Konya İl Merkezinde Çalışan Hekimlerde Defansif (Çekinik) Tıp Uygulamalarının Araştırılması

Son yıllarda, tıbbi hata ve malpraktis kavramlarını hem sağlık sektöründe, hem de medyada sıklıkla duymaktayız. Amacı insan sağlığını korumak, insanın fiziksel ve ruhsal hastalıklarını tedavi etmek olan hekimlik sanatı, çağdaş tıbbın gerektirdiği en tehlikeli tedavi yollarını uygulamakta ve büyük risklerle karşı karşıya kalmaktadır. Genel kural olarak, bütün meslek grupları gibi doktorların da meslek uygulamaları sırasında meydana getirdikleri hukuka aykırı sonuç ve zararlardan kaynaklanan hukuki ve ceza sorumlulukları vardır. Tababet uygulamaları esnasında oluşabilecek komplikasyonlardan veya malpraktislerden dolayı hastalar hekimi üst makamlara şikayet edebilmekte, dava açabilmekte ve tazminat kazanabilmektedirler. Defansif uygulamalar ise bu gibi durumların oluşmasından kaçınmak adına hastaya müdahale etmeme, gereğinden fazla tahlil, röntgen veya konsültasyon isteme veya bir üst kuruma sevk etme gibi durumlardır. Bu araştırma Konya il merkezinde çalışmaya destek veren dört sağlık kuruluşunda birebir hekim hasta ilişkisi olan gönüllü 173 hekimle, defansif uygulamaların yaygınlığının değerlendirilmesini, belirlenmesi ve dava açılan hekimlerle açılmayan hekimlerin defansif eğilimlerinin farklılığının bulunmasını konu alarak yapılmıştır. Araştırma, 2016 yılında Mayıs ve Haziran aylarında Konya il merkezinde faaliyet gösteren çalışmaya destek veren Doğumevi, Beyhekim, Numune ve Meram tıp fakültesi hastanelerinde yapılmıştır. Veri toplamak için seçilen hedef kitleyi, bu hastanelerde çalışan ve birebir hekim hasta ilişkisi olan ve tedavi süreçleri ile bağı olan birimlerde çalışan hekimler oluşturmuştur. Araştırmada veri toplamak için anket yöntemi kullanılmıştır. Bu çalışmada hekimlerden 131 (%75,7) si malpraktis iddialarından kendilerini korumak için görüntüleme tetkiklerini daha fazla kullandıklarını belirtmişlerdir. 

___

  • Referans 1. Civaner M, Yürür K, Pala, K. (2011). Sağlık Alanında “Hizmet Kaynaklı Zarar”: Hekimler Ne Diyor? Türk Tabipleri Birliği Yayınları, Ankara. ISBN: 978-605- 5867-46-1 Referans 2. Frati, P., Busardò, F. P., Sirignano, P., Gulino, M., Zaami, S., & Fineschi, V. (2015). Does defensive medicine change the behaviors of vascular Surgeons? A qualitative review. BioMed research international, 2015. Referans 3. Türk Tabipleri Birliği. Zorunlu Mesleki Sorumluluk Sigortası’na ilişkin TTB görüşleri Hazine’ye iletildi. 2010. http://www.ttb.org.tr/images/stories/file/ zmss.doc Referans 4. Yıldırım, A., Aksu, M., Çetin, İ., & Şahan, A. G. (2009). Tokat ili merkezinde çalışan hekimlerin tıbbi uygulama hataları ile ilgili bilgi, tutum ve davranışları. Cumhuriyet Medical Journal, 31(4), 356-366. Referans 5. Towse, A., & Danzon, P. (1999). Medical negligence and the NHS: an economic analysis. Health Economics, 8(2), 93-101. Referans 6. Mello, M. M., Chandra, A., Gawande, A. A., & Studdert, D. M. (2010). National costs of the medical liability system. Health affairs, 29(9), 1569-1577. Referans 7. Perry, M. (2013). Defensive Medicine—Legally Necessary but Ethically Wrong?. Referans 8. Packer-Tursman, J. (2015). The defensive medicine balancing act. Medical economics, 92(1), 43-45. Referans 9. Baqir, S. M. (2014). Pakistan cannot afford defensive medicine. Journal of the College of Physicians and Surgeons Pakistan, 24(10), 703-704. Referans 10. Summerton, N. (1995) Positive and negative factors in defensive medicine: a questionnaire study of general practitioners. British Medical Journal, 310 (6971), 27–29. Referans 11. Nahed, B. V., Babu, M. A., Smith, T. R. & Heary, R. F. (2012). Malpractice liability and defensive medicine: a national survey of neurosurgeons. PLoS ONE, 7 (6), e39237. Referans 12. Sethi, M. K., Obremskey, W. T., Natividad, H., Mir, H. R. & Jahangir,A. A. (2012) Incidence and costs of defensive medicine among orthopedic surgeons in the United States: a national survey study. The American Journal of Orthopedics, 41 (2), 69–73. Referans 13. Osti, M., & Steyrer, J. (2015). A national survey of defensive medicine among orthopaedic surgeons, trauma surgeons and radiologists in Austria: evaluation of prevalence and context. Journal of evaluation in clinical practice, 21(2), 278-284. Referans 14. Selçuk, M. (2015) Çekinik (Defansif) Tıp. İzmir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sağlık Hukuku Yüksek Lisans Tezi. Referans 15. Aynacı Y., Selçuk Üniversitesi Meram Tıp Fakültesi Adli Tıp Anabilim Dalı Hekimlerde Defansif (Çekinik) Tıp Uygulamalarının Araştırılması Tıpta uzmanlık tezi konya 2008. Referans 16. Başer A., Kolcu G., Çığırgil Y., Kadınkız B., Öngel K. 2014 İzmir Karşıyaka İlçesinde Görev Yapan Aile Hekimlerinin Defansif Tıp Uygulamaları ile İlgili Görüşlerinin Değerlendirilmesi. Smyrna Tıp Dergisi 16:24.