E. et al (2008), “Religion/Spirituality and Adolescent Psychiatric Symptoms: A Review”, Child Psychiatry and Human Development, 39(4), pp.381-398.
DURKHEIM, Emile (2011), İntihar, Çev.: Özer Ozankaya, Cem Yay., Ankara, 480s.
ERDOĞAN, Mehmet (1998), Fıkıh ve Hukuk Terimleri Sözlüğü, Rağbet Yay., İstanbul.
ESKİN, Mehmet (2012), İntihar: Açıklama, Değerlendirme, Tedavi ve Önleme, HYB Yay., Ankara, 276s.
el-FÂRİS, Abdülmelik b. Hamd (2004), Cerîmetü’l-İntihar beyne’ş-Şerîa ve’l-Kânûn ve Tatbîkâtuha fi Medîneti Riyâd, Câmiatü Nâyef, Yüksek Lisans Tezi, Riyad.
FREUD, Sigmund (1917), “Mourning and Melancholia”, The Standard Edition of the Complete Psychological Works of Sigmund Freud, Volume XIV (1914-1916): On the History of the Psycho-Analytic Movement, Papers on Metapsychology and other Works, pp.237-258.
FREUD, Sigmund (2003), An Outline of Psychoanalysis, Penguin UK.
GANGAT, A. E. vd. (1987), “Suicide in South African Indians”, South African Medical Journal, 71, pp.169–171.
GREENING, L. and L. STOPPELBEIN (2002), “Religiosity, Attributional Style, and Social Support as Psycho-social Buffers for African American and White Adolescents’ Perceived Risk for Suicide”, Suicide and Life-Threatening Behavior, 32(4), pp.404- 417.
GÜN, Elif (2012), Stresle Başa Çıkma Bilişsel Süreçler ve Dindarlık Üzerine Bir İnceleme, Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Bursa.
el-ĞUMÂRÎ, Abdullah b. Muhammed b. Sıddîk (t.y.), Kam‘u’l-Eşrâr an Cerîmeti’l-İntihar, Emin Abdurrahman Matbaası, Basım yeri yok.
HAKKI, İsmail (1924), “İlm-i Ahlâk ve Din Nazarında İntihar”, Sebîl’ür-Reşâd, 23(585), ss.199-212.
HÖKELEKLİ, Hayati (2000), “İntihar”, iç. DİA içinde, TDV Yay., İstanbul, c.22, ss.351-353
İMAMOĞLU, Abdulvahit ve Adem YAVUZ (2011), “Üniversite Gençliğinde Dinî İnanç ve Umutsuzluk İlişkisi”, Sakarya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 13(23), ss.205- 244.
İNCE, Muhammet A. (2007), İntihar: Din-Psikolojik Bir İnceleme, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Kayseri.
KAYA, Nihat (1999). Neden İntihar Ediyorlar? Nesil Yay., İstanbul, 157s.
KARACA, Faruk (1997), “İnsanın Bazı Güdü ve Duygularının İslâmî Açıdan Değerlendirilmesi”, Ekev Akademi Dergisi, 1(1), ss.159-172.
KARACA, Faruk (2006), “Kader Algısı-Ruh Sağlığı İlişkisi Üzerine Empirik Bir Araştırma”, İslamî Araştırmalar Dergisi, 19(3), ss.479-489.
KARAMAN, Fikret (2007), “Ülkemizdeki Sosyal Değişim Sürecinde İntihar Olaylarının Boyutu”, Çağımızda Sosyal Değişme ve Din Sempozyumu Kitapçığı içinde, Ankara, ss.123-130.
KASAPOĞLU, Abdurrahman (2007), “Kur’an’da Ümit-İman İlişkisi”, Tasavvuf: İlmî ve Akademik Araştırma Dergisi, 8(18), ss. 155-176.
KERİM, Fahreddin (1931), “Türkiye’de İntiharlar”, Felsefe Yıllığı, 1, ss.152-169.
KÖROĞLU, Ertuğrul (2006), Depresyon Nedir? Nasıl Baş Edilir? (2. Baskı), HYB Yay., Ankara, 246s.
KÖYLÜ, Mustafa (2010), “Ruh ve Beden Sağlığı İle Din İlişkisi Üzerine Yapılan Araştırmaların Bir Değerlendirmesi”, Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 28, ss.5-36.
LITTAUER, F. (2005), Silver Linings: Breaking Through the Clouds of Depression, New Hope Pub.
LOO, Henri and Pierre LOO (1993), Depresyon, Çev. Ali Öz, İletişim Yay., İstanbul, 105s.
MALONE, K. M. et al (1995), “Major Depression and the Risk of Attempted Suicide”, Journal of Affective Disorders, 34(3), pp.173-185.
MARIS, Roland W. (1969), Social Forces in Urban Suicide”, Dorsey Press, Homewood, Ilinoi/ABD.
MCCULLOUGH, Leslie (1987), “İntihar: Sebepleri Nedir ve Ona Nasıl Engel Olunur?”, Çev. Hüseyin Peker, Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2(2), ss.105- 116.
MOLOCK, S. D. et al (2006), “Relationship Between Religious Coping and Suicidal Behaviors among African American Adolescents”, Journal of Black Psychology, 32(3), pp.366- 389.
MURPHY, Patricia E. et al (2000), “The Relation of Religious Belief and Practices, Depression, and Hopelessness in Persons with Clinical Depression”, Journal of Consulting and Clinical Psychology, 68(6), pp.1102-1106.
MÜFTÜOĞLU, Ömer (2002), “İntihar Olayları Üzerine Bir Değerlendirme”, Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi, 2(4), ss.143-160.
MÜTERCİM ASIM, A. (1305), el-Okyânûsü’l-Basît fî Tercemeti’l-Kâmûsi’l-Muhît (c.II), Matbaa-i Osmaniyye, İstanbul.
OKMAN, Tomris (1997), “Türkiye’de İntihar İstatistiklerinin Metodolojisi, Sistemi ve Eğilimi”, Kriz Dergisi, 5(1), ss.43-57.
ÖMER, Abdulhamid ve Ahmed MUHTAR (t.y.), Mu’cemu’l-Luğati’l-Arabiyye el-Muasıra (c. III), Alem’ül-Kütüb.
ÖZTÜRK, Resul (2008), “Kelamî Açıdan Ümitsizlik ve İman-Amel İlişkisi”, Ekev Akademi Dergisi, 12(34), ss.43-56.
SAKA, Şevki (1989), “Kur’ân’ın Ahiret Hayatını Tercih Etmesi İnsanı Ümitsizliğe Sürükler Mi?”, Diyanet İlmi Dergi, 25(3), ss.37-63.
SAYAR, Kemal ve Faruk BOZKIR (2004), “İntihar Girişiminde Bulunan Ergenlerde İntihar Niyeti ve Ölümcüllüğün Belirleyicileri”, Yeni Symposium, 42(1), ss.28-39.
SIMPSON, Miles E. ve George H. CONKLIN (1989), “Socioeconomic Development, Suicide and Religion: A Test of Durkheim’s Theory of Religion and Suicide”, Social Forces, 67(4), pp.945–964.
STACK, Steven (2007), “Dindarlık, Depresyon ve İntihar”, Çev, Talip Küçükcan, Akademik Araştırmalar Dergisi, 7(8).
STACK, Steven (1991), “The Effect of Religiosity on Suicide in Sweden: A Time Series Analysis”, Journal for the Scientific Study of Religion, 30(4), pp.462-468.
ŞAHİN, Adem (2002), “İlahiyat Fakültesi Öğrencilerinin Umutsuzluk Düzeyleri Üzerine Bir Araştırma”, Selçuk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 13, ss.143-157.
ŞENTEPE, Ayşe (2009), Yaşlılık Döneminde Temel Problemler ve Dinî Başaçıkma, Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Sakarya.
UREYVE, Abdullah (2009), Turûk’ul-Vikâye ve’l-İlâc li-Zâhirati’l-İntihar fi’l-Müctemâ’ilCezâirî min Manzûri’l-Hıdmeti’l-İctimâiyye el-İslâmiyye, Cezayir Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi, Cezayir.
YAPICI, Asım (2007), Ruh Sağlığı ve Din, Karahan Kitabevi, Adana, 375s.
YARAN, Rahmi (1992), “Bilmen, Ömer Nasuhi”, iç. DİA, TDV Yay., İstanbul, c.6, ss.162- 163.
ZÜHEYR, Bosna Abdulvafi (2008), et-Tasavvuru’l-İctimâî li-Zâhirati’l-İntihar lede’tTâlibi’l-Câmi’î - Dirâse Meydaniyye bi-Câmiati Biskra, Menturi Üniversitesi Beşeri ve İçtimai İlimler Fakültesi, Doktora Tezi, Cezayir.