KADİM TOPLUMLARDAN GÜNÜMÜZE KADINLARA YÖNELİK AYRIMCI TUTUMLARIN KÖKENLERİ: KADIN VE EMEĞİ

Tarih boyunca; zihniyet, sistem ve insan üçgeninde meydana gelen paradigma ve paradokslar ile kadın ve emeğine duyulan ihtiyaç; kadınların sosyal ve iktisadi hayatta konumlandırılmasında etkili olmuştur. Bu bağlamda çalışmanın amacı, günümüz kapitalist sisteminde kadına yönelik ayrımcı tutumların kadim toplumlardaki zihniyet ve uygulama temelli kökenlerine inebilmek ve günümüzde kadının konumlandırılmasında rol oynayan faktörleri analiz edebilmektir. Kadim toplumlarda kadın, yok edilmekten ilahlaştırılmaya kadar geniş bir çerçevede konumlandırılmıştır. Emeği kullanılabildiği ölçüde var edilen, ancak varoluşsal olarak değer atfedilmeyen kadın bilakis tüm insanlığın varoluşunda bir geçit olup; sosyal ve iktisadi hayatın olmazsa olmazıdır. Günümüz kapitalist sisteminde kadın ve emeği, çalışma hayatında bir yandan estetik emeğe dair beklentilerin, diğer yandan muhtelif engellerin ve hak ihlallerinin iktisadi fırsatçılığı altında ezilmektedir. Kapitalist sistem içerisinde ve varoluşsal bakımdan kadına yönelik ayrımcılık, kadim toplumlardan günümüze hatırı sayılır bir değişim geçirmemiştir. Kadının sosyal ve iktisadi hayatta, sistemin ihtiyaçlarına binaen iktisadi fayda ve kullanım değeri üzerinden konumlandırılmaya devam edildiği görülmektedir

THE ROOTS OF DISCRIMINATORY BEHAVIORS AGAINST WOMEN FROM THE ANCIENT SOCIETIES TO THE PRESENT: WOMAN AND HER LABOR

The paradigms and paradoxes which occur within the mentality, system and human triangle and the necessity of woman and her labor affect the position of women in the social and economic life, during the history. In this context, the aim of this study is to dig the roots of the ancient societies’ mentalities and implementations intended for discrimination of women which are going ahead today’s capitalist system and to analyze the factors which have a part in determining women’s positions. Women have positioned between being destroyed and regarded as a goddess in the ancient societies. Women have existent by their utilizable labor rather than just by their existence. On the contrary, women are a gateway for human existence and a sine qua non for social and economic life . Women and their labor have beaten down by economic opportunism of expectations intended for esthetic labor, various barriers and right violations in the working life, in our world’s capitalist system. The discrimination existentially against women has not a considerable change from ancient societies to these days in the context of capitalist system. It is seen that women are still positioned over their utility and economic advantage based on the necessities of the system in the social and economic life

PDF

___

AKBULUT, Eyüp (2002), “Reklamlarda Sosyo-Kültürel Değişkenlerin Kullanımı”, İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 13, ss.597-623.
AKKUTAY, Ülker (1991), “İslâmiyet’ten Önce Türk Ailesi”, iç. Türk Aile Ansiklopedisi I, (55-58), Ankara; Başbakanlık Aile Araştırma Kurumu Yayınları.
ASLAN, Abdurrahman (2012), Nehri Geçerken, İkinci Baskı, İstanbul: Beyan Yayınları.
BERKTAY, Fatmagül (2014), Tek Tanrılı Dinler Karşısında Kadın, İstanbul: Metis Yayınları.
BERMAN, Marshall (2013), Katı Olan Herşey Buharlaşıyor, Çev: Ümit Altuğ, Bülent Peker, On Altıncı Baskı, İstanbul: İletişim Yayınları.
BİLİR-GÜLER, Seyhan (2005), Örgüt Kültürü İçinde Cinsiyet Ayrımcılığı ve Kadınların İşyerinde Karşılaştıkları Mesleki Baskılar: Trakya Bölgesi İmalat Sektöründe Kadın Çalışanlar Üzerine Bir Araştırma, Ankara Üniversitesi SBE Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara.
BULAÇ, Ali (2012), Postmodern Kaosta Kıble Arayışı, İstanbul: İnkılap Yayınları.
COTTER, David A. - Joan M. HERMSEN - Seth OVADİA - Reeve VANNEMAN (2001), “The Glass Ceiling Effect”, Social Forces, 80(2), pp.655-682.
ÇETİN, Ebru (2009), “Çalışma Yaşamında Bedenin Değişen Görünümü”, Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 6(1), ss.73-83.
COŞKUN, Ali (2011), Sosyal Değişme, Kadın ve Din, İstanbul: Rağbet Yayınları.
ÇINAR, Aliye (2010), “Feminist Teorisi Açısından Kur’an’da Kadın Tipolojisi”, Kur’an ve Kadın Sempozyumu, 4-5 Haziran, Ankara, ss.127-148.
DOĞAN, Elif Tuğba (2012), “Hamile Kadınların Çalışma Yaşamında Maruz Kaldığı Ayrımcı Uygulamalar”, “İş-Güç” Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 14(2), ss.79-98.
DONUK, Abdülkadir (1991), “Çeşitli Topluluklarda ve Eski Türklerde Aile,” iç. Aile Yazıları I: Temel Kavramsal Yapı ve Tarihi Süreç, (287-301), Ankara; Başbakanlık Aile Araştırma Kurumu Yayınları.
DURĞUN, Serpil (2015), “Kuantum Teorisi’nin Sartre’ın Varoluşçuluğu Üzerinde Etkileri”, Kaygı Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Felsefe Dergisi, 24, ss.151-175.
ENGELS, Friedrich (1979), “Ailenin, Özel Mülkiyetin ve Devletin Kökeni”, iç. Seçme Yapıtlar, Cilt 3, (230-407), Ankara; Sol Yayınları.
ERÖZ, Mehmet (1977), Türk Ailesi, İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
GALBRAİTH, John Kenneth (1988), Ekonomi Kimden Yana, Çev: Belkıs Dişbudak Çorakçı - Nilgün Himmetoğlu, İstanbul: Altın Kitaplar Yayınevi.
GIDDENS, Anthony (2000), Sosyoloji, Ankara: Ayraç Yayınevi.
GIES, Joseph Frances (1976), Women in the Middle Ages, Thomas Y. Newyork: Crowell Company.
GOODY, Jack (2004), Avrupa’da Aile, Çev: Serpil Arısoy, İstanbul: Literatür Yayıncılık.
GÖKALP, Ziya (1950), Türkçülüğün Esasları, İstanbul: Serdengeçti Yayınları.
GÖREGENLİ, Melek (t.y.), Temel Kavramlar: Önyargı, Kalıpyargı ve Ayrımcılık, http://gridusunce.com/makale/sosyolojiokuma10.pdf (16.10.2016).
HARMAN, Ömer Faruk (2001), “İslam Öncesi Dinlerde ve Toplumlarda Kadın”, iç. TDV İslam Ansiklopedisi, Cilt 24, (82-84), İstanbul; Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
HEPER, Altan (2014), “Feminizm ve Hukuk”, Hukuk Kuramı, 1(5), ss. 11-27.
ILLICH, Ivan (1982), Gender, Newyork: Pantheon Books.
KASAPOĞLU, Abdurrahman (1994), Tarih, Dini, Psikolojik, Sosyolojik, Ekonomik ve Tıbbi Açıdan Kadın Modernizm ve Örtünme, İstanbul: Esra Yayınları.
KIRKPINAR, Leyla (2001), Türkiye’de Toplumsal Değişme ve Kadın, Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
KONAN, Belkıs (2011), “Türk Kadınının Siyasi Hakları Kazanma Süreci”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 60(1), ss. 157-174.
MERCHANT, Carolyn (1980), The Death of Nature, Newyork: Prennial Library.
MUHAMMED Ebu Zehra (1993), İslam’da Toplum Düzeni, Çev: Nurettin Demir - M. Vesim Taylan, İstanbul: Kayıhan Yayınları.
OMAY, Umut (2012), “Toplum ve Çalışma Yaşamında Cinsiyet”, iç. Zerrin Sungur (Ed.), Çalışma Sosyolojisi, (155-182), Eskişehir; Anadolu Üniversitesi Yayınları.
ÖZTÜRK, Emine (2011), Feminist Teori ve Tarihsel Süreçte Türk Kadını, İstanbul: Rağbet Yayınları.
ÖZTÜRK, Hüseyin (1991), “Türklerde Aile ve Ahlak Telakkileri”, iç. Türk Aile Anisklopedisi I, (12-21), Ankara; Başbakanlık Aile Araştırma Kurumu Yayınları.
ÖZTÜRK, İrem (2015), İş Yaşamında Üretkenlik Karşıtı Davranışlar: Ayrımcılık ve Adaletsizlik Algıları ile Olumsuz Duyguların Etkileri, TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
PAKER, Murat (t.y.), Temel Kavramlar: Önyargı, Kalıpyargı ve Ayrımcılık, http://gridusunce.com/makale/sosyolojiokuma10.pdf (16.10.2016).
RICHARDS, Jeffrey (1991), Sex Dessidence and Demnation, London: Routledge.
ROBERTS, J.M. (2010), Avrupa Tarihi, Çev: Fethi Aytuna, İstanbul: İnkılap Kitabevi.
SANCAR, Serpil (2013), Türk Modernleşmesinin Cinsiyeti Erkekler Devlet Kadınlar Aile Kurar, İkinci Baskı, İstanbul: İletişim Yayınları.
SARGUT, Cemalnur (2008), Kadın ve Tasavvuf, Birinci Baskı, İstanbul: Nefes Yayınları.
SARICA, Murat (1980), 100 Soruda Siyasi Düşünce Tarihi, İstanbul: Gerçek Yayınevi.
SAYER, Handan (2011), Toplumsal Cinsiyet Eşitliğine Erkeklerin Katılımı, T.C. Başbakanlık Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü Uzmanlık Tezi, Ankara.
SEÇER, H. Şebnem (2016), “Estetik Emek: Çalışan Kadınlara Yönelik Ayrımcılığın Yeni Görünümü”, Karatahta İş Yazıları Dergisi, 5, ss.37-50.
SEYDİŞEHRİ, Mahmud Es’ad B. Emin (2012), Hukuk Tarihi, Birinci Baskı, İstanbul: Medhal İlmi Araştırma Derneği Yayınları.
ŞİŞMAN, Nazife (2007), “Küresel Dinamikler Bağlamında Aile ve Kadın”, iç. Günümüzde Aile, (587-612), İstanbul; Ensar Neşriyat.
ŞİŞMAN, Nazife (2013), Emanetten Mülke, Üçüncü Baskı, İstanbul: İz Yayıncılık.
TABAKOĞLU, Ahmet (2005), “Batı’da Aile ve Kadın”, iç. İsmail Kurt ve S. Ali Tüz (Ed.), Sosyal Hayatta Kadın, (177-197), İstanbul; Ensar Neşriyat.
TARNAS, Richard (2011), Batı Düşüncesi Tarihi Moderniteden Günümüze Kadar II, Çev: Yusuf Kaplan, İstanbul: Külliyat Yayınları.
TAYANÇ, Füsun - Tunç Tayanç (1981), Dünyada ve Türkiye’de Tarih Boyunca Kadın, İstanbul: Kardeşler Basımevi.
TEMİR, Fatma (2011), Tarihte Kadın ve Cilbab, İstanbul: Sistem Matbaacılık.
TOPALOĞLU, Bekir (1992), İslam’da Kadın, On Sekizinci Baskı, İstanbul: Yağmur Yayınları.
TÜMER, Günay (1996), “İslam’da Kadın”, Kastamonu’da İlk Kadın Mitinginin 75. Yıldönümü Uluslararası Sempozyumu, 10-11 Aralık 1994, Kastamonu, ss.173-174.
ÜNAL, Asife (2002), “Hıristiyanlıkta Kadın ve Aile Anlayışına Genel Bir Bakış”, Dinler Tarihi Araştırmaları - III Sempozyum, 09-10 Haziran 2001, Ankara, ss.125-136.
WEISNER, E. Marry (1993), Women and Gender in Early Modern Europe, Cambridge: Cambridge University Press.
YADSIMAN, Hakkı Şah (2005), “Kadının İslam Geleneğindeki Yeri ve Konumunda YahudiHıristiyan Kültürün Etkilerinden Bazı Örnekler”, Süleyman Demirel Üniversitesi İlahiyat Dergisi, 14, ss.59-94.
YAĞMURLU, Mustafa (1984), Çağımızda Kadın Sorunu, İstanbul: Beyan Yayınları.