1924

Kronik Hastalıklarda Öz Bakım Yönetimi Ölçeği’nin Türkçe’ye Uyarlanması, Geçerlik ve Güvenirliği

Bu araştırma, Kronik Hastalıklarda “Öz Bakım Yönetimi Ölçeği-K”(SCMP-G)‟yi Türkçe‟ye uyarlamak, geçerlik ve güvenirliğini değerlendirmek amacı ile metodolojik bir çalışma olarak planlanmışşır. Araştırmada kullanılan “Kronik Hastalıklarda Öz Bakım Yönetimi Ölçeği-K”nin (SCMP-G)” geçerlik ve güvenirliğini saptamak için araştırma örneklemini; Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi İç Hastalıkları, Göğüs Hastalıkları, Kardiyoloji Kliniklerinde Aralık 2013-Mart 2014 tarihleri arasında tedavi gören 222 hasta oluşturmuştur. SCMP-G ölçeği, örneklem grubuna uygulandıktan sonra testtekrar test için 15 gün arayla 39 bireye ikinci kez uygulanmıĢtır. Veri toplama formu olarak araştırmacı tarafından literatür doğrultusunda hazırlanan kronik hastalık değerlendirme formu, Jones LC. tarafından geliştirilen SCMP-G ölçeği kullanılmıştır. Bu araştırmada SCMP-G‟nin geçerlik çalışmasında ölçeğin dil eşdeğerliği ve içerik geçerliği, güvenirlik çalışmasında iç tutarlık, madde analizi ve test-tekrar test güvenirliği yöntemleri kullanılmıştır. SCMP-G ölçeğinin yapılan faktör analizi sonucunda iki boyutlu olarak kullanılabileceği belirtilmiştir. Ortalaması 127,87±17,07 olan ölçeğin iç tutarlık (Cronbach Alfa) katsayısı 0,85 olduğu, madde toplam korelasyon katsayılarının 0,20‟nin üzerinde olduğu, test-tekrar test değişmezlik katsayısının 0,97 olduğu saptanmıştır. Sonuç olarak SCMP-G ölçeğinin Türk toplumu için geçerliğinin ve güvenirliğinin yüksek olduğuna karar verilmiştir.

Validity and Reliability of Turkish Version of the Self Care Management Process in Chronic Illness

This methodological research was conducted for the purpose of adapting to Turkish The Self Care Management In Chronic Illness. Sample of this research for to determine the validity and reliability of Turkish version of The Self-Care Management Process In Chronic Illness; 222 patient who are treated at the clinics of Ege University Medicine Faculty Internal Diseases, Chest Diseases, Cardiology between December 2013-March 2014. After the SCMP-G was administered to the sample, to conduct a test-retest, it was given again 15 days later to 39 patient. The data were collected using a questionnaire developed by the researcher and SCMP-G, developed by Jones LC. in this research in the validity and reliabilty study for the SCMP-G, The tool‟s language equivalency, internal consistency and test-retest methods were used. The mean was 127.87±17.07 and the tool‟s internal consistency coefficient was 0.85, the item total correlation coefficients were higher than 0.20 for all items. And the test-retest stability coefficient was 0.97. In conclusion it was determined that the Turkish version of the tool has high validity and reliability.

PDF

___

Karasar N. (1995) Bilimsel araştırma yöntemi, 7. Basım, Ankara,147-151
Akgül A. (2005) Tıbbi Araştırmalarda İstatistiksel Analiz Teknikleri “SPSS Uygulamaları”, 3.Baskı, Ankara: Emek Ofset.
Tezbaşaran A. (1997) Likert Tipi Ölçek Geliştirme Kılavuzu, Türk Psikologlar Derneği Yayınları, Ankara,45-51
Eser E. (2004) Sağlıkta Yaşam Kalitesi Ölçeklerinin Kültüre Uyarlanması. 1. Sağlıkta Yaşam Kalitesi Sempozyumu Program ve Özet Kitabı, Emek Matbaacılık, İzmir.
Callaghan D. (2005) Healthy Behaviors, Self-Efficacy, SelfCareand Basic Conditioning Factors in Older Adults. Journal of Community Health Nursing, 22(3):169–178.
Kıyak E, Ergüney S. (2002) “Hemodiyalizli Hastaların ÖzBakım Gücünün Değerlendirilmesi”, Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi,5(1):38-43.
Bakoğlu E, Yetkin A. (2000) “Hipertansiyonlu Hastaların Özbakım Gücünün Değerlendirilmesi”, Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi,4(1): 41-49.
Aksel Ş. (2010) Kronik Hastalığı Olan Hastaların Öz Bakım Gücü Ve Evde Bakım Gereksinimlerinin Belirlenmesi. Yayınlanmamış Y.L. Tezi
İncirkuş K, Nahcivan N. (2011) "Kronik Hastalık Bakımını Değerlendirme Ölçeği-Hasta Formu‟nun Türkçe Versiyonunun Geçerlik Ve Güvenirliği", Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Elektronik Dergisi,1:102-109.
Ergin DY. (1995)“Ölçeklerde Geçerlik ve Güvenirlik”, M.Ü. Atatürk Eğitim Bilimleri Dergisi,7:125-148.
Ercan İ, Kan İ. (2004) Ölçeklerde Güvenilirlik ve Geçerlilik, Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 30(3): 211-216.
Aksayan S, Gözüm S. (2003) Kültürlerarası Ölçek Uyarlama İçin Rehber 2: Psikometrik özellikler ve kültürlerarası karşılaştırma, HemĢirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi,1: 3- 14.
Jones LC. (2001) Measuring guarding as a self-care management process in chronic illness: The SCMP-G. Strickland OL, Dilorio C. Editörler. Measurement of nursing outcomes. New York:Springer Publishing Company,150-158.
Walker LO, Avant KC. (1986) Strategies for theory construction in nursing. Nor walk, CT: Appleton-Centry-Crofts.
Chenitz WC, Swanson JM. (1986) From practice to grounded theory: Qualitative research in nursing. Menlo Park, CA:Sociology Press.
Huffman DM. (1987) Development of an instrumen to measure use of self-care management processes-guarding (SCMP-G). Unpublished master‟s thesis, Lousiana State University Medical Center, New Orleans.
Jones LC, Hill K, Honer K, McDaniels S. (1986) Self-care management process used by individuals with chronic illness. Unpublished manuscript.
Sümbüloğlu K, Sümbüloğlu V. (2002) Biyoistatistik. Hatiboğlu Basım ve Yayım, Ankara.
Şencan H.(2005) Sosyal ve Davranışsal Ölçümlerde Geçerlilik ve Güvenilirlik. 1.Basım. Ankara. Seçkin Yayıncılık,50-420.
Özdamar K. (2002) Paket Programlar ile İstatistiksel Veri Analizi. 4. Baskı, Kaan Kitabevi, Eskişehir,661- 673.
Ünsar S, Dindar İ, Zafer R, Kumaşoğlu Ç. (2006) Hemodiyaliz Tedavisi Gören Hastaların Öz Bakım Gücü ve Etkileyen Etmenler. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi,1(3):70-80.
Velioğlu P. (1999) Hemşirelikte Kavram ve Kuramlar. İstanbul, Alaş Ofset.
Clark NM, Gong M. (2000) Management of Chronic Disease By Practioners and Patients: Are We Teaching The Wrong Things? BMJ,320:572-575.
World Health Organization [WHO] (2010)Global status report on noncommunicable diseases. Geneva.
World Health Organization [WHO] (2009c) Respiratory Diseases. Erişim: 05.04.2017 http://www.who.int/respiratory/en/
World Health Organization [WHO] (2009b) Cardiovascular Diseases. Erişim:05.04.2017 http://www.who.int/mediacentre/ factsheets/fs317/en/index.html
World Health Organization [WHO] (2009a) Diabetes. EriĢim: 05.04.2017 http://www.who.int/mediacentre/ factsheets/fs312/en/
International Council of Nurses [ICN] (2010) Delivering Quality, Serving Communities: Nurses Leading Chronic Care. International Nurses Day,1–69
Bilir N, Subaşı NP.(2006) Bulaşıcı Olmayan Hastalıklar ve Kontrolü. İçinde Güler Ç, Akın L, Editörler. Halk Sağlı Temel Bilgiler. 1032–1034
Baskı, Ankara: Sistem Ofset,193-200 2. Demirağ SA. (2009) Kronik hastalıklar ve yaşam kalitesi. Sağlıklı Yaşam Tarzı Dergisi,2:58–65.
Akdemir N, Birol L. (2005) İç Hastalıkları ve Hemşirelik Bakımı. İçinde Kronik Hastalıklar ve Sorunları.