GAZİ OSMAN PAŞA HAKKINDA BAZI İDDİALAR VE SULTAN ABDÜLHAMİD’İN PAŞA’YA KARŞI TUTUMU

93 Harbi sonuna kadar askeri bir şahsiyet olarak öne çıkan Gazi Osman Paşa’nın siyasi hayatı 93 Harbisonunda sarayda vazifeler almasıyla başlamıştır. Bu dönemde Sultan II. Abdülhamid’in Başyaverliği, MâbeynMüşirliği ve Seraskerlik gibi üst düzey görevlerde bulunmuştur. Sarayda önemli makamlarda bulunduğu yıllardaGazi Osman Paşa, kendisine muarız olan dönemin bazı devlet adamları tarafından mali yolsuzluklardabulunduğu, siyasi açıdan İngiliz karşıtı ve Rus yanlısı olduğu, Çırağan Vakası’ndan haberdar olduğuiddialarıyla lekelenmeye çalışılmıştır. Onu suçlayanların başında Tunuslu Hayreddin Paşa, İngiliz BüyükelçisiHenry Layard ve Nusret Paşa gelmiştir. Paşa, siyasi rakipleri tarafından Batı modelli ıslahat çalışmalarınakarşı olmak ve bu konuda padişahı etkilemekle de suçlanmıştır. Bazı kişiler, Sultan Abdülhamid’in aslındaOsman Paşa’yı yetersiz bulduğunu fakat onun asker ve halk arasındaki şöhretini kullanarak ordunun güveninikazanmaya çalıştığını ileri sürmüşlerdir. Padişah, Osman Paşa hakkında cereyan eden çok sayıda ithamkarşısında her defasında ona itimat ederek onu saraydan ve vazifeden uzaklaştırmamıştır. Hatta Paşa’ya olanitimadı zamanla akraba ilişkisine dönüşmüş, Padişah iki kızını Osman Paşa’nın iki oğlu ile evlendirmiştir.

ARGUMENTS ABOUT GHAZI OSMAN PASHA AND SULTAN ABDULHAMID’S ATTITUDE TO PASHA ABSTRACT Until the end of 93 Warfare, Ghazi Osman Pasha has been known with his military personality. His political life began with his taking missions at palace at the end of the 93 Warfare. During this time, he assigned senior missions as First-Aid-De Camp of The President of Sultan 2nd Abdülhamit, Mâbeyn Consultant and Seraskerat. In those years, when he was in important positions at the palace; Ghazi Osman Pasha was defamed by statesmen with the claims like; Pasha links with financial corruption in economy, being as partisan about Russia and opponent of British and also be aware of Çırağan Case. The leading accusers were Tunuslu Hayrettin Pasha, English Embassador; Henry Layard and. Nusret Pasha. Besides that, he was also accused of being against to Western way of improvements and affecting Padisah. Some people claimed that Osman Pasha was inadequate according to Sultan Abdulhamit and Sultan was trying to gain trust of the army by using his public and military fame. Beyond these accusations-too much not to ignore- about Osman Pasha, Padishah did not dismiss him not only from the palace but also from the mission he continued to trust him. Furthermore, his confidence to Pasha turned into a relative relationship. Padishah gave his two daughters marriage with the sons of Osman Pasha. Osman Pasha got an important role in palace based on his close relationships.

PDF

___

Açıkel, Y. (2000), “Gazi Osman Paşa’nın Çocukluk Döneminde Yetiştiği Eğitim ve Öğretim Kurumları”, I. Uluslararası Plevne Kahramanı Gazi Osman Paşa ve Dönemi Sempozyumu, 5-7 Nisan 2000, Tokat, 32- 49.
Akyıldız, A. (2003), “Mâbeyn-i Hümâyun”, TDV. İslâm Ansiklopedisi, C. 27, s. 283-286.
Ayyıldız, N. (2008), II. Abdülhamid Dönemi Saray Merasimleri, İstanbul: Doğu Kütüphanesi Yayınları.
Bardakçı, M. (2010), “Abdülhamid ile Gazi Osman Paşa’nın Çocuklarına Ermeniler Sahip Çıkmıştı”, Haber Türk, 7 Mart.
Bardakçı, M. (2012), “Gazi Osman Paşa Mason muydu?”, Haber Türk, 8 Temmuz.
Bayur, H. K. (1954), Sadrazam Kâmil Paşa, Ankara: Sanat Basımevi.
BOA. İ. DH. 1122/87682.
BOA. İ. DH. 889/70749.
BOA. İ. DH. 964/76193.
BOA. Y. EE. 3/8.
BOA. Y. EE. 9/26-4.
BOA. Y. EE. 16/37.
BOA. Y. EE. 17/48-01.
BOA. Y. A. HUS. 282/27-2.
BOA. Y. A. HUS. 282/27-1.
BOA. Y. A. HUS. 274/30-1.
BOA. Y. A. HUS. 274/30-2.
BOA. Y. PRK. BŞK. 5/11-1.
BOA. Y. PRK. BŞK. 55/97.
Cinlioğlu, H. T. (1944), Osmanlılar Zamanında Tokat, 4. Kısım, Tokat.
Çetin, A. (1998), Tunuslu Hayreddin Paşa, Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları.
Eraslan, C. (1992), II. Abdülhamid ve İslâm Birliği, İstanbul: Ötüken Yayınevi.
Erdül, M. (2000), Başveren İnkılapçı Ali Suavi, İstanbul: Toplumsal Dönüşüm Yayınları.
Erkoç, E. (2004), Beşiktaş Muhafızı Yedi Sekiz Hasan Paşa, Çorum: Çorum Belediyesi.
Halkın, L. E. (1989), Tarih Tenkidinin Unsurları, (Çev.: Bahaeddin Yediyıldız), Ankara: TTK. Yayınları.
Hocaoğlu, M. (1998), II. Abdülhamid’in Muhtıraları, İstanbul: Kamer Yayınları.
Hülagü, M. (1993), Gazi Osman Paşa, İstanbul: Boğaziçi Yayınları.
Hülagü, M. (1996), “Gazi Osman Paşa ve Plevne”, Tokat: Gaziosmanpaşa Üniversitesi, 1995-1996 Kültürel Etkinlikler Kitabı.
Hülagü, M. (1996), “Gazi Osman Paşa”, TDV. İslâm Ansiklopedisi, C. 13, 464-465.
Hülagü, M. (2000), “Gazi Osman Paşa ve Siyaset”, I. Uluslararası Plevne Kahramanı Gazi Osman Paşa ve Dönemi Sempozyumu, 5-7 Nisan, Tokat, 107-130.
Hülagü, M. (2006), Yaralı Mareşal Gazi Osman Paşa, İstanbul: Yitik Hazine Yayınları.
İnal, İ. M. K. (1982), Son Sadrazamlar, C. III, İstanbul: Dergâh Yayınları.
Jorga, N. (2009), Osmanlı İmparatorluğu Tarihi, C. 5, Çev.: Nilüfer Epçeli, İstanbul: Yeditepe Yayınevi.
Karaca, A. (2002), Saray’da/Mabeyn-i Hümâyûn’da Yâverlik Kurumu (1839-1920)”, Türkler Ansiklopedisi, C. XIII, Ankara: Yeni Türkiye Yayınları, s. 610-628.
Karal, E. Z. (1995), Osmanlı Tarihi, C. V, Ankara: TTK. Yayınları.
Kılıç, S. (2002), “Nusret Paşa’nın Irak’ta Islahat Önerileri”, XIV. Uluslararası Türk Tarih Kongresi.
Kodaman, B. (1993), 1897 Türk-Yunan Savaşı, Ankara: TTK. Yayınları.
Kuneralp, S. (1999), Son Dönem Osmanlı Erkân ve Ricali (1839-1922), İstanbul: İsis Yayınları.
Mehmed S. (1996), Sicill-i Osmanî, (Ed.: Nuri Akbayar), İstanbul: Kültür Bakanlığı Yayınları.
Musavver Medeniyet, 22 Mart 1876 (H. 25 Safer 1293): nr. 7.
Nişanyan, S. (2010), Adını Unutan Ülke, Türkiye’de Adı Değiştirilen Yerler Sözlüğü, Everest Yayınları.
Oğuz, M. (2008) “Osmanlı Devleti’nde Devlet Adamı Kıtlığı (Kâht-ı Rical) Hakkında II. Abdülhamid’e Sunulan Bir Rapor”, TÜBAR-XXIV/Güz, s. 99-135.
Ortaylı, İ. (2010), “Osmanlı Lehine Çalışan Büyükelçi”, Milliyet, 25 Ocak.
Osmanoğlu, A. (2008), Babam Sultan Abdülhamid, İstanbul: Selis Yayınları.
Öke, M. K. (1991), Saraydaki Casus: Gizli Belgelerle Abdülhamid Devri ve İngiliz Ajanı Yahudi Vambery, İstanbul: Hikmet Neşriyat.
Özcan, B. (2002), “Ölümünün 102. Yıldönümünde Gazi Osman Paşa ve Plevne'den Manzaralar”, Erzurum: Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, S. 19, 239-255.
Özcan, B. (2009), “Birinci Kolordu Başkâtibi’nin Kaleminden Gazi Osman Paşa”, Kümbet Dergisi Gazi Osman Paşa Özel Sayısı, S.13, 22-28.
Pakalın, M. Z. (1993), Osmanlı Tarih Deyimleri ve Terimleri Sözlüğü, C. I-III, İstanbul: MEB. Yayınları.
Pakalın, M. Z. (2008), Sicill-i Osmanî Zeyli, C. VII, Ankara: TTK. Yayınları.
Sâlnâme-i Devlet-i Aliyye-i Osmaniye, Sene 1295, Maarif Matbaası, İstanbul 1295 (1878).
Sâlnâme-i Devlet-i Aliyye-i Osmaniye, 34. Def’a, Matbaa-i Amire, İstanbul 1296 (1879).
Sâlnâme-i Devlet-i Aliyye-i Osmaniye, 35. Def’a, Matbaa-i Amire, İstanbul 1297 (1880).
Sâlnâme-i Devlet-i Aliyye-i Osmaniye, 56. Sene, Mahmud Bey ve Şürekâsı Matbaası, İstanbul 1318 (1900).
Sâlnâme-i Devlet-i Aliyye-i Osmaniye, 64. Sene, Matbaa-i Ahmed İhsan, İstanbul 1326 (1908).
Sedes, H. (1952), Osmanlı-Rus-Rumen Savaşı, C. X, İstanbul: KKK. Askeri Basımevi.
Tahsin Paşa. (1990), Tahsin Paşa’nın Yıldız Hatıraları: Sultan Abdülhamid, İstanbul: Boğaziçi Yayınları.
Türkmen, Z. (2006), “Müşir”, TDV. İslâm Ansiklopedisi, C. 32, s. 160-162.
Uzunçarşılı, İ. H. (1944), “Ali Süavi ve Çırağan Sarayı Vak’ası”, Belleten, C. VIII, S. 29, 73-119.
Uzunçarşılı, İ. H. (2000), Midhat Paşa ve Yıldız Mahkemesi, Ankara, TTK. Yayınları.
www.https://tr.wikipedia.org/wiki/Gaziosmanpaşa_Tokat. (20.03. 2017).