İSLAM HUKUKU AÇISINDAN SATIM AKDİNDE TESLİM MASRAFLARI

Bu makalede, satılan malın veya bu mal karşılığında ödenen paranın teslim masrafları fıkhi açıdan ele alınmıştır. Teslim masrafları satım akdi sonucunda tarafların teslim sorumluluğunun tamamlayıcı unsurlarındandır. İslâm hukukuna göre satım akdi satıcıya malı teslim, alıcıya da kabz borcunu yüklemektedir. Kural olarak teslim yeri, satış sırasında malın bulunduğu yerdir. İslam hukukçuları malın teslimi ile ilgili masrafların satıcıya, semenin teslimi ve malın kabzıyla ilgili masrafların alıcıya ait olduğu görüşündedirler. Bunun yanında taraflar isterlerse sözleşme sırasında teslimin nerede ve ne zaman yapılacağına ve masrafları kimin üstleneceğine karar verebilirler. Bununla beraber bu çalışmada bu tür genel kabul gören hükümler yanında ilgili meselenin delillerine ve mezheplerin farklı görüşlerine de yer verilmiştir

DELIVERY EXPENSES OF SALES CONTRACT IN TERMS OF ISLAMIC LAW

In this article, delivery expenses of sold product and paid money for the product are dealt with in terms of Islamic law. The delivery expenses are one of complementary components of delivery responsibility of the parties in consequence of sales contract. According to Islamic law, the sales contract gives the responsibility of product delivery to seller and of qabz debt to the recipient. In principle, delivery place is the place in which the product exists. Islamic lawyers have the opinion that the expenses of delivery of product are covered by seller and expenses about qabz of product are covered by recipient. Besides, if the parties want, during drawing up the contract, they can decide to determine delivery place and time and who will bear the expenses. In this sense, in this paper, these sorts of well accepted judgments are debated along with evidences of the related issue and different opinions of Madhabs

PDF

___

Ahmed b. Hanbel, Müsned, Âlemü’l-Kütüb, Beyrut, 1419/1998. Akgündüz, Ahmet, Mu’cemu Karşılaştırmalı Mecelle-i Ahkâm-ı Adliye, Osmanlı Araştırmaları Vakfı, İstanbul, 2013.
Ali el-Hafîf, İslam Hukukuna Göre Hukuki İşlemler ve Hükümleri, (Çev: Rahmi Yaran), Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, İstanbul, 2011.
Ali Haydar, Dürerü’l-hükkâm şerhu Mecelleti’l-ahkâm, Matbaa-i Tevsî-i Tıbâat, İstanbul 1330.
Âlim b. Alâ, Ferîdüddîn, el-Fetâvâ’t-Tatarhâniyye, Mektebetü Zekeriyya, Diyobend, 2010.
Aynî, Bedrüddîn, ‘Umdetü’l-kârî şerhu Sahîhi’l-Buhârî, Dâru İhyâi’t-Turâsi’l-Arabî, Beyrut, ts. Bâbertî, Ekmelüddîn, Şerhu’l-inâye ale’l-Hidâye, (Fethu’l-Kadîr hamişinde), Dâru’l-Fikr, Mısır, 1389/1970.
Bardakoğlu, Ali, “Bey‘”, DİA, İstanbul, 1992.
Beyânûnî, Muhammed Ebü’l-Feth, el-Hükmü’t-teklîfî fî’ş-Şerîati’l-İslâmiyye, Dâru’l-Kalem, Dimaşk, 1409/1988.
Bilmen, Ömer Nasuhi, Hukuk-ı İslamiyye ve Istılahatı Fıkhiyye Kamusu, İstanbul, 1985. el-Ca‘îd, Setr b. Sevâb, Fıkhu’l-İmâm el-Buhârî fî’l-buyû‘ ve’s-selem min Câmi‘ihi’s-Sahîh, (Doktora Tezi), Câmiatü Ümmi’l-Kurâ, Mekke, 1413/1993. Cessâs, Ebû Bekr Ahmed b. Ali, Ahkâmu’l-Kur’ân, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut, 1415/1994.
GÜSBEED, Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Elektronik Dergisi Cilt: 7, Sayı: 16, Yıl: 2016
GUEJISS, Gümüşhane University Electronic Journal of The Institute of Social Sciences Volume: 7, Number: 16, Year: 2016
186 Döndüren, Hamdi, Delilleriyle Ticaret ve İktisat İlmihali, Erkam Yayınları, İstanbul, 1993. Erdoğan, Mehmet, Fı kıh ve Hukuk Terimleri Sözlüğü, Ensar Neşriyat, İstanbul, 2013.
Haraşî, Ebu Abdullah Muhmammed, Şerhu Haraşî ala Muhtasari Halîl, el-Matbaatü’l-Kübra elEmiriyye, Bulak, 1317.
Hattâbî, Ebû Süleyman, Meâlimu’s-Sünen, el-Matbaatü’l-İlmiyye, Haleb, 1351/1935. Heyet, el-Fetâvâ’l-Hindiyye, Dâru’l-Fikr, Beyrut, 1310. Heyet, el-Mevsûatü’l-fıkhiyye, Kuveyt, Vizâratü’l-Evkâf ve’ş-Şuûni’l-İslâmiyye, 1407/1987, IX, 29- 36.
İbn Âbidîn, el-Ukûdü’d-dürriyye fî tenkîhi’l-fetâvâ’l-hâmidiyye, Dâru’l-Kütübi’l-İlimiyye, Beyrut 2008.
İbn Hazm, Ebû Muhammed Ali b. Ahmed b. Saîd, el-Muhallâ bi’l-âsâr, İdâretu’t-Tıbâati’lMünîriyye, Mısır 1352.
İbn Kudâme, Ebû Muhammed Muvaffakuddîn, el-Muğnî, Mektebetü’l-Kâhire, 1388/1986.
İbn Nüceym, Sirâcüddîn, en-Nehru’l-fâik şerhu Kenzi’d-Dekâik, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut, 1422/2002
İbnü’l-Arabî, Ebû Bekr Muhammed b. Abdullah, Ahkâmu’l-Kur’ân, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut, 1424/2003.
İlkiyâ el-Harrâsî, Ebü’l-Hasen et-Taberî, Ahkâmu’l-Kur’ân, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut, 1405.
Kâsânî, Alâuddîn, Bedâi’u’s-sanâi‘ fî tertîbi’ş-şerâi, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut, 1406/1986.
Kâsımî, Cemalüddin, Mehâsinü’t-te’vîl, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut, 1418. Kisbet, Mustafa, İslâm Hukukuna Göre Satım Akdinde Malın Kabz ve Teslimi, Nizamiye Akademi, İstanbul 2015.
Kurtubî, Ebû Abdillah Muhammed B. Ahmed, el-Câmi’ li ahkâmi’l-Kur’ân, Thk.: Ahmed elBerdûnî,
İbrahim Atfîş, Dâru’l-Kütübi’l-Mısriyye, Kahire, 1384/1964. Mahmesânî, Subhî, en-Nazariyyetü’l-âmme li’l-mûcebât ve’l-ukûd fi’ş-Şerîati’l-İslâmiyye, Dâru’lİlm li’l-Melâyîn, Beyrut, 1983.
Merdavi, Alauddin Ali b. Süleyman, Tashihu’l-Furû, Müessesetü’r-Risale, Beyrut, 1424/2003.
Miras, Kâmil, Sahîh-i Buhârî Muhtasarı Tecrîd-i Sarîh Tercümesi ve Şerhi, Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, Ankara, 1982.
Muhammed Mevkûfâtî, Mevkûfât, İstanbul, 1302.
Nehhâs, Ebû Cafer, Meâni’l-Kur’ân, Thk. M. Ali es-Sâbunî, Câmiatu Ümmi’l-Kurâ, Mekke, 1409.
Semerkandî, Ebu’l-Leys, Uyûnü’l-mesâil, (Thk: Salahuddîn en-Nâhî), Matbaatu Es’d, Bağdad, 1386.
Şafak, Ali, “Mukayeseli Hukuk Açısından Factoring ve Komisyonculuk İşlemleri”, I. Uluslararası
İslam Ticaret Hukukunun Günümüzdeki Meseleleri Kongresi, Kombad Yayınları, Konya, 1997, s. 663-699.
Münâvî, Muhammed ‘Abdurraûf, Feyzu’l-Kadîr, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut 1415/1994. GÜSBEED, Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Elektronik Dergisi Cilt: 7, Sayı: 16, Yıl: 2016
GUEJISS, Gümüşhane University Electronic Journal of The Institute of Social Sciences Volume: 7, Number: 16, Year: 2016 187
Nevevî, Ebû Zekeriyyâ Muhyiddin Yahya b. Şeref, el-Mecmû‘ şerhu’l-Mühezzeb, Dâru’l-Fikr, Beyrut ts. Şirbînî, Hatîb, Muğnî’l-muhtâc, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut, 1415/1994.
Taberânî, el-Mu’cemu’l-evsat, Dâru’l-Harameyn, Kahire, ts. Zerkâ, Mustafa Ahmed, el-Medhal ilâ nazariyyeti’l-iltizâmi’l-âmme fî’l-fıkhi’l-İslâmî, Dâru’l-Kalem, Dimaşk, 1420/1999.
Zerkeşî, Bedrüddin Muhammed b. Bahadır, el-Bahru’l-muhît fî usûli’l-fıkh, (Thk: Muhammed M. Tâmir), Dâru’l-Kütübi’l-İli miyye, Beyrut 1428/2007.
Zühaylî, Vehbe, et-Tefsîru’l-münîr, Dâru’l-Fikri’l-Muâsır, Dimaşk, 1418.